12 Levha Kanunları

Kısaca: =12 Levha Kanunları, M.Ö. 367 (``Leges Duodecim Tabularum``)= ...devamı ☟

12 Levha Kanunları
12 Levha Kanunları

12 Levha Kanunları, M.Ö. 367 (``Leges Duodecim Tabularum``) Günümüz Avrupa Hukukunun temelini oluşturan Roma`da, ilk yazılı kanunlar olan 12 Levha Kanunları, Roma toplumundaki Patrici (soylular) ve Pleb (halk) arasındaki sınıf mücadelesi sonucu hazırlanmıştır. ()

Roma İmparatorluğu` nda yazılı kanunlar olmadığı dönemde, örf ve adete göre hareket edilirdi. Bu örf ve adetleri de ancak Patrici` ler bilirdi. Bunun için Patrici` ler, örf ve adetlerin yazıya geçirilmesine, mümkün olduğu kadar uzun bir zaman karşı koymuşlardı.

Pleb` lerin baskısıyla M.Ö. 450` de kanunları yazmak üzere 10 kişilik bir komisyon (`decemviri legibus scribundis`) kuruldu. Solon Yasaları` ndan da yararlanılarak 2 yılda hazırlandı. 12 madeni veya tahta levha üzerine yazılarak ve meclisin onaylamasından sonra, herkesin görebilmesi için Roma` nın en büyük meydanına (Forum Romanum) asıldı. M.Ö.307` de Galler` in Roma`yı yağmalamalarında imha edilene kadar orada asılı kaldı.

Bu levhalarda ``aile hukuku``, ``veraset hakkı``, ``dava hakkı``, ``borç ve ceza kanunu`` na dair hükümler vardı. Bunlar Roma Hukuku` nun hiç değişmeyen esaslarını teşkil ettiler. Bu kanunlar dizisi ile iki toplum arasında daha önce hiç olmayan adalet ve dürüstlük mekanizması kurulmuş ve güçler Patrici` li ve Pleb` li büyük toprak sahipleri tarafından paylaşılmıştır. Böylece, her iki halk grubu da seçme seçilme hakkı edinmiş, toplumdaki sınıf farklılıkları için ekonomik durum belirleyici olmuştur.

Bazı suçlar ilahların mukaddes haklarına tecavüz şeklinde anlaşılmış, suçlu cemiyet dışı ve her türlü haklardan mahrum bırakılmıştır (herkes tarafından öldürülebilir). Şahıslara yönelik suçlarda şahsi intikam usulü kullanılabilir. Diyeti kabul etmeyen suçlu, zarar görene teslim edilir; o da göze göz, dişe diş şeklinde öcünü alır. Aile reisinin (babanın) riyaseti altındakilere karşı hayat ve ölüm hakimiyeti vardır.

Tarihçi ve hukukçuların naklettiği kısımlardan anlaşıldığına göre 12 Levha Kanunları` nda iki gaye güdülmektedir:

  • Siyasi gayesi: Asillerle halk arasında mümkün olduğu kadar eşitlik sağlamak ve vatandaşları, idarecilerin keyfi davranışlarına karşı korumak. (Ancak kanunlar bunu tam manasıyla gerçekleştirememiştir; o devirde asiller ile halk arasındaki evlenme yasağı devam etmişir.)
  • Hukuki gayesi: Eski teamül hukukunu (örf ve adet hukunu) toplayıp tesbit etmektir.(<İslam Hukuk Tarihi, Hayrettin Karaman>)


Bazı örnek hükümler:



  • Bir kimse, kendisine borçlu olan vatandaşı majistra (hakim) önüne götürür, borçlu borcunu ödeyemezse muayyen şekillere riayet ederek ona el koyar, evine götürür ve zincire vurur. Muayyen zaman içinde yine ödeyemezse öldürebilir. Veya köle olarak satar. Alacaklı birden fazla ise borçlu, alacaklar nisbetinde parçalara ayrılır,
    • Vatana ihanet, ana veya babayı öldürme, kundakçılık (suçlu kırbaçlanır, zincire vurulur, ateşle öldürülür),
    • yalancı şahitlik (suçlu uçuruma atılarak öldürülür),
  • Gece bir hırsızlık olursa ve hırsız suçu işlerken yakalanırsa, öldürülebilir. Daha hafif durumlarda yaptığı zararın iki misli ödettirilir. (<İslam Hukuk Tarihi, Hayrettin Karaman>)


Günümüz Avrupa hukukunun temelini oluşturan bu kanunlar İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi`nin de temeli sayılmaktadır.

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Anayasa
2 yıl önce

ortaya konan Hammurabi Kanunları (MÖ 18. yy), Solon Anayasası (MÖ 6. yy), Roma Hukukunun temelini oluşturan 12 Levha Kanunları (MÖ. 5. yy) sayılabilir...

Anayasa, 1789, 1791, 1960, 1961 Anayasası, 1982 Anayasası, ABD, Anayasa Mahkemesi, Aristo, Avrupa, Fransız Devrimi
Hukuk
2 yıl önce

M.Ö. 3000'lerde oluşmuş Antik Mısır hukuku, medeni kanunlar içeren ve yüksek olasılıkla 12 levhaya bölünmüş kitaplardan oluşmuştur. Ma'at baz alınarak...

Hukuk, 1926, Adalet, Avukat, Birleşmiş Milletler, Ceza hukuku, Delil (hukuk), Hakim (hukuk), Hukuk alanlarının listesi, Hukuk felsefesi, Hukuki gerçekçilik
Batlamyus
2 yıl önce

derecelenmiş ve tabanına ayna yerleştirilmiş olan bakır bir levha kullanmıştır. Bir ışın hüzmesini levhaya teğet biçimde ayna yüzeyine gönderip, gelme ve yansıma...

Batlamyus, Antik Yunanca, Arapça, Aristoteles, Astroloji, Astronom, Astronomi, Ay, Boylam, Coğrafya, Eksantrik
John Locke
2 yıl önce

üç ana gücün varlığından söz eder. Yasama gücünün kanunları yaptığını, yürütme gücünün bu kanunları uyguladığını, konfederatif gücün ise diğer devletlerle...

John Locke, Bristol, Felsefe Portalı, Filozof, Jean-Jacques Rousseau, Kişi, Liberalizm, Oxford İœniversitesi, Taslak, Rasyonel Pedagoji, Thomes Hobbes
Ayin Dekalogu
6 yıl önce

gelmektedir. [...] RAB Musa'ya, "Öncekiler gibi iki taş levha kes" dedi, "Kırdığın levhaların üzerindeki sözleri onlara yazacağım. [...] bu sözlere dayanarak...

Macquarie Adası
2 yıl önce

Hindistan ve Avustralya levhası ile Pasifik levhası arasındaki tektonik levha sınırının doğu kısmını oluşturur. Bishop ve Clerk Adacıkları Avustralya'nın...

Yahudi sembolizmi
2 yıl önce

hırsızlık ve hileye karşı kefarettir. Göğüs levhası, kutsal kitaptaki kanunları uygulamamaya; efod, putperestliğe; kaftan ise iftiraya karşı kefareti...

Anadolu Ajansı
2 yıl önce

getirerek her gün vereceğimiz bilgilerin telgrafhane kapılarında siyah levhalar üzerine yazılması ve yeterli araç olan yerlerde basılması, yayınlanması...

Ajans, Anadolu, Atatürk, Basın, İletişim, Kitle İletişim Araçları, Türkiye, Tarih