Abdülbaki Gölpınarlı

Kısaca: Asıl adı Mustafa İzzet Baki (d. 12 Ocak 1900, İstanbul -ö. 25 Ağustos 1982, İstanbul), tasavvuf, tarikatlar, divan edebiyatı ve İran edebiyatı üzerine yapıtlarıyla ünlü edebiyat tarihçisi. Mevlevi tarikatı üyelerinden gazeteci Ahmed Agâh Efendi'nin oğluydu. Babasının ölümü üzerine Gelenbevi İdadisi'nin son sınıfından ayrılmak zorunda kaldı, bir süre kitapçılık ve ilkokul öğretmenliği yaptı. 1927'de Erkek Muallim Mektebi'ni, 1930'da İstanbul Darülfünunu Edebiyat Fakültesi'ni bitirdi. ...devamı ☟

Asıl adı Mustafa İzzet Baki (d. 12 Ocak 1900, İstanbul -ö. 25 Ağustos 1982, İstanbul), tasavvuf, tarikatlar, divan edebiyatı ve İran edebiyatı üzerine yapıtlarıyla ünlü edebiyat tarihçisi.
Mevlevi tarikatı üyelerinden gazeteci Ahmed Agah Efendi'nin oğluydu. Babasının ölümü üzerine Gelenbevi İdadisi'nin son sınıfından ayrılmak zorunda kaldı, bir süre kitapçılık ve ilkokul öğretmenliği yaptı. 1927'de Erkek Muallim Mektebi'ni, 1930'da İstanbul Darülfünunu Edebiyat Fakültesi'ni bitirdi. Konya, Kayseri, Balıkesir ve Kastamonu liseleri ile İstanbul Haydarpaşa Lisesi'nde edebiyat dersleri verdi. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nde metinler şerhi okuttu. Ankara'da Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi'nde İslam-Türk tasavvuf tarihi ve edebiyatı okuturken (1945) Türk Ceza Kanunu'nun 141. maddesine aykırı davrandığı gerekçesiyle tutuklandı, 10 ay hapis yattıktan sonra aklandı. 1949'da kendi isteğiyle emekliye ayrıldı. Gölpınarlı, Türkiyat Mecmuası, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası ve Şarkiyat Mecmuası gibi yayın organlarında edebiyat tarihi ve fütüvvetle ilgili çok sayıda makale yayımladı, Türk Ansiklopedisi ile İslam Ansiklopedisi'ne çeşitli maddeler yazdı.

ESERLERİ

Melamilik ve Melamiler (1931) ve Kaygusuz-Vizeli Alaeddin'den (1933) sonra, 1936'da doktora tezi olarak hazırladığı Yunus Emre, Hayatı, Sanatı, Şiirleri'ni (6. bas. 1986) yayımladı. Onu Yunus Emre ile Âşık Paşa ve Yunus'un Batıniliği (1941) ve Pir Sultan Abdal (1943; P. N. Boratav ile birlikte) izledi. Gölpınarlı, Celaleddin Rumi'nin (Mevlana) Mesnevi'sini (1941-46, 6 cilt) Türkçeye çevirdi. Yunus Emre Divanı'nı (1943, 2 cilt) yayıma hazırladı.

Gölpınarlı'nun 1945'te yayımladığı Divan Edebiyatı Beyanındadır'da yer alan edebiyat eleştirisi tartışmalara yol açtı. Kitabın savına göre divan edebiyatı İran edebiyatının kötü bir taklidiydi; toplum sorunlarıyla ilgilenmiyor, insanları uyuşukluk ve tembelliğe iterek hayalcilik ve kadere boyun eğmeye özendiriyordu. Sonraları divan şiirine daha yumuşak bir tutumla yaklaşan Gölpınarlı Fuzuli Divanı (1948), Nedim Divanı (1951) gibi yapıtları yayıma hazırladı.

Gölpınarlı, Mevlana Celaleddin (1951), Mevlana'dan sonra Mevlevilik (1953), Mevlevi Âdap ve Erkanı (1963) ve Mesnevi Şerhi'nde (1973, 6 cilt) Mevleviliğin dünya görüşünü işleyerek yorumladı. Tasavvuf, tasavvuf edebiyatı, mezhepler ve tarikatlar konusunda da Menakıb-ı Hacı Bektaş-ı Veli (1958), Alevi, Bektaşi Nefesleri (1963), 100 Soruda Türkiye'de Mezhepler ve Tarikatlar (1969), 100 Soruda Tasavvuf (1969), Türk Tasavvuf Şiiri Antolojisi (1972), Tasavvuftan Dilimize Geçen Deyimler ve Atasözleri (1977) gibi geniş kapsamlı çalışmalar yayımladı. Öbür yapıtları arasında Şeyh Galip, Hayatı, Sanatı, Şiirleri (1953), Naili-i Kadim, Hayatı, Sanatı, Şiirleri (1953) Kaygusuz Abdal-Hayatı-Kul Himmet (1953), Nesimi-Usuli-Ruhi (1953), Divan Şiiri (1954-55, 4 kitap), Oniki İmam (1958), Nasreddin Hoca (1961), Yunus Emre ve Tasavvuf (1961), Yunus Emre, Risalat al-Nushiyye ve Divan (1965), Simavna Kadısı Oğlu Şeyh Bedreddin (1966), Hz. Muhammed ve İslam (1969), Şeyh Galip, Seçmeler (1971), Hurufilik Metinleri Katalogu (1973), Hayyam ve Rubaileri (1973), Müminlerin Emiri Hz. Ali (1978), Tarih Boyunca İslam Mezhepleri ve Şiilik (1979) sayılabilir. Gölpınarlı'nın ayrıca bir Kuran çevirisi (Kuran-ı Kerim ve Meali, 1955) vardır.

misafir - 8 yıl önce
abdülbaki gölpınarlı saygı değerli bir yazardı yazmız olduğu çok eserleri vardır dini kitaplardan bekdaşinin iç ve dış yüzleri kitaplarını sağlam kaynaklardan almış kitapları vardır allahdan rahmet dilerim ruhuna fatiha saygılarımla anıyorum.

Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Türk ansiklopedisi
2 yıl önce

Sırrı Levend. Müşavirlerden bazıları, Kenan Akyüz, Cemil Birsel, Abdülbaki Gölpınarlı, Suut Kemal Yetkin, Cemil Dikmen, Ekrem Akurgal. TDV İslâm Ansiklopedisi'nde...

Türk ansiklopedisi, İnönü, Hamza Zülfikar, Tahsin Melan, Hasan Eren, İbrahim Alaattin Gövsa, Agah Sırrı Levend
Muhammed Nur'ül Arabi
2 yıl önce

kısmını Anadolu ve Rumeli topraklarında geçiren Seyyid Muhammed Nur, Abdülbaki Gölpınarlı tarafından Üçüncü Devir Melamiliği şeklindeki tanımlanan dönemin...

Gülşen-i Râz
6 yıl önce

kitabı olarak 1944'te Abdülbâki Gölpınarlı tarafından yapılmıştır. Şebüsteri, Gülşen-i Râz, Çev. Abdülbaki Gölpınarlı, M.E.B. Yayınları, İstanbul, 1989...

Gülşen-i Râz, Mahmud Şebüsteri, Mistisizm Portalı, Vahdet-i vücud, Bosnalı Abdullah, Sarı Abdullah, Abdülbâki Gölpınarlı, Gülzâr-Nâme, İbrâhim-i Tenní»rí®, Halveti
Gülbank
2 yıl önce

Farsça gül + ses anlamına gelen bang'tan "gül sesi" anlamındadır. Abdülbaki Gölpınarlı ayrıca bülbül sesi biçiminde Türkçeleştirilmiştir. Terim olarak ise...

Gülbank, Edebiyat, Taslak
Dîvân-ı Kebîr
6 yıl önce

bunlar hep bahane; asıl maksat olan O'dur. Divan-ı Kebir’in tamamı Abdülbaki Gölpınarlı tarafından yedi cilt halinde Türkçeye çevrilmiş ve 1992 ve 2000 yıllarında...

Fahreddin-i Acemi
6 yıl önce

450-451 ^ Tâcü't-Tevârih, Cilt 5, Kültür Bakanlığı Yayınları, s. 55. ^ Abdülbaki Gölpınarlı, 100 Soruda Türkiye'de Mezhepler ve Tarikatlar, Gerçek yayınları...

Ahmed Amiş Efendi
6 yıl önce

Tahir Memiş Maraşî efendi olmuştur. Ünlü tasavvuf araştırmacısı Abdülbaki Gölpınarlı, Ahmed Amiş Efendi'nin sohbetlerinden tutulan notlardan oluşmuş bir...

A. Kadir
6 yıl önce

Sürgünden dönüşünde şiirlerini zaman zaman dergilerde yayımladı. Abdülbaki Gölpınarlı ile Farsça aslından düzyazı olarak çevirdikleri Mevlâna'nın şiirlerini...