Havan Topu

Kısaca: Kısa namlulu, yivsiz top türü. Barutun keşfinden sonra üst açı grubuyla atışlar yapmak üzere îmâl edilen ilk ateşli silâh. Namlusu yerdeki bir tabloya istinat eden, önden veya arkadan doldurulabilen mermi yolu dik toptur. Namlu ağzı veya ilk hızı diğer toplara nisbetle genellikle daha düşüktür. İstanbulun fethinde ilk defâ kullanılan havan toplarını, Fâtih Sultan Mehmed Han plânlarını ve hesaplarını bizzat kendisi yaparak döktürmüştü. ...devamı ☟

Havan topu yivsiz ve kısa namlulu bir top çeşididir. Tüfeklerin genel sistematiğini oluşturur. Görmeyerek atış yapabilen üstaçı grubunu kullanan sabit iğneli bir silahtır. Günümüzde 60 mm'lik, (NATO) 81 mm'lik, (Sovyet) 82 mm'lik, 106 mm'lik ve 120 mm'lik havanlar kullanılır. Düşük hazne basınçlı, ince ve hafif bir namlusu bulunan havan topunun menzili çok kısadır. Havan topu, namlusu yerle büyük bir açı yapacak biçimde çelik bir tabana oturtulur. Namlusu iki çelik ayakla desteklenir. Ateşleme sırasında mermi namlunun ağzından içeri bırakılır. Namlunun arka ucuna değdiği anda ateşlenen mermi, fırlayarak hedefe yönelir. Havan topunun namlusunun içi düzdür (120 mm'lik ve 106 mm'lik havan hariç hepsi yivsiz ve setsizdir). Havan topu geri tepme etkisi yüksek olan bir silahtır. Özellikle yumuşak toprak zeminlerde havan topunun bir kez ateşlenmesi bile tanburun (havan namlusunun dibinin oturtulduğu, yere sabitlenen yuvarlak sehpa) yere gömülmesine yetmektedir. Havan topunun roket biçimindeki mermisi, arka ucundaki kanatçıkları sayesinde hedefe doğru kararlı biçimde yol alır. Genellikle piyade birlikleri tarafından kullanılır ve şarapnel yani parça tesiri yapması toplu bir birliği çok rahat bir şekilde yok eder. 50 m içindeki tüm insanları öldürebilir.

Günümüzde havan topunun su ve hava ile soğuyan olmak üzere iki çeşidi kullanılmaktadır. Bu durum kullanım sırasında ortaya çıkan yüksek dereceli ısıdan kaynaklanmaktadır. Su ile soğuyanların kullanımında uzmanlık gerekmektedir. Suyun periyodik kullanılmaması namlunun çatlamasına ve ateşlenen merminin namluda kalıp olduğu yeri havaya uçurmasına sebep olur. Hava ile soğuyan çeşit düşük menzilli olup kullanımı aralıklı zamanlarla yapılır. Havan toplarının şarapnel etkilileri dışında çeşitli başlık etkili olanları bulunmaktadır. Bunlar kimyasal biyolojik sis karartma ve aydınlatma başlıklarıdır. Ateşlenen havan topu mermisi yere çakıldıktan sonra patlamayabilir. Başlığı çok hassas olduğundan dokunma ile ateş alabilir. Geçmişte bu hususla ilgili bir çok kazaya rastlanmıştır. 106 lık havanlar kesinlikle araç üzeri kullanılan bir silahtır.

Bugün askeri müzelerde muhafaza edilen bu toplar; büyüklük, teknik ve yapılış olarak görenleri hayrette bırakmaktadır. Osmanlı Devletinin ilimde, fende ve askerlikte asırlar boyu bırakmadığı birinciliğin sayısız misallerinden biri olan havan topu, askeri birliklerde hala kullanılmakta ve önemini kaybetmemektedir.

On altıncı ve on yedinci asırlarda çok büyükleri yapılan havanlarla, taş gülleler atılmıştır. Eskiden havan vasıtasıyla atılan mermilere humbara denilirdi. Humbaralar, top mermileri gibi boş olarak yapılır, içlerine ecza doldurulurdu. Humbaralar, düştükleri yerlerde patlamak suretiyle tesir yaparlardı. Büyük havan toplarından başka çakmaklı havan, el havanı isminde ayrıca iki küçük havan vardı.

On dokuz ve yirminci asrın başlarında gelişen havanlar, Birinci Dünya Savaşından önce 2-4 km, menzile sahip 45°-60° lik açılar arasında atış yapabilen silahlardı. Topçu sınıfında aşırma atış yapabilen “obüs topları”nın kullanılmaya başlanmasıyla, havan topu piyade sınıfına verildi. Birinci Dünya Harbinde hakim olan mevzi harbi doktrini havanın gelişmesini sağlamış, daha kolay taşınabilir, portatif havanların yapılmasına yol açmıştır. Ordumuzda halen 60 mmlik, 81 mmlik, 106 mmlik ve 120 mmlik olmak üzere dört çeşit havan mevcuttur.

Havan umumiyetle üç parçadan meydana gelir: Namlu, çatalayak, döşeme. Namlunun isnad ettiği çatal ayaklarda yan ve yükseliş ayarı bulunur. Ayrıca milyem adı verilen bir ölçü birimi cinsinden ayarlanarak silahın üzerine portatif olarak monte edilebilen dürbün vasıtasıyla yakın hedeflere nişan almak kolaylaştırılmıştır.

Havan, genellikle bir sütre gerisinde bulunması ve hedefi görmemesi sebebiyle, hedefi görebilecek ve silahın ayarlanmasını sağlayabilecek ileri gözetleyici ismi verilen personele ihtiyaç duyar. Bu personel havan topunun gözü gibidir. Silahın hedefe yöneltilmesini yapabilmek ve ileri gözetleyici personelin bildirdiği şekilde havanı ayarlayabilmek için silahın hemen gerisinde ateş idare hesapçıları bulunur. Günümüz ordularında bu hesaplama işlemi bilgisayarlarla sürdürülmektedir.

Nisbeten büyük çaplı; mesela 120 mm çapında ve daha yukarı çaplı havanlarda, döşeme tertibatı bulunduğu gibi bunların namlularına takılabilen çeki halkasıyla, havan motorize araçları arkasından çekilebilir. Küçük çaplı havanlarda mermiyi ateşlemeye yarayan iğne, namlunun dibinde sabit ve çıkmış bir halde bulunurken, daha büyük havanlarda ateşleme tetik vasıtasıyla da sağlanabilir. Havan topunun en belirgin özelliği mermisinin namlu ağzından dolmasıdır. Yivsiz havanlarda merminin havada muntazam gitmesi için mermi dibine takılan ve merminin dönerek gitmesini sağlayan bir kuyruk kısmı bulunurdu. Eski tip havanlarda barut miktarını ayarlamak suretiyle yapılan mesafe ayarı, yeni ve büyük çaplı havanlarda kuyruksuz ve sabit hale dönüşmüştür. Kullanılan mermi tipleri muhtelif olup hedefin cinsine ve meydana getirilmek istenen tesire göre değişmektedir. Bunlar arasında tahrip mermisi, sis mermisi, kudretli tahrip vs. gibileri sıralanabilir.

Kaynaklar

Vikipedi Rehber Ansiklopedisi

Havan Topu

Türkçe Havan Topu kelimelerinin İngilizce karşılığı.
howitzer

Havan Topu

üstün atış gücüne sahip bir çeşit kısa namlulu top.

Havan Topu

Türkçe Havan Topu kelimelerinin Fransızca karşılığı.
obusier [le]

Havan Topu

Türkçe Havan Topu kelimelerinin Almanca karşılığı.
n. Böller

Havan Topu

1. anlamı i., ask. obüs, havan topu. ,obüs.

Havan Topu

Havan Topu tanım:


Havan Topu

Alm. Mörser (m), Fr. Mortier, (m), İng. Mortar. Barutun keşfinden sonra üst açı grubuyla atışlar yapmak üzere îmâl edilen ilk ateşli silâh. Namlusu yerdeki bir tabloya istinat eden, önden veya arkadan doldurulabilen mermi yolu dik toptur. Namlu ağzı veya ilk hızı diğer toplara nisbetle genellikle daha düşüktür. İstanbul’un fethinde ilk defâ kullanılan havan toplarını, Fâtih Sultan Mehmed Han plânlarını ve hesaplarını bizzat kendisi yaparak döktürmüştü. Bugün askerî müzelerde muhâfaza edilen bu toplar; büyüklük, teknik ve yapılış olarak görenleri hayrette bırakmaktadır. Osmanlı Devletinin ilimde, fende ve askerlikte asırlar boyu bırakmadığı birinciliğin sayısız misallerinden biri olan havan topu, askerî birliklerde hâlâ kullanılmakta ve önemini kaybetmemektedir.

On altıncı ve on yedinci asırlarda çok büyükleri yapılan havanlarla, taş gülleler atılmıştır. Eskiden havan vâsıtasıyla atılan mermilere humbara denilirdi. Humbaralar, top mermileri gibi boş olarak yapılır, içlerine eczâ doldurulurdu. Humbaralar, düştükleri yerlerde patlamak sûretiyle tesir yaparlardı. Büyük havan toplarından başka çakmaklı havan, el havanı isminde ayrıca iki küçük havan vardı.

On dokuz ve yirminci asrın başlarında gelişen havanlar, Birinci Dünyâ Harbinden önce 2-4 km, menzile sâhip 45°-60° lik açılar arasında atış yapabilen silahlardı. Topçu sınıfında aşırma atış yapabilen “obüs topları”nın kullanılmaya başlanmasıyla, havan topu piyâde sınıfına verildi. Birinci Dünyâ Harbinde hâkim olan mevzi harbi doktrini havanın gelişmesini sağlamış, daha kolay taşınabilir, portatif havanların yapılmasına yol açmıştır. Ordumuzda hâlen 60 mm’lik, 81 mm’lik, 106 mm’lik ve 120 mm’lik olmak üzere dört çeşit havan mevcuttur.

Havan umûmiyetle üç parçadan meydana gelir: Namlu, çatalayak, döşeme. Namlunun isnad ettiği çatal ayaklarda yan ve yükseliş ayarı bulunur. Ayrıca milyem adı verilen bir ölçü birimi cinsinden ayarlanarak silahın üzerine portatif olarak monte edilebilen dürbün vâsıtasıyla yakın hedeflere nişan almak kolaylaştırılmıştır.

Havan, umûmiyetle bir sütre gerisinde bulunması ve hedefi görmemesi sebebiyle, hedefi görebilecek ve silâhın ayarlanmasını sağlayabilecek ileri gözetleyici ismi verilen personele ihtiyaç duyar. Bu personel havan topunun gözü gibidir. Silahın hedefe yöneltilmesini yapabilmek ve ileri gözetleyici personelin bildirdiği şekilde havanı ayarlayabilmek için silahın hemen gerisinde ateş idâre hesapçıları bulunur. Günümüz ordularında bu hesaplama işlemi bilgisayarlarla sürdürülmektedir.

Nisbeten büyük çaplı; meselâ 120 mm çapında ve daha yukarı çaplı havanlarda, döşeme tertibatı bulunduğu gibi bunların namlularına takılabilen çeki halkasıyla, havan motorize araçları arkasından çekilebilir. Küçük çaplı havanlarda mermiyi ateşlemeye yarayan iğne, namlunun dibinde sâbit ve çıkmış bir halde bulunurken, daha büyük havanlarda ateşleme tetik vâsıtasıyla da sağlanabilir.

Havan topunun en belirgin özelliği mermisinin namlu ağzından dolmasıdır. Yivsiz havanlarda merminin havada muntazam gitmesi için mermi dibine takılan ve merminin dönerek gitmesini sağlayan bir kuyruk kısmı bulunurdu. Eski tip havanlarda barut miktarını ayarlamak sûretiyle yapılan mesâfe ayarı, yeni ve büyük çaplı havanlarda kuyruksuz ve sâbit hâle dönüşmüştür. Kullanılan mermi tipleri muhtelif olup hedefin cinsine ve meydana getirilmek istenen tesire göre değişmektedir. Bunlar arasında tahrip mermisi, sis mermisi, kudretli tahrip vs. gibileri sıralanabilir.

Havan Topu

Türkçe Havan Topu kelimelerinin İngilizce karşılığı.
howitzer

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Havan
2 yıl önce

havanlarını andırır şekilde yapılmışlardı. Çeşitli havanlar Osmanlı Ordusu tarafından kullanılan 19.yy. İngiliz yapımı ağızdan dolma kaval havan topu...

Havan, Havan topu
Saraybosna Gülü
6 yıl önce

Saraybosna Gülü bir havan topu patlamasının beton zemin üzerinde bıraktığı izdir. Havan topu mermilerinin beton üzerinde bıraktığı kendine özgü çatlama...

Saraybosna Gülü, Bosna-Hersek, Bosna Savaşı, Havan topu, Saraybosna, Sırp Cumhuriyet Ordusu, Saraybosna kuşatması
Ordnance ML 3 inç havan
6 yıl önce

ML 3 inç havan, 1920'li yıllardan 1960'li yılların sonlarına kadar Kraliyet Kara Kuvvetleri tarafından kullanılan standart havan. Stokes havan yerine geçti...

Kundağı Motorlu Topçu Sistemi
2 yıl önce

şasesi üzerine bir havan yerleştirilmiş bir araçtır. Rus Ordusu nun günümüzde kullandığı 2S4 Tyulpan (Tulipin) ise 240 mm ağır havan taşımaktadır. Obüsler...

Kundağı Motorlu Topçu Sistemi, 1917, 1925, 1928, Alman, Ana muharebe tankı, Askeriye Portalı, Blitzkrieg, Dünya, Fransa Seferi, Fransız
Havan (anlam ayrımı)
6 yıl önce

Havan birden fazla anlamda kullanılır: İçinde bir şey dövüp ufalamaya yarayan, tahta, taş, maden veya plastikten yapılan kap. Havan, 45 derece üstü açılarla...

37-mm tanksavar topu M1930 (1-K)
2 yıl önce

verdi. 37-mm tanksavar topu 76-mm uçaksavar topu 152-mm havan 152-mm obüs 20-mm uçaksavar otomatik top 37-mm uçaksavar otomatik top 1,125 milyon USD karşılığında...

37-mm tanksavar topu M1930 (1-K), 100-mm topu M1944 (BS-3), 122-mm obüs M1909/37, 122-mm obüs M1910/30, 122-mm top M1931/37 (A-19), 152-mm obüs M1909/30, 152-mm obüs M1910/37, 152-mm obüs M1938 (M-10), 152-mm obüs M1943 (D-1), 152-mm top-obüs M1937 (ML-20), 152-mm topM1910/34
Makineli top
2 yıl önce

harcamazlar. Modern makineli toplar dakikada 90 mermi atar. Çok yüksek atım hızına sahip makinalı toplar, havadan havaya çarpışan uçaklarda kullanılır...

2B9 Vasilek
6 yıl önce

82 mm 2B9 Vasilek ya da 'Mısırçiçeği' otomatik top-havan sınıfında bir silahtır. Silahın en önemli özelliği hem kamadan hem de namlu ağzından doldurulabilmesidir...

2B9 Vasilek, Afganistan, Kızıl Ordu, Macaristan, Rusya, SSCB, ZPT, Çeçenistan, Brandt 60 mm LR Gun-mortar, MT-LB, Rus Ordusu