Saf Aklın Eleştirisi

Kısaca: Saf Aklın Eleştirisi (Almanca: Kritik der reinen Vernunft), Immanuel Kant'ın 1781'de basılan ve en önemli eserleri arasında kabul edilen kitabıdır. Temel olarak Hume'un, olayların arasında bir neden-sonuç ilişkisi olduğu önermesinin kanıtlanamaz olduğu fikrinden yola çıkarak saf aklın mümkün olamayacağına dair ürettiği skeptik bakışına çözüm getirmeye çalışır. ...devamı ☟

Saf Aklın Eleştirisi
Saf Aklın Eleştirisi

Saf Aklın Eleştirisi (Almanca: Kritik der reinen Vernunft), Immanuel Kant'ın 1781'de basılan ve en önemli eserleri arasında kabul edilen kitabıdır. Temel olarak Hume'un, olayların arasında bir neden-sonuç ilişkisi olduğu önermesinin kanıtlanamaz olduğu fikrinden yola çıkarak saf aklın mümkün olamayacağına dair ürettiği skeptik bakışına çözüm getirmeye çalışır.

A priori ve a posteriori

Kant, öncelikle saf ve empirik (deneysel) bilgi arasındaki ayrımı belirler. Tüm bilgiler tecrübe ile başlasa da, bu tüm bilgilerin tecrübeden kaynaklandığı anlamına gelmez. Kant, tecrübe ve algıdan bağımsız olarak edinilen bilgiye a priori adını verir. Saf bilgi ise içinde empirik öğeler bulundurmayan bilgidir. Matematik, a priori bilginin deneyden bağımsız olarak gelebileceği noktaya bir örnektir. Doğruluğu sadece tecrübeye dayalı olarak belirlenebilen önermeler için ise a posteriori terimini kullanır.

Analitik ve sentetik yargılar

Bunun dışında Saf Aklın Eleştirisi'nde analitik ve sentetik yargılar olmak üzere iki ayrı kavram daha tanımlanır. Analitik bir önerme, B yükleminin A öznesinin zaten tanım olarak bir özelliği olduğu önermelerdir. "Hiçbir bekar evli değildir." önermesi gibi. Sentetik önermelerde ise A öznesi, içinde B yüklemini barındırmaz. "Tüm insanlar 5 metreden kısadır" önermesi her ne kadar doğru olsa da 'insan' tanım olarak böyle bir boy limitini içermediği için sentetik bir önermedir; bize kavramlar değil dünya hakkında bilgi verir.

Hume'un skeptisizmine çözüm

Bu tanımlara göre tüm analitik önermeler a priori'dir. Kant'a göre çözülmesi gereken problem, sentetik bir önermenin nasıl a priori olabileceğidir. Sentetik yargıların çoğu a posteriori olsa da Geometri ile ilgili önermeleri ve "Her olayın bir nedeni vardır." gibi önermelerin bu kategoriye girdiğini söyler. Bunun nasıl mümkün olacağını açıklarken Kant algıyı/sezgileri devreye sokar. Gözlediğimiz şekliyle Dünya, nesnelerin bir toplamı değil; algılarımızdan bağımsız düşünemeyeceğiz bir temsildir. Uzay ve zaman da algılardan bağımsız düşünülemez. Nominal Dünya (bize gözüktüğü şekliyle değil kendi olduğu şekliyle Dünya) uzay ve zamandan bağımsızdır. Bu aslında hem emprisizm hem de rasyonalizm eleştirisi olarak görülebilir: Bilincin dünyayı pasif olarak algıladığına dair emprisist görüş yanlış olduğu gibi her bilgiye saf akılla ulaşılabilineceğine dair rasyonalist görüş de yanlıştır. Bunun nedeni bilginin hem algılar tarafından alınan ham verilere hem de kavramlara dayalı olmasıdır. Teorik bilgi sadece gözüktüğü şekliyle dünyaya dair olabilir.

http://tr.wikipedia.org/wiki/Saf_Akl%C4%B1n_Ele%C5%9Ftirisi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Saf Aklın Eleştirisi Resimleri

Immanuel Kant
2 yıl önce

(Pratik Aklın Eleştirisi), 1788 Kritik der Urteilskraft (Yargı Gücünün Eleştirisi), 1790 Religion innerhalb der Grenzen der bloßen Vernunft (Salt Aklın Sınırları...

12 Şubat, 17. yüzyıl felsefesi, 1724, 1755, 1770, 1781, 1783, 1785, 1788, 1790, Felsefe, Filozof
Numen
2 yıl önce

görünüşlerini bilebiliriz, kendinde ne olduklarını bilemeyiz. Kant bu konudaki düşüncelerini ve görüşlerini "Saf Aklın Eleştirisi" isimli eserinde belirtmiştir....

Numen, Felsefe, Taslak
Ahlak Metafiziğinin Temellendirilmesi
2 yıl önce

eseri kabul edilen Saf Aklın Eleştirisi'nden dört yıl sonra yaptı. Ahlak Metafiziğinin Temellendirilmesi aslen Pratik Aklın Eleştirisi'ne hazırlık olarak...

Akılcılık
2 yıl önce

eleştirileri, kendisi de özgül bir rasyonalist olan Kant'tan gelir.Kant Saf Aklın Eleştirisi (1781) isimli eserinde bu noktadaki temel eleştirisini ortaya koymuş...

Otfried Höffe
6 yıl önce

almıştır. Hâlâ Almanya’nın Tübingen şehrinde yaşamaktadır. Kant- Saf Aklın Eleştirisi (2003) Ekonomik Yurttaş, Devlet Vatandaşı, Dünya Vatandaşı (2004)...

Jochen Hörisch
6 yıl önce

(Münih, 2009, Hanser, 416 Sayfa) Değişmek, Konuşmak ve Dilemek - Saf Olmayan Aklın Eleştirisi (Münih, 2011, Hanser, 367 Sayfa) Alman Tasfiye İnisiyatifi internet...

Sapere aude
6 yıl önce

neden acele etmezsin? Başlamak, işin yarısını bitirmek demektir. Kendi aklınla düşünmeye/akıllı olmaya cesaret et, başla!". Immanuel Kant ve Aydınlanma...

Kantçılık
2 yıl önce

Hipotetik Buyruk Saf Aklın Eleştirisi Aşkınsal İdealizm Şema Kant'ın Siyaset Felsefesi Önemli Eserleri Arı Usun Eleştirisi Pratik Usun Eleştirisi Ahlak Metafiziğinin...

Kantçılık, 19. yüzyıl felsefesi, 20. yüzyıl felsefesi, Felsefe, Felsefe Portalı, Kant, Taslak, Yeni-Kantcılık, Eleştirel felsefe, Aşkınsal idealizm