Türkçe Bilgi: Altın Horoz

Altın Horoz (Rusca: Золотой Петушок Zolotoy petushok), Nikolay Rimski-Korsakov tarafından hazırlanmış bir prolog, üç perde ve bir epilog'dan oluşan bir romantik operadır. Librettosu "Vladimir Belsky (1866–1946)" tarafından 1834'de Rus yazarı Aleksandr Puşkin tarafından yazılmış olan aynı adlı bir şiirden uyarlanmış olmakla beraber bu şiir de Amerikan yazar Washington Irving'in "Elhamra Masalları (Tales of the Alhambra)" adlı eserinin ilk iki bölümünden uyarlanmıştır. Rimski-Korsakov'un son operasıdır. Opera 1907'de tamamlanmıştır sansür sorunları nedeniyle ancak 24 Ekim 1909'da Moskova'da, "Zimin Opera" trupu tarafından "Solodovnikov Tiyatrosu"'nda ilk defa prömiyer temsili oynanmıştır. Hazırlanma Rimski-Korsakov bir önce hazırladığı opera eserini Kiteze Gizli Şehri operasını bu performans sanatına yaptığı son artistik katkı olarak görmekteydi.Fakat Çarlık Rusya'sının o günlerdeki politik durumu onu tekrar yeni bir opera eseri hazırlayarak içişlerindeki gayet otokratik monarşi siyasi idaresini, Rus empralizmini ve bunun bir sonucu olan Rus-Japon Savaşı ve bu savaşta Rusya'nın kesinlikle mağlup olması gerçeklerini yerip hicvetemek istedi. Rimski-Korsakof'un bu nedenle hazırladığı yeni opera-bale eserine dört önemli faktör büyük etki yapmıştır: # Puşkin: Rimski-Korsakof bu büyük Rusça şairinin bir şiirinden yararlanıp Çar Saltan adlı operasını hazırlamıştı. Bu eser çok beğenilmiş ve halk arasında popüler olmuştu. Puşkin'in "Altın Horoz" adlı şiirinin de benzer büyülü konuyu işleyeceği ve aynı popülerliği olacağını beklemekteydi. #Bilibin: Avrupa'da gelişen Art Nouveau/"Jugendstil" resim sanatı akımlarından etkilenen ressam ve sahne dekoratörü İvan Bilibin zaten "Altın Horoz" şiirinden ilham alarak Rus folklorunu görsel sanatlara aksettiren bir seri resim hazırlamıştı. Bu resimlerin hazırlanacak yeni operaya mizansen sağlayacağı büyük imkan dahilinde idi. #Rus-Japon Savaşı: Rus Çarı II. Nikola hükümetleri emperyalist siyasi kararlarla ve politikalar ile Rus-Japon Savaşı'nın başlamasına neden olmuşlardı. Otokratik idere altında gayet büyük bir eşitsizlik içinde yaşayan Rusya halkı bir ekonomik iyileşme beklerken bu savaşın çıkmasından dolayı daha da sıkı içişleri ve ekonomik tedbirler ile karşılaşmıştı. Rus halkı tarafından bu savaş ve savaşı çıkaranlar gayet büyük nefretle karşılanmakta idi. Savaşta Rusya hem Kore ve Mançurya'da kara çarpışmalarında ve hem de denizde Tsusima Boğazı Muharebesi'nde Japonya tarafından büyük bir yenilgiye uğratıldı. #Rus Devrimi : Rus halkı yalnızca Rus-Japon Savaşı'ndaki büyük hezimetten aksi olarak etkilenmekle kalmayıp otokratik idare ve ekonomik durgunluk dolayışyla çıkan ekeonomik buhranın öne alınamaması ve büyük fakir halk kütlelerinin ekonomik standartlarının daha da kötüye gitmesine de reaksiyon göstermekte idi. 9 Ocak 1905'de bir Ortodoks papaz başlarında olarak birkaç bin kişi Sankt Petersburg'daki Kış Sarayı önünde bir gösteri düzenleyip işçilere daha uygun işyeri kurallari; sekiz saatlik mesai; uygun asgari ücret ve çocuk istihdamının yasaklanması isteklerini ihtiva eden çok sayılı imzalı bir istidayı Çar'a sunmak istemekteydiler. Fakat bu gösteriyi önlemek için görevlendirilen Rus askeri gücü bu silahsız masum halk kütlesi üzerine hücum ederek 1000 kişiyi ateşli silah kurşunlarıyla ve kılıç darbeleri ile öldürüp Kanlı Pazar Katliamı adı verilen faciayı ortaya çıkarttılar. Bunun haveb tüm Rusya'ya yayıldı. Odessa'da bulunan Potemkin zırhlısı denizcileri isyana geçip şehri bmabaladılarsa da bu isyan da sonunda çok kanlı bir şekilde bastırıldı. Çarın askeri güçleri Odessa'da limana inen merdivelerde halka hücum edip Odessa Merdiveni Katliamı adlı olaya neden oldular. Tüm Rusya’da Çarlık rejimine karşı eylemler ve grevler yapıldı. Bu halk hareketleri arasında Sankt Petersburg Konservatuvar öğrencileri de protesto gösterisine katıldılar ve bu Konservatuvar'in Genel Müdürü olan Rimski-Korsakof onları desteklediği bildirdi. Yavaş yavaş bu devrimi elemine etmeyi başaran Rusya aristokrasi ve bürokrasisi devrime katılanları cezalandırmaya başladır. Bu arada Rimski-Korsakof'da konservatuvar müdürlüğündan atıldı; bu konservatuvarda hocalık yapan Alexander Glazunov, Anatoly Lyadov gibi önemli Rus müzisiyenler de işlerinden ayrılamaya veya istifa etmeye zorlandılar. Rimski-Korsakof hazırlamayı düşündüğü "Altın Horoz" adlı operasının bu otokratik ve başarısız Çar rejimini yeren bir eser olarak 1906'da hazırlamaya başladı. 1907'de bu eserin bestelenmesini tamamladı. Yapımlar Operanın tamamlanması 1907 yılındadır. Bestecinin ülkesi olan Çarlık Rusya'sı Rusya Devrimi 'nden yeni çıkmıştı. Eser bir efsane gibi sunulmakta ise de içinde çarlık hakkında çok kapalı olmayan yergiler bulunmaktaydı. Rusya'da o dönemlerde sansürün böyle bir şeyi kabul edebileceği düşünülemezdi. Gerçekten de eser sansür tarafından sahnelenmeye uygun bulunmadı. Ertesi yıl besteci hastalanıp 1908'de de öldū. "Altın Horoz" operası bir yıl sonra Moskova'da özel Zimin Opera trupu tarafından ın özel "Solodovnikov Tiyatrosu"nda sahneye konuldu. Bu yapımlamada orkestra şefi Emil Cooper idi ve mizansenler İvan Bilibin tarafından hazırlanmıştı. Eser bir ay sonra 6 Kasım'da Moskova Bolshoi Tiyatrosu'nda yeniden sahnelendi ve bu yapımda orkestra şefi Vyasheslav Suk ve mizansen hazırlayıcı Konstantin Korovin idi. Eserin içinde çarlık hakkında yergiler bulunmaktadır. Korsakov Şubat Devrimi'den 10 yıl kadar önce durumu sezmiştir. Eserinde 10 yıl sonra fırtınalar koparacak olayların sinyallerini vermiştir. Paris ve Londra'da ilk yapımlanma o sırayla 1914'de oldu. Paris'de eser bir "opera-bale" düzeninde sahnelendi. Eserin yapımcısı ve yönetmeni Mikhail Fokin ve mizansenler Natalia Goncarova tarafından yapılmıştı. Fokin'in bu yapımında bale sanatçıları karakterleri sahne ortasında temsil etmekte ve koro ve solistler ise şarkılarını sahnenin çevresinde söylemekteydiler. Bu mizansen ve gösterim şekli seyirci tarafından pek beğenildi. Fakat bestecinin karısı Madam Rimski-Korsakof 1914 yılında Figaro gazetesine bir açık mektup gönderip bunun kocasının eserine ve eser konseptine çok aykırı olduğunu ilan etti ve Fransız mahkemesine başvurdu. Fransız kanunlarını uygulayan savcılık harekete geçerek temsili sahneden indirtti. Buna karşılık aynı yıl eserin Londra'da sahneye konulmasında Fokine'in sahneye koyusu İngiliz yasalarına uygun görüldü. Böylece eser Paris'deki aynı kadro ile Londra'da sahneye konuldu ve bu yapimin başarısi orada sürüp gitti. Günümüzde Altın Horoz ya balesiz normal bir opera gibi temsil edilmekte ve birçok operaevinden orijinal Rusça değil de Fransızca çeviri ile "Le Coq D'Or" isimiyle yapımlanıp sahnelenmektedir. Yahut ta eserdeki parçalardan düzenlemiş bir orkestra suitiyle yalnız bale şeklinde oynanmaktadır. Roller Konu özeti :Mekan - Rusya :Zaman - Efsane çağlari

Prolog

Perde acilirken orkestradan "Altin Horoz" motifi duyulur; motif hemen yayli calgilara gecer ve melodi degisir. Kucuk can sesleri arasinda sahneye gizemli bir muneccim gelir. Seyirciye hitaben once onlara saygiularini iletir ve goreceklerinin cok eski caglara ait bir efsane oldugunu fakat buna ragmen bu gosteriden herkesin kissadan hisse almalari gerektigini ve bu gosterinin gecerli ve hayata uygun gercekleri yansittigini bildirir.

I. Perde

Kral Dodon'un sarayinda buyuk bir salon II

I. Perde

Karl Dodon'un sarayinin onu. Gunesli bir gun. Uzaklarda bir firtina gelecegini isaret eden kara bulutlar var. Halk Kral Dodon'un sarayi onunde toplanmistir. Kahya kadin sahneye girer. Halka hitap ederek kralin ulkesine yeni br gelinle gelemkte oldugunu ve halktan onu neseyle selamlamalarini ister. Dugun alayi yaklasir; alayda devler, maskeli insanlar, mucevher tasiyan tutsaklar bulunmaktadir. Alayin sonunda Kral Dadon ve yeni karisi Semaka Kralicesi bir altin araba icinde gozukurler. Semeka Kralicesi muneccimi gorur; Krala onun kim oldugunu sorar. Muneccim gozlerini Kralice'den ayirmadan Krala yaklasarak ona bir onceki gun verdigi sozu hatirlatir. Muneccim her ne arzu ederse Kral onu munecime vermeye soz vermistir. Muneccim simdi Kral'dan Kralice Semaha'yi kendine mukafat olarak vermesinis istemektedir. Kral, muneccime deli olup olmadigini sorar. Fakat muneccim Kraliceyi istemekte isar etmektedir. Kral Dodon, asasini muneccimin kafasina vurur ve o cansiz yere yikilir. Ayni anda uzaktan gok gurlemeleri duyulur. Kralice ise olanlara gulmektedir. Kral Dodon onu kucaklamak isteyince ona siddetle cikisip onu ihtiyar maskara olarak cagirip ona cezasini cekme zamaninin geldigini bildirir. Kafesi icinde bulunan Altin Horoz da Krala hitap edip onun sonu geldigini soyler. Sonra kafesinden cikan Altin Horoz ucup Kral Dodon'un basina konar ve bir gaga vurusuyla onu cansiz yere serer. Simsek cakip muthis bir gok gurultusu dutulur ve sonra etraf karanliga bulanir. Biraz sonra sahne aydinlanir ama Kralice ve Horoz kaybolmuslardir. Halkin sesi yukselir; "Firtina gecti, fakat simdi Kralimiz kim olacak?" Herkes sessizce aglamaya koyulurken perde iner.

Epilog

Eglenceli bir melodi esliginde acilan sahneye muneccim gelir. Seyirciye konusarak peri masalinin bittigini ilan eder. Onlara seyredikleri sahnelerin sadece hayal ve iluzyon oldugunu ve yanliz kendisinin ve caricenin yasayan gercek kisiler oldugunu belirtir. Boylece perde kapanir. Enstrümantasyon Altin Horoz operasının orijinal orkestra notalarına göre şu çalgılar gereklidir: *Yayli calgilar: Kemanlar, Violalar, Viyolonseller, Kontro-baslar * Nefesli Calgilar: 1 Pikolo flut, 2 Flut, 2 Oboa, 1 Ingiliz Horn, 2 Klarinet (in A-B), 1 Bas klarinet (in A-B), 2 Fagots, 1 Kontr Fagot * Brass: 4 French Horns (in F), 2 Trumpets (in C), 1 Trumpet contralto (in F), 3 Trombones, 1 Tuba * Perkusyon: Timpani, Ucgen , Kirisli Davul, Tef, Glockenspiel, Ziller, Bas Davul, Ksilofon * Doger: Celesta, 2 Arp Süitler Bu opera yapimlandiktan cok gecmeden besteci olmudtur. Fakat Rus bestecileri A. Glazunov ve M. Steinberg bu eserdeki senfonik ogeleri konser salonlarinda calinmak uzere 4 tane suit-bölümunden olusan bir aranjmanini yapip bir senfoniuk suit'e donusturmustur. Bu suitte bulunan kisimlar sunlardir: * Çar Dodon sarayında * Çar Dodon savaş alanında (2. perdenin başı) * Çar Dodon ve Kraliçe Şemaka (kraliçenin dansına özel) * Düğün ve Çar Dodon'un acı sonu (3. perdenin başı) Dipnotları İçsel kaynaklar * Opera * Nikolay Rimski-Korsakov Dışsal bağlantılar * "Operatürkiye" websitesi "Altın Horoz" synopsisi * MSLP websitesi "The_Golden_Cockerel_(opera)_(Rimsky-Korsakov,_Nikolay) maddesinde partisyon notaları * "Google Books"'da Fransızca "Coq D'Or" librettosu * "L'Coq D'Or" Süiti 1945 Minneapolis Symphony Orchestrası konser ses kayıtları dosyaları * Rusça "Altın Horoz" operası librettosu

Kaynaklar

Vikipedi

Altın Horoz

Prolog

I. Perde

I. Perde

Epilog

Kaynaklar

Erkan Horoz

Atahualpa

Kümes hayvanları

Galyum

Beş Yıl Önce On Yıl Sonra

1948 Yaz Olimpiyatları'Nda Halter

Phoenix (tavuk)

1999 Dünya Halter Şampiyonası - Erkekler 56 Kg

Altın Horoz

Altın Horoz Hakkında Detaylı Bilgi

Prolog

I. Perde

I. Perde

Epilog

Kaynaklar

Görüşler ve Yorumlar

Okuma Önerileri

Erkan Horoz

Atahualpa

Kümes hayvanları

Galyum

Beş Yıl Önce On Yıl Sonra

1948 Yaz Olimpiyatları'Nda Halter

Phoenix (tavuk)

1999 Dünya Halter Şampiyonası - Erkekler 56 Kg