|isim = Alaçam
|harita2 =
|harita2 boyut = 250px
|harita2 açıklama =
|harita1 =
|harita1 boyut =
|harita1 açıklama =
|harita =
|harita boyut =
|harita açıklama =
|il = Samsun
|nüfus =
|şehir nüfusu =
|ilçe nüfusu = 11.999
|nüfus_itibariyle = 2000
|nüfus_ref = }
|nüfus yoğunluğu =
|yüzölçümü = 463 km2
|rakım = 15 - 20 m
|lat_deg = 41
|lat_min = 31
|lat_hem = N
|lon_deg = 35
|lon_min = 35
|lon_hem = E
|posta kodu =
|alan kodu =
|plaka = 55
|belediye başkanı =
|websitesi =
|kaymakam = Mustafa Masatlı
|ilçe = http://www.Alaçam.gov.tr/}} Alaçam Samsun ilinin bir ilçesidir.
Tarihi
Ilçe çok eski bir tarihe sahiptir. M.Ö. ki devirlerde Frigyalilar, Kimmiler, Misirlilar, Lidyalilar ve Persler Alaçam'da hüküm sürmüslerdir.
M.Ö. 5. asirda Orta Asya'dan gelen Miletliler oraya Zelikus adini vermisler. Miletlilerden sonra Bizansin eline geçen Zelikus daha sonra Danismentlilerce zaptedilerek Tralköy adini almistir.Selçuklular döneminde Tralköy adi Uluköy olarak degistirilmis, 1385'de Ilhanlilar döneminde ise ilçe Alaçam adini almistir.
Alaçam adinin; kasabanin ortasindan geçen Uluçay'in kenarindaki Uluçam denilen büyük çam agaçlarindan geldigi ifade edilmektedir. Alaçam Anadolu Beylikleri döneminde Eratna beyliginin devami olan Kadi Burhanettin tarafindan ele geçirilmis, ardindan Candarogullari ve Isfendiyarogullarinin hakimiyetine girmistir. (1390)
1398'de ise Osmanli egemenligine giren Alaçam, Anadolu Türk Birliginin bozulmasiyla 1402'de tekrar Candarogullarinin eline geçmistir. Çelebi Mehmet'in Canik Bölgesini ele geçirmesiyle Alaçam Osmanli'nin olmus ve bu hakimiyet II. Murat döneminde saglamlasmistir. Osmanli'dan beri bir Türk kasabasi olan Alaçam 1 Eylül 1944 tarihinde Samsun'un 8. ilçesi olmustur.
Coğrafi konumu
Alaçam kuzeyden Karadeniz, batidan Yakakent, güneyden Vezirköprü, dogudan Bafra ilçeleri ile çevrili sirin bir sahil kasabasidir. Yuzölçümü 632 km2, denizden yüksekligi ortalama 15m. dir. Samsun'a uzakligi 78 km. dir.
Ilçenin en büyük yükseltileri Katran ve Tingaz daglari olup. bu daglann etekleri ise yayla durumundadir. Ayrica, kasabanin girisinde göze çarpan Sivritepe 700m. yüksekligindedir. Alaçam'in sahil kesimi dogudan batiya uzanan dar bir ova halindedir. Bu ovayi Uluçay ikiye ayirir. Uluçay Alaçam'in en büyük akarsuyudur.
Kizilirmak deltasinin bati yakasindaki sulak alani olusturan Karabogaz Gölünün bir kismi ilçe sinirlari içerisindedir.
Sosyo - Ekonomik
Ilçenin ekonomisi genel olarak tarima dayalidir. Bunun yaninda hayvancilik ve balikçilik da yapilmaktadir. Tarim ürünlerinin basinda tütün gelmektedir. Bunu bugday çeltik ve misir üretimi takip eder. Ayrica her türlü sebze ve meyve yetistirilir. Hayvancilikta ise büyük ve küçük bas hayvan yetistiriciligi yapilmaktadir.
Ilçenin kirsal alanlannda el körükleri ile sicak ve soguk demircilik yapilmaktadir. (Saban, orak, at nali, balta, kazma, nal çivisi.)
Ilçede 800 isçi istihdam eden bir tekel isletmesi de mevcuttu ancak Tansu ÇİLLER' in Başbakanlığı sırasında yeni işçi alımı sözü verilerek işten çıkarmalar olmuş, yeni işe alım olmayınca DYP Alaçamdan sadece 2 oy almıştır.
Ulaşım
Alaçam Samsun-Sinop devlet karayolu üzerindedir. Bu nedenle ulasim problemi yoktur. Samsun'a uzakligi 78 km. dir. Ancak kötü hava sartlannda köyleriyle ulasimi zor olmaktadir.
Çevre Çekicilikleri
Tarihi ve Kültürel Degerler
Ilçede Sivritepe, Elçitepe, Gökçebogaztepe ve Dedetepe höyükleri bulunmaktadir. Sivritepe, Dedetepe, Gökçebogaztepe de Hitit dönemine ait yerlesmeler tespit edilmistir. Gökçebogaztepedeki kazilar 1955 yilinda yapilmistir. Ayrica Sivritepe de yapilan kazilarda Milezyenlere (MiletosluIar - Miletliler) ait oldugu belirtilen çanaklar, çömlekler bulunmustur. Birde Yakakent ve Alaçam'in güneyinde daglik ve ormanlik alanda tarihi bir kale yeralmaktadir.Alaçamdaki tarihi eserler arasinda 1515 yilinda Anadolu Beylerbeyi Sadi Bey tarafindan yaptirilan Sadi Bey cami ve 1887 (Rumi 1303) yilinda yapilmis Yeni Cami de sayilabilir.
Geyikkosan türbesi de kesin yapilis tarihi belli olamayan tarihi eserlerdendir. Kare planli olup çati ile örtülüdür.Içinde bulundugu korulukla tarihin ve doganin kucaklastigi bir mekandir.
Gezi ve Mesire Yerleri
Ilçenin 2 km. kuzeyinde deniz kiyisinda temiz kumsali,çinar, kavak ve taflan agaçlarindan olusan güzel korulugu ile Geyikkosan mesire yeri yaralmaktadir. Burasi adini korulugun içindeki Geyikkosan baba türbesinden alir. Bir rivayete göre Geyikkosan baba türbesinin bulundugu yerdeki tarlayi, ehlillestirmis oldugu geyikleri çifte kosarak sürermis. Bu nedenle bu koruluga Geyikkosan denilmis. Bu yöre hem piknik yeri olarak hem de denize girmek için ideal bir yerdir.
Ilçenin güneyinde Vezirköprü sinirindaki denizden yüksekligi 1.500m. olan Dürtmen yaylasida dogal güzellikleriyle görülmeye deger bir mesire alanidir. Dürtmen yaylasina ulasim asfalt yoldan saglandigi için kolay olmaktadir. Kizilirmak deltasinin bir kismida ilçe sinirlari içindedir.
Belirli Günler
Geyikkosan mevkiinde 6 Mayıs tarihinde Hidirellez senlikleri yapilmaktadir. Bu senliklerde Türkiye genelinden amatör ve milli güresçiler davet edilerek yagli pehlivan güres müsabakalari düzenlenir. Bu senliklerin nedeninin 600 yillik bir efsaneye dayandigi söylenmekte. Efsaneye göre; Geyik Baba isminde bir arap ordusu komutani 6 Mayis'ta tüm islerini birakarak o mevkide koyun, kuzu, inek cinsinden hayvanlari kestirerek fakir halka ziyafet verirmis.
Dürtmen yaylasi eteklerinde bulunan Hüseyin dede türbesi çevresinde de 7 Mayis' ta benzer senlikler düzenlenir.
Folklorik Degerler
Alaçam ilçe merkezinde halkin % 60'i mübadil oldugundan dügünlerde genellikle rumeli oyunlari (Zigas, Debreli Hasan, Vardar Ovasi, Topal Aga) agirlik kazanmaktadir. Ayrica oynanan kasap (Horon) karsilama oyunlari vardir. Karli ve Sardik köylerinde ise kafkas oyunlari oynanmaktadir.
Evlilikler genellikle görücü usulü olmakta. Önce kiz isteme, sonra nisan, dügün seklinde gerçeklesmektedir. Dügünden bir gece önce kiz evinde kina gecesi, bir gün sonra ise erkek evinde duvak denilen eglenceler düzenlenir. Kina gecesinde geline kina yakilir, duvakta ise yakin akrabalarca taki takilir. Dügünde davul, zurna esliginde oyunlar oynanir, yemekler yenir. Yatsi namazindan sonra baklava ikram edilerek misafirler ugurlanir.
Ilçede el sanatlari kilim dokumaciligi, hasir örücülügü, agaç isleri seklinde gerçeklesmektedir.
Alaçam'da saz sairi Topal Abidin'in yakmis oldugu bir türkü:
Dere geçer evimden
Yarim geçti deminden
Emineyi görünce
Vuruldum canevimden
Aski yakar bakani
Kalbi sezer dumanli
Geçer kendin bilemez
Nede bilir zamani.
Yemekler
Tavuk eti ile yapilan Herse, özellikle Çerkez köylerinde yapilan Alus yemekleri; çig kiymadan içine baharat katilarak yapilan kapakli pidesi, Palamut baligindan yapilan palamut dolmasi Alaçam'a özgü olup, çok begenilen yemeklerdir. Bahar üzeri yapilan Koyun peyniri oldukça meshurdur.
Hamsi pilavi, manti, keskek, Asure Alaçam'da yaygin olarak yapilmaktadir. Alaçam'da ayrica Kasap Üstü denilen kendin pisir kendin ye seklinde et çesitlerinin yapildigi mekanlar yaygindir.
Konaklama ve yeme - içme
Alaçama 2 km. uzaklikta deniz kenarinda Geyikkosan mevkiinde 25 yatakli otel ve Belediye'ye ait 90 adet prefabrik konut yaz aylarinda ilçeye gelenlere yazlik konut olarak hizmet vermektedir. Bu tesisler toplam 800 kisi kapasitelidir. Ayrica Sehir oteli ve Yesilyurt otelleride mevcuttur. Geyikkosan mevkiinde kaliteli yemek ve Karadenizde çikan her türlü balik çesitlerini sunabilecek lokantalar vardir.
Bunun disina Göçkün ve Toplu köylerinde deniz kenarinda bulunan kulübelerde kendin pisir kendin ye sistemi ile her türlü balik bulunur. Alaçam'da ayrica leziz etleri ile meshur kasap üstü denilen yerler yaygindir.
}
}
}
