Anatomik Pozisyon
Anatomik olarak yapıların yerlerini tarif ederken, temel bir pozisyona ihtiyaç duyulur. Bu pozisyona anatomik pozisyon adı verilir (Şekil 1-1).Ayakta dik duran bir şahsın, gözleri ve el ayaları karşıya bakacak şekilde, kollan gövdenin yanlarında sarkık ve ayak topukları bitişik duruşuna anatomik pozisyon denilir.
Yön Bildiren Terimler
Superior/Inferior (Üst/Alt): İnsan vücudunda başın en üst noktası superior; ayak tabanı ise inferior'dur. Buna göre kalp, midenin superior'undadır. Çünkü başa daha yakındır. Bazen cranialis terimi superior yerine, caudalis terimi de inferior yerine kullanılır.Anterior/Posterior (Ön/Arka): Vücudun önde bulunan yapıları anterior veya ventralis, arkada yer alan yapıları ise posterior veya dorsalis olarak isimlendirilir. Örneğin; mide, omurgaya göre anterior (ventral) durumdadır. Omurga, kalbe göre posterior (dorsal) durumdadır.
Median/Medialis/Lateralis (Ortada olan/İç yan/Dış yan): Vücudu tam ortadan ikiye bölen düzleme median düzlem adı verilir. Bu düzleme yakın olan yapılar medial, uzak olan yapılar ise lateral olarak isimlendirilir. Örneğin; kulaklar, gözlerin lateralindedir.
Proximalis/Distalis (Yakın/Uzak): Bu terim özellikle kol ve bacak gibi uzuvlarda bulunan yapıların tarifinde kullanılır. Yapı; uzvun başlangıç yerine veya gövdeye yakınsa proksimal, uzaksa distal olarak adlandırılır. Örneğin; el bileği, parmakların proksimalindedir.
Superficialis/Profundus (Yüzeyel/Derin): Vücut yüzeyine yakın olan yapılar superfisiyal, daha derinde olan yapılar ise profundus olarak isimlendirilir. Örneğin; deri, kaslara göre superfisiyaldir.
Centralis/Peripheralis: Merkeze yakın oluşumlar için merkezi (santral, centralis) terimi, merkezden uzak olanlar için de perifer (peripheralis) terimi kullanılır.
Hareket Bildiren Terimler
Abduksiyon/Adduksiyon (Abduction/Adduction): Bir uzvun vücut orta hattından uzaklaşmasına abduksiyon; vücut orta hattına yaklaşmasına ise adduksiyon denilir. Her iki harekette frontal düzlem üzerinde gerçekleşir (Şekil 1-2).Fleksiyon/Ekstansiyon (FIexion/Extension): Bu hareketler sagittal düzlem üzerinde yapılır. Fleksiyon hareketinde bükülme veya eklem açısının küçülmesi, ekstansiyonda ise gerilme ya da eklem açısının büyümesi söz konusudur (Şekil 1-3).
Sirkumdiksiyon (Circumduction): Dairesel bir hareket olup; abduksiyon, adduksiyon, fleksiyon ve ekstansiyon hareketlerinin kombinasyonu ile ortaya çıkar.
Rotasyon (Rotation): Bir uzvun veya vücut kısmının uzun eksen boyunca dönmesi anlamında kullanılan bir terimdir. İçe dönme hareketine iç rotasyon. Dışa dönme hareketine ise dış rotasyon denir. Bu hareketlere önkolda özel olarak pronasyon ve supinasyon ismi verilir. Radius'un ulnae etrafında içe döndürülmesi pronasyon; dışa döndürülmesi ise supinasyon adım alır.
Inversion/Eversion: Ayağın hareketlerini tarif ederken kullanılan bu terimlerden inversiyon; ayak tabanının içe döndürülmesi anlamında, eversiyon ise ayak tabanının dışa döndürülmesi manasında kullanılan bir terimdir.
