Bahçesaray

Kısaca: Bahçesaray, Ukrayna'nın Kırım Özerk Cumhuriyeti'nde bir kent. Kırım Tatarcasında Bağçasaray olarak adlandırılır.15. ...devamı ☟

Bahçesaray Haritası

Bahçesaray, Ukrayna'nın Kırım Özerk Cumhuriyeti'nde bir kent. Kırım Tatarcasında Bağçasaray olarak adlandırılır.

15. yy'dan 18. yy'a kadar Kırım Hanlığı'na başkentlik yapmış Bahçesaray Akmescit'in 32 km güneybatısında, 30 bin nüfuslu bir kasabadır. Tatarların tarihi başkentidir. Kırım'ın tarım havzasında yer alır. Kırım Dağları’nın kuzey ve orta sırtları arasında Çürüksu deresinin vadisinde kuruludur. Adını Kırım Hanı Mengli Giray'ın yaptırdığı hanlık sarayından alır. En önemli görülmesi gereken yerleri Mengli Giray Hansarayı ve adına şiirler yazılan Gözyaşı Çeşmesi. Puşkin "?????????????? ??????" (Bahçisarayskiy Fontan, yani Bahçesaray Çeşmesi) şiirini bu çeşmeden esinlenerek yazmıştır. Puşkin'in bu meşhur şiiri sayesinde Bahçesaray ismi orjinal haliyle kalmıştır. Kent şu anda tüm dünyada bu haliyle yani Bahçisaray olarak anılmaktadır.

Kasaba ve Köyler

Acıbulat (Uglovoe), Akşeih (Krasnaya Zarya), Aktaçi (Furmanovka), Albat (Kuybişevo), Alma Kermen (Zavetnoe), Alma-Tamak (Pesçanoe), Alma-Tarhan (Krasnoarmeyskoe), Aramköy (Jeleznodorojnoe), Arançi (Suvorovo), Aromat (Vitim), Bazarçık (Poçtovoe), Bi-El (Dorojnoe), Biya Sala (Verhoreçye), Biyeli (Gorlinka), Yeni/Novıy Bodrak (Trudolübovka), Burluk (Rus köyü - Kastani), Burluk (Tatar köyü - Vilino), Aşağı Duvanköy (Verhnimduvankoem), Yukarı Duvanköy (Verhne Sadovoe), Efendiköy (Ayvovoe), Eski Yurt (Podgorodnoe), Fotisala (Golubinka), Gavro / Hanışköy (Otradnoe), Golümbey (Nekrasovo / Nekrasovka), Ideşel-i (Malovidnoe / Nagornoe), Kalımtay / Kolimtay (Tenistoe), Yukarı Kermençik (Visokoe), Kişen (Goreloe), Kiyat-Aktaci (Furmanovka), Kobazi (Malinovka), Kocukeli (Sevçenkovo), Koçkareli (Branskoe), Kokkozi (Soklinoe), Kokluz (Bogatoe Utsele), Kosdegirmen (Preduselnoe), Kouş (Şelkoviçnoe), Mahuldur (Nagornoe), Manguş (Prohladnoe / Partizanskoe), Markur (Polyana), Muhuldur (Malovidnoe), Mussali (Holmovka), Otarçık (Novoulyanovka), Oteseli (Koçerglno), Oysunköy (Rastutseye), Büyük Özenbaş (Sçastlivoe), Pıçki (Baştanovka), Sakav (Kosnoyaziçiy), Sakul (Novopavlovka / Samohvakovo), Salaçık (Staroselye), Stila (Lesnikovo), Süren (Siren), Suri (Kudrino), Büyük Süren (Bolsoe Sadovoe / Tankovoe), Küçük Süren (Maloe Sadovoe), Süyürtaş (Belokamennoe), Tatarköy (Masino), Tavbodrak / Tav Badrak (Skalistoe), Teberti / Tiberti (Turgenevka), Tole (Daçnoe), Topçiköy (Dolinnoe), Ulaklı (Glubokiyar / Glubokiy Yar), Ulu Sala (Sinapnoe / Zelenoe), Uppa (Rodnoe), Yanco (Putilovka), Biyük Yaşlav (Repino), Küçük Yaslav (Viktorovka), Yenisala (Novopole), Zalanköy (Holmovka), Zamruk (Beregovoe).

Bahçesaray yönetim birimi 1.600 km2 yüzölçümünde, 81 köy, 3 kasaba ve 1 kentten müteşekkil 100.000 nüfuslu bir ilçedir. İlçe merkezi Bahçesaray'ın nüfusu 30.000'dir.

Tarih

Bölge 4 bin yıldır insanoğluna yerleşim imkanı sunmuştur. Birkaç yüzyıl boyunca Kırım Osmanlı hakimiyeti altında, Kırım Tatar hanları tarafından yönetilmiştir. Şimdiki Bahçesaray 15. yüzyılda Kırım Hanlığı tarafından başkent olarak kurulmuştur. Kırım Hanı I. Mengli Giray Han’ın Salacık’taki sarayı 16. yy’ın başlarında (Hansaray’daki Demir Kapı’nın üstündeki kitabede 1503 – 1504 tarihleri yer almaktadır) şu anki yerine (Hansaray) taşımasından sonra, yerleşim büyümüş, mamur bir hale gelmiştir. Hansaray'ın yapımında yerel ustaların yanısıra, Rus ve Ukraynalı esirler, İran, İtalya ve Anadolu'dan ustalar da çalışmıştır.

Evliya Çelebi’ye göre ise, şehir Cuci Han zamanında kurulmuştur. Ancak bu konuda elde kesin bir delil bulunmamaktadır. İsmini de bağ-bahçeler içerisinde bulunmasından dolayı almıştır.

I. Mengli Giray Han’dan sonraki Hanlar zamanında bir yandan saraya yeni ilaveler yapılırken şehirde de pek çok yeni cami, çeşme, türbe vs yapılar inşa edilmiştir. III. İslam Giray Han (1644 – 1654) zamanında Hanlığın paraları da Çufutkale’deki darphane yerine Bahçesaray’da bastırılmaya başlanmıştır.

1628 yılında Ukraynalı Hetman (Ataman) M. Doroshenko Kırım'a karşı bir kampanya düzenleyip, Kan-Temir Han'ın ordusunu Bahçesaray'da durdurmuştur. 1648 yılında B.Khmelnytsky liderliğindeki bir heyet Bahçesaray'a gelmiş ve Han ile Lehistan'a karşı savaş için ittifak kurmuş, bir Tatar süvari birliğini safına katmıştır. Bu birliğin sağlanması için Hetman B.Khmelnytsky oğlunu ve bazı seçkin Kazakları Bahçesaray'da esir olarak bırakmayı kabul etmiştir. 1675'te Zaporozhyan lideri 1. Sirko komutası altındaki Kazaklar Bahçesaray'ı ele geçirmiş ve birçok esiri kurtarmıştır.

İlk Osmanlı-Rus Savaşı olan ve Osmanlı Ordusunun Rus ve Leh Ordularını yendiği 1677 – 78 Çehrin Seferi sonunda imzalanan ilk Osmanlı-Rus anlaşması olan “Bahçesaray Barışı” 11 Şubat 1681’de Bahçesaray’da imzalanmıştır.

Bahçesaray, hanlığın zayıflamasına paralel ilk olarak 1736’da Kont Buchard Cristoph von Münnich komutasındaki Rus ordularının saldırısında ağır bir tahribata uğramış, Hansaray’daki pek çok kıymetli eser ile birlikte şehirde de binlerce ev yanıp yok olmuştur. 1783’te Kırım Ruslar tarafından ilhak edildiğinde Bahçesaray’da 31 cami, 2 kilise, 2 sinagog, 2 hamam, 16 han ve 1.561 ev bulunmaktaydı.

Rusların Kırım’ı işgalinin ardından Akmescit yeni idari merkez olsa da Bahçesaray, Kırım Tatarları açısından önemini daima korumuştur. Büyük fikir adamı, gazeteci, yazar, eğitimci İsmail Gaspıralı bu şehirde Tecüman adlı gazetesini yayımlamış, batı tarzında eğitim veren ilk Usul-ü Cedid mektebini de yine bu şehirde açmıştır. 1917’de kurulan Kırım Demokratik Cumhuriyeti’nin başkenti de yine Bahçesaray’dı.

Açlık yıllarındaki Bahçesaray “ölüler şehri” olarak tasvir edilmekte ve yaşayanların ölülerden az olduğu belirtilmekteydi.

1926 yılında yapılan sayımda Bahçesaray’ın nüfusu 10.000 civarındaydı ve bunların hepsi Tatardı. Zengin bir kültürel mirasa sahip olan Bahçesaray Stalin döneminde ağır bir tahribata uğradı. Özellikle 1944 sürgünü ve sonrasında pek çok tarihi eser tahrip edildi veya kaderine terkedildi. Bu tahribat elbetteki Bahçesaray’ın ilerleyen senelerde de yeterince gelişememesine yol açmıştır.

Günümüzde Bahçesaray

Bahçesaray’ın günümüzde nüfusu 30.000 civarındadır. Kırım Tatarlarının 1989’dan itibaren kitleler halinde yeniden vatanlarına dönmesi sürecinde Bahçesaray’a da önemli ölçüde Kırım Tatarı yerleşmiştir. Ekonomisi tarımsal üretime ve bağlı yan sanayiine dayalıdır. Ayrıca turizm sektörü de gelişmiştir. Özellikle yaz aylarında Bahçesaray’a çevresindeki pek çok tarihi eserden dolayı binlerce turist gelmektedir. Hristiyan Ukrayna'dan farklı olarak Bahçesaray müslüman doğu kimliği ve mimarisi ile tamamen farklı bir görünüm sergilemektedir.

Kaynak

http://tr.wikipedia.org/wiki/Bah%C3%A7esaray

Bahçesaray

Van iline bağlı ilçelerden biri.

İlgili konular

kırım van anlam ayrım

misafir - 8 yıl önce
slmmm bahçesaray çok küçük bi yer yolları bi felaket bi gören pişman bi de görmeyen nasıl ilçe oolmuş insan görünce hayretlere düşüyo hiç gelişmemiş alışveriş yapacanız1 dükkan 1 2 manav var onlarda küçücük ve çokpahalı 2 yolu varkısa yol 2 saat sürüyo yerden yüksekliği 3000 tüm uçurum şöför bi gözünü oynatsa güm uçurumdan aşağı diğer yol kışın kullanılıyo 5 saat sürüyo o daha dakorkutuca daracık ve aşırıyüksek diyecem ömrünüzde görmek istemeyeceniz yerlerden biridir van bahçesaray ve van başkale

misafir - 8 yıl önce
ben bahçesaraya gitmedim ama başkaleye gittim orasıda kötü.32 virajı var insanın içi dışına geliyo ama orayı geçince çok büyük zernek barajı var onu izlerken yol bitiyor zaten

Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Bahçesaray, Kırım
2 yıl önce

Bahçesaray (Kırım Tatarcası: Bağçasaray, Ukraynaca: Бахчисарай, Rusça: Бахчисарай). Ukrayna'ya bağlı Kırım Özerk Cumhuriyeti'nin güney kısmında bulunan...

Bahçesaray, Kırım, Hansaray, Kırım Hanlığı, Aleksandr Puşkin, Assafjew, Arenski, Karaylar, Çufutkale, Akmescit, Kırım, Akyar, Kırım, Alupka
Bahçesaray Rayonu
6 yıl önce

Bahçesaray Rayonu, 1.600 km² yüzölçümünde, 81 köy, 3 kasaba ve 1 şehirden müteşekkil 100.000 nüfuslu bir bölgedir. Bölge merkezi Bahçesaray'ın nüfusu 30...

Bağcılar, Bahçesaray
6 yıl önce

Bağcılar, Van ilinin Bahçesaray ilçesine bağlı bir mahalledir. Van iline 120 km, Bahçesaray ilçesine 1 km uzaklıktadır. Türkiye portali Yerelnet13 Mayıs...

Bağcılar, Bahçesaray, 1984, 1989, 1994, 1997, 1999, 2000, 2004, 2007, Akyayla, Bahçesaray, Altındere, Bahçesaray
Altındere, Bahçesaray
6 yıl önce

Altındere, Van ilinin Bahçesaray ilçesine bağlı bir mahalledir. Mahallenin adı Cumhuriyetten sonra konulmuştur. Eski adı ise Arınçolarak bilinmektedir...

Altındere, Bahçesaray, 1984, 1989, 1994, 1997, 1999, 2000, 2004, 2007, Akyayla, Bahçesaray, Altıntaş, Bahçesaray
Bahçesaray Antlaşması
2 yıl önce

Bahçesaray Antlaşması ya da Çehrin Antlaşması, 1676-1681 Osmanlı-Rus Savaşı ‎sonunda Osmanlı İmparatorluğu ile Kırım Hanlığı ve Rusya Çarlığı arasında...

Bahçesaray, Vezirköprü
6 yıl önce

Bahçesaray, Samsun ilinin Vezirköprü ilçesine bağlı bir mahalledir. Mahallenin yaklaşık 600 yıllık bir gecmisi oldugu bilinmektedir. Mahallenin eski adı...

Bahçesaray, Vezirköprü, 1984, 1989, 1994, 1997, 1999, 2000, 2004, 2007, Adatepe, Vezirköprü, Ahmetbaba, Vezirköprü
Ulubeyli, Bahçesaray
6 yıl önce

Bahçesaray ilçesine bağlı bir mahalledir. Mahallenin adının nereden geldiği ve geçmişi hakkında pek fazla bilgi yoktur. Van iline 125 km, Bahçesaray ilçesine...

Ulubeyli, Bahçesaray, 1984, 1989, 1994, 1997, 1999, 2000, 2004, 2007, Akyayla, Bahçesaray, Altındere, Bahçesaray