Bira
Türkçe Bira kelimesinin İngilizce karşılığı.[Boura] n. beer, ale, hop, suds (Slang)
Bira yapmak için, arpalar ıslanıp bir hafta bırakılınca filizlenir. Bu sırada "amilaz" denilen maya da ürer. Filizlerin uzunluğu arpa boyuna yaklaşınca arpalardan koparılıp ayrılır. Arpalar kurutulup un yapılır. Bu una "malt" denir. Malt, sarı toz veya şerbet halinde "skorbut" denilen kanama ve zafiyyet hastalığında ve çocuk mamalarında kuvvet verici ve hazm için kullanılır. İçinde alkol yoktur. Malt, sıcak su ile karıştırılıp bırakılınca, içindeki amilaz, nişastayı mayalayarak parçalar. Maltoz denilen şekere çevirir. Bu şekerli sıvıya şerbetçiotu çiçekleri konulup kaynatılır. Bu ot, biraya koku verir ve berrak yapar. Soğutulup içine bira mayası konur. Bu maya maltoz şekerini mayalayarak parçalar; alkole çevirir. Bira hasıl olur. Çeşitli biralarda yüzde iki buçuk ile beş arasında alkol bulunur. Fazla içilince sarhoş yapar.
Bira mayası, sarı toz veya yoğurt gibi lapadır ve canlıdır. Çıkardığı sıvıda "zimaz" veya "alkolaz" denilen bir madde ile "invertin" denilen madde vardır. İkisi de mayalama yapar. Bira mayası, bira fabrikasında kalan posadaki mayanın üretilmesi ile elde edilmekte, cilt, hazm ve göğüs hastalıklarında da kullanılmaktadır. Ekmek hamurunda da vardır. (Bkz. Mayalar)
Standart tek bir şişe biranın içinde asgari 20 gr alkol vardır. Bu miktarın 60-70 grama kadar yükseldiği de görülür. İki şişe biranın bir kimseyi rahat sarhoş edebileceği uzmanlar tarafından belirtilmektedir. Kansere sebeb olduğu bilinen nitroz-aminlerin birada bol miktarda bulunduğu tesbit edilmiştir. Ağrı kesici olarak kullanılan "piramidon ilacı" içinde fazla miktarda nitroz-amin bulunduğu anlaşıldığı için, piyasadan kaldırılmışır. Orta miktarda bira içen bir kimse günde yetmiş piramidon hapı almış kadar nitroz-amin almaktadır.
Batıdaki ve bizdeki ilmi araştırmaların neticeleri, ne kadar az alınırsa alınsın, beden uzuvlarının alkolün tahribatından kurtulmadığını göstermektedir.
Yapımı
Uluslararası bir içecek olan biranın yapımı, ülkeden ülkeye değişiklikler göstermektedir. Belçika'da, tıpkı Fransız peynirlerinde olduğu gibi, bir yılın günleri kadar çok bira çeşidi sayılabilir, İngiltere'nin "a-le"leri, İrlanda'nın "stout"ları, Danimarka'nın "pilsner"leri, Almanya'nın "lager"ları ünlüdür. Ve tabii ki tüm Avrupa'da Çekoslovakya'nın Pilsen şehrinden adını alan, genelde tüm sarı biralara adını veren "pils"ler revaçtadır.Önce arpa taneleri yüksek sıcaklıkta filizlenme yöntemiyle malt haline dönüştürülür. Ardından kavrularak rengini alır. Kavrulma süresi biradaki renk değişikliğini sağlar. Daha sonra sıcak saf su ile karıştırılır. Bir litre bira elde etmek için 6-7 litre su gereklidir. Son aşamada ise şerbetçiotu katılır. Şerbetçiotunda 200’den fazla aromatik kokunun bileşimi vardır. Sıra, bira mayasının eklenmesiyle elde edilen, şekerleri alkole ve karbonik gaza dönüştüren fermantasyon işlemindedir. Bu işlem, yüksek sıcaklıkta yapılır (15-20 derece). Yoğun (kesif) biralar için 3-5 gün boyunca (özellikle esmer biralarda), sarı biralarda ise 6-8 derece arasında, 7-10 gün boyunca fermantasyon işleminin devam etmesi gereklidir.
Tarihçesi
Bira insanoğlunun ürettiği en eski içeceklerden biridir. Arkeolojik araştırmalar sonucu bulunan Sümer tabletlerine göre bira ilk defa M.Ö. 6000 civarında Mezopotamya`da üretilmiştir. Yapımı kolay olduğundan daha önce veya o sıralarda başka yerlerde de bulunmuş olması da mümkündür.M.Ö. 2800 civarında Eski Mısır`da ilk üretim tesisleri oluşturulduğu zannedilmektedir. Günlük hayatta ve dinsel törenlerde bol miktarda tüketilen bira aynı zamanda III.Ramses döneminde balla karıştılıp ilaç niyetine de kullanılmıştır.
Ortaçağ`dan bu yana özellikle Kuzey Avrupa biranın ana yurdu haline gelmiştir. 14.yy öncesinde bira genelde evde yapılıp tüketilen bir içki iken, 14.yy itibariyle birahanelerin ortaya çıkmasıyla biranın kalitesi daha da yükselmiş ve daha çok tüketilen bir içki haline gelmiştir.
Ankara'daTıp Fakültesinin hazırlattığı raporda "... Alkolizm, insanı bedensel ve ruhsal yönden çökerten ağır bir hastalık olduğu gibi, aileleri yıkan, mutsuzluklara ve büyük iş-güç kaybına yol açan, trafik kazalarının en başta gelen sebepleri arasında bulunan bir toplum ve sağlık meselesidir." denilmektedir.
Alkoliklerin tedavisi ile meşgul olan müessese ve hekimlerin raporlarında da biranın alkolizmin başlangıcı olduğu belirtilerek, gerek alkolizmin yaygınlaşmasında ve gerekse mevcut alkoliklerin tedavisinde çok menfi tesirleri olduğu ifade edilmektedir.
Biranın içinde var olduğu bildirilen canlı vitaminler ve diğer besin maddeleri çok daha ucuza, beden ve ruh sağlığı için zararsız bir şekilde diğer meyvelerden, meyve sularından ve sütten temin edilebilir. Böbrekleri çalıştırmak için de kaynatılmış arpa suyu hem daha ucuz, hem de daha sıhhi ve zararsızdır. İslam dini saf veya başka maddelerle karışık olarak az veya çok alkol kullanılmasını kesinlikle yasaklamıştır (Bkz. Alkolizm). Bira da bu hükme dahildir.
Kaynak: Rehber Ansiklopedisi
