Deneme Türü
Kısaca: Yazarın herhangi bir konudaki görüşlerini, kesin kurallara varmadan, kanıtlamaya kalkmadan, okuyucuyu inanmaya zorlamadan anlattığı yazı türüdür. Deneme yazarı görüşlerini aktarırken samimi bir dil kullanır. Kendi diliyle konuşuyormuş gibi bir hava içindedir. ...devamı ☟
Deneme yazarı görüşlerini aktarırken samimi bir dil kullanır. Kendi diliyle konuşuyormuş gibi bir hava içindedir.
Deneme her konuda yazılabilir. Ancak daha çok tercih edilen konu her devrin, her ulusun insanı ilgilendiren, kalıcı, evrensel konulardır. Ele alınan konu çoğu zaman derinleştirilerek anlatılır.
Denemenin özelliğini Nurullah Ataç’ın şu sözleriyle özetleyebiliriz:
“Deneme, ben’in ülkesidir. ‘Ben’ demekten çekinen, her görgüsüne, her görevine ister istemez bir parça kattığını kabul etmeyen kişi denemeciliğe özenmesin.”
Serbest olarak seçilen herhangi bir konu ile ilgili duygu ve düşüncelerin dile getirildiği, orta uzunluktaki ciddi yazılara olan denemelerde, yazarı kesin sonuçlara varmak zorunda değildir. Hiçbir felsefenin tesiriyle hareket etmez. Bu özellikleriyle tenkitten ayrılır. Denemede yazar kendine ait olan, gönlünde yaşattığı duygu ve düşüncelerini dile getirir.
Denemeler makalelerde olduğu gibi bilgi vermek gayesini gütmezler. Daha ziyade okuyucunun doğruyu bulmasına yardım eder, insanı düşünmeye, yorum yapmaya sevkeder.
Deneme yazarı samimi bir üslupla kendine ait tercihleri, zevkleri, inançları, beğendikleri ile beğenmediklerini dile getirir, daima kendi kendisiyledir. İfade ettiği her şey şahsına aittir. İlim, sanat, felsefe ve benzeri konularda yazılabilen denemeler için kesin bir sınırlama getirmek mümkün değildir. Belki de edebiyatta sınırları en geniş olan bir yazı türüdür. Denemeler zengin bir kültür birikimi neticesinde ortaya çıkan olgun, ciddi bir edebi mahsuldür.
Denemenin ilk örneklerini Fransız yazar Montaigne vermiştir. Daha sonra İngiliz yazar Bacon türü geliştirmiştir.
Edebiyatımızda Cumhuriyet’ten sonra görülmeye başlanan bu türde Nurullah Ataç, Suut Kemal Yetkin, Sebahattin Eyüboğlu, Ahmet Haşim, Cemil Meriç güzel örnekler vermişlerdir.
Bu konuda henüz görüş yok.
Deneme (edebiyat)
2 yıl öncegerekir. Bir deneme için her zaman, okurun ilgisini çekecek ve denemeyi sonuna kadar okunmasını sağlayacak bir giriş cümlesi çok önemlidir. Deneme, aynı ölçüde...
Deneme (edebiyat), Ahmed Hamdi Tanpınar, Cemal Süreya, Edgar Allan Poe, Falih Rıfkı Atay, Fethi Naci, Henry David Thoreau, Melih Cevdet Anday, Memet Fuat, Michel de Montaigne, Nurullah AtaçDeneme
2 yıl öncedüz yazı türü. Denemeler, Montaigne'in özgün adı Essais olan, Türkçeye ilk kez 1947'de Sabahattin Eyüboğlu tarafından çevrilen deneme türündeki 1580 tarihli...
Edebi Türler, Öğretici metin, Öğretici metin türleri, Edebiyat, TürkçeEdebi tarz
2 yıl öncegenel olarak bütün şiir türlerini kapsar. Nesir ise edebiyatın şiir dışındaki tüm biçimlerini. Roman, öykü, tiyatro, deneme gibi. Edebiyat Çeşitleri...
Nuri Pakdil
2 yıl önceDeneme, Ocak 1977. Bağlanma, Deneme, Şubat 1979. Bir Yazarın Notları II, Deneme, Aralık 1980. Put Yapımevleri, Oyun, Nisan 1980. Biat III, Deneme, Nisan...
Türlerin Kökeni
2 yıl önceteorisini kurarken, ona ışık tutan ve onu etkileyen Malthus’un "Nüfus Üzerine Deneme" adlı kitabındaki: "Bütün canlılar bir varolma ya da yok olma savaşı içindedir...
Türlerin Kökeni, 1831, 1836, 1838, 1859, 24 Kasım, Bitki, Biyolojik evrim, Charles Darwin, Darwin, DinStern-Gerlach deneyi
2 yıl önceStern-Gerlach deneyi Alman fizikçi Otto Stern ve Walther Gerlach tarafından isimlendirilen taneciklerin sapmasının kuantum mekaniği alanında önemli bir...
Ahmet Hamdi Tanpınar
2 yıl önceroman, deneme, makale, edebiyat tarihi gibi birçok türe yönelen Tanpınar, "Yirmi Beş Senenin Mısraları" adı altında beş yazılık bir deneme serisi de...
Ahmet Hamdi Tanpınar, Edebiyat, Roman, Şiir, Şair, 1955, 1961, 1962, 1969, 1970, 1973Adnan Binyazar
2 yıl önceEdebiyat (1972) Deneme Aşık Veysel (1973), İnceleme Cumhuriyet’in 50 Yılında Atatürk Yolunda 40 Yıl (1973), Deneme Ağıt Toplumu (1979), Deneme Kültür ve Eğitim...
