Edebiyat Kuramları

Kısaca: Edebiyatın belli kural ve ölçülere göre yapılan bir üretim mi, yoksa özgür bir yaratış mı; yazarın, yazacağı yapıtın bütün yönlerini önceden tasarlayan bir "teknisyen" mi, yoksa yazdığı metni tam olarak denetleyemeyen ve sonunda önceden göremediği bir ürün ortaya koyan bir yaratıcı mı; edebiyatta önemli olanın kurgu ve yapı mı, yoksa insanın iç gerçeğinin dışa vurulması mı olduğu gibi birbirine bağlı sorulara verilen yanıtlar, Batı'da Eski Yunan toplumundan beri, edebiyatçıları iki ana kampa ayı ...devamı ☟

Edebiyatın belli kural ve ölçülere göre yapılan bir üretim mi, yoksa özgür bir yaratış mı; yazarın, yazacağı yapıtın bütün yönlerini önceden tasarlayan bir "teknisyen" mi, yoksa yazdığı metni tam olarak denetleyemeyen ve sonunda önceden göremediği bir ürün ortaya koyan bir yaratıcı mı; edebiyatta önemli olanın kurgu ve yapı mı, yoksa insanın iç gerçeğinin dışa vurulması mı olduğu gibi birbirine bağlı sorulara verilen yanıtlar, Batı'da Eski Yunan toplumundan beri, edebiyatçıları iki ana kampa ayırmıştır.

Kurgucu ya da yapıcı anlayışın ilk sistemli temsilcisi Anstoteles'tır. Aristoteles, Peri poetikes (Poetika) adlı yapıtında tragedyanın kuruluşuyla ve yapısıyla ilgilenmiş, dile getirme ya da dışavurma boyutunu ikinci plana atmıştır. Aristoteles için önemli olan, yapıtın belli kurallara uyması, malzemesini bu kural ve ölçülere göre işlemesi ve kurmasıdır. Sanatın dışavurma boyutunu öne çıkaran eğilimin ilk temsilcisi ise, İŞ 1. yüzyıla ait Peri hypsous (Yücelik Üzerine) adlı yapıtın yazarı olduğu sanılan Longi-nus'tur. Bu yapıtta bir edebi ürünü "büyük" yapan öğenin, içerdiği "coşku yükü" olduğu öne sürülür. Bu karşıtlık, değişik dönemlerde değişik biçimler içinde bütün Batı edebiyatını belirlemiştir. Rönesans'ın başında skolastik felsefe ile hümanizm arasındaki; 17. yüzyıldan sonra yeni-klasik akım ile romantizm arasındaki; 20. yüzyıl başında kübizm ile dışavurumculuk arasındaki çatışma hep bu karşıtlığın çevresinde gelişmiştir.

Bununla birlikte, büyük yapıtlann bu karşıtlığı aşarak kurgu ve dışavurum öğelerini dengelediği de söylenmelidir. Örneğin 20. yüzyıl edebiyatının en özgün yapıtlarından bin sayılan James Joyce'un Ulysses'i, hem çok sağlam ve inceden inceye hesaplanmış bir kuruluşa sahiptir, hem de bireyin yaşamındaki en derin, en bulanık ruhsal deneyimleri dile getirir.

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Edebiyat teorisi
2 yıl önce

Edebiyat teorisi, edebiyatta bir eleştiri akımıdır. Sıkı bir anlamda edebiyat doğasının ve edebiyat analiz yöntemlerinin sistematik çalışmasıdır. Sonuç...

Edebiyat
2 yıl önce

^ "Edebiyat kuramları". 10 Ocak 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2007.  ^ Hamit Kemal, Liseler İçin Türk Edebiyatı Tarihi...

Edebiyat, Anı, Ağıt, Biyografi, Deneme (edebiyat), Destan, Edebi akım, Edebi destan, Eleji, Eleştiri, Gezi yazısı
Postmodern edebiyat
6 yıl önce

değerlendirme Don Kişot’tan Günümüze Roman, Jale Parla, İletişim Yayınları. Edebiyat Kuramları, Terry Eagleton, Ayrıntı Yayınları. Türk Romanında Postmodernist Açılımlar...

Berna Moran
2 yıl önce

1964’te profesör oldu. 1981’de emekli oldu. Moran, 1972’de yayımlanan "Edebiyat Kuramları ve Eleştiri" başlıklı yapıtıyla büyük ilgi gördü ve 1973 Türk Dil...

Berna Moran, 1921, 1973, 1993, 23 Ocak, Cambridge İœniversitesi, Türk Dil Kurumu, İngiltere, İstanbul, İstanbul İœniversitesi Edebiyat Fakültesi
İngilizce Edebiyat
2 yıl önce

İngilizce edebiyat, İngilizce olarak icra edilen edebiyat türüdür. Bu alanda eser veren sanatçıların ille de İngiliz olması gerekmez. Polonyalı Joseph...

Hasanali Yıldırım
6 yıl önce

1997'den itibaren Bilim ve Sanat Vakfı'nda edebiyat, sinema, estetik, sanat felsefesi ve edebiyat kuramları üzerine seminerler sundu. Aynı kurumda Yazı...

Hasanali Yıldırım, Kaynak gösterme, ,
Teorİ
2 yıl önce

bilimsel kuramları, çıkarım kuramları olarak düşünürler. Bu kuramların içeriği genel mantık sistemine ve aksiyomlara dayalıdır. Çıkarım kuramlarında herhangi...

Kuram, Bilim, Bilim felsefesi, Deney, Evrim kuramı, Görelilik kuramı, Hipotez, Kanun, Kuantum kuramı, Yapısalcılık, İlke
Terry Eagleton
2 yıl önce

çevrilmiş. "Edebiyat diye bir kategoriden bahsedebilir miyiz? Gerçeklik ile kurmaca nerede birbirinden ayrılır? Çeşitli edebiyat kuramları metnin ne demek...

Terry Eagleton, 1943, 22 ޞubat, Azizler ve Alimler, Cambridge ݜniversitesi, Kuramdan Sonra, Manchester, Marxist, Oscar Wilde, Oxford, Oxford ݜniversitesi