8 sayı çıkan "Hüsün ve Şiir" dergisinin isminin "Genç Kalemler" olarak değiştirilmesiyle yayın hayatına girmiştir. İmtiyaz sahibi ve sorumlu müdürü Nesimi Sarım Bey, başyazarı ise Ali Canip (Yöntem) Bey`dir. Dört cilt halinde toplam 33 sayı çıkmıştır. Balkan Savaşı`nın başlamasının ardından Selanik`in Kasım 1912`de Osmanlı Devleti`nin elinden çıkmasıyla yayını son bulmuştur.
Genç Kalemler daha çok, ikinci cildin Nisan 1911 tarihli ilk sayısında başlatılan "Yeni Lisan" hareketiyle tanınır. Yeni Lisan hareketinin manifestosu olarak kabul edilen ilk makale, Ömer Seyfettin tarafından kaleme alınmış ve büyük bir "?" imzasıyla yayımlanmıştır. Bu, dilde sadeleşme hareketinin özünü, Türkçeden yabancı kaidelerin çıkarılması ve yazı dili ile konuşma dili arasındaki ayrımın ortadan kaldırılması oluşturur. Genç Kalemler dilde birliği ve dilde ulusallaşmayı savunmuştur. Genç Kalemler ayrıca 20. Yüzyıl Türk Edebiyatı`na damgasını vuracak olan "Milli Edebiyat" akımının da öncülüğünü yapmıştır. Dergide bir yandan ulusal dil ve edebiyat anlayışının kuramsal çerçevesi çizilirken, diğer yandan bu kuramsal çerçeveye uygun olarak, savunulan görüşler hayata geçirilmiştir. Özellikle Ömer Seyfettin`in hikayeleri ("Bahar ve Kelebekler", "Pamuk İpliği", "İrtica Haberi", "Bomba" vs.) bunun en nitelikli örnekleridir. Genç Kalemler`in başlattığı dil ve edebiyat hareketi, dönemin özellikle İstanbul aydınları tarafından tepkiyle karşılanmış ve aydınlar arasında sert tartışmaların yaşanmasına neden olmuştur.
Yeni Lisan hareketinin ve Genç Kalemler dergisinin çekirdeğini Ali Canip Yöntem, Ömer Seyfettin ve Ziya Gökalp oluşturur. Bunlar dışında derginin önemli yazarları arasında Mustafa Nermi, Kazım Nami (Duru), Aka Gündüz (gerçek adı Enis Avni`dir), Mehmet Ali Tevfik (Yükselen), Subhi Edhem, í‚kil Koyuncu ve Rasim Haşmet Beyler vardır.
Dergi ikinci cildiyle beraber İttihat ve Terakki Cemiyeti`nin maddi-manevi desteğini görmüş, II. Meşrutiyet dönemi Türkçülük (Türk Milliyetçiliği) akımının en önemli yayınlarından biri olmuştur. Aynı zamanda Türk Halkçılığı`nın ilk sözcülerindendir. Dergi ekibinin önemli bir kısmı İttihat ve Terakki Cemiyeti ile organik bir ilişki içindedir.
Genç Kalemler, o sırada İttihat ve Terakki Cemiyeti Merkez-i Umumi üyesi olan Ziya Gökalp`in çevresinde gelişen "Yeni Hayat" hareketinin de merkezinde yer almış bir dergidir. Ziya Gökalp, "Gökalp" adını Genç Kalemler döneminde aldığı gibi, bu dergide çıkan şiirleri (örneğin "Turan", "Altın Yurt" vs.) ve teorik makaleleri (örneğin "Yeni Hayat ve Yeni Kıymetler" vs.)ile Türk düşünce hayatında önemli bir yer edinmeye başlamıştır. Türkçülüğün ideoloğu konumuna gelişi de Genç Kalemler dönemindedir.
Selanik kaybedilip Genç Kalemler kapandıktan sonra dergi yazarlarının önemli bir kısmı İstanbul`a gelmiş ve Türk Ocağı-Türk Yurdu çevresine katılmıştır.
