kümbet
1 . Kubbe.2 . Koni, piramit biçiminde damı olan, yuvarlak veya köşeli yapı.
3 . Kubbe biçiminde toparlak kabartı.
Kümbet, Selçuk Türklerinde önemli kişiler için yapılan mezarlar, yani türbelerdir. Gövdeleri yuvarlak veya çok köşeli, kaideleri ise kare şeklindedir. Çok köşeden kareye geçiş için kullanilan çesitli şekillerle, mesela üçgen veya prizmatik şekillerle süslüdür.
Kümbetin tepe örtüsü huni veya piramit külah seklindedir. Fakat içten kubbe olarak görülür. Genel olarak iki katlı olan kümbetlerin alt katına merdivenle inilir. Asıl mezar burasıdır. Ölü burada mumyalanmış olarak bir lahit veya toprağa gömülür. Üst katta sembolik olarak bir sanduka bulunur. Burası daha çok bir mescittir.
Büyük Selçuklulara ait en önemli kümbetler bugün İran sınırları içinde kalmış bulunuyor. Eski Türk çadır sanatını yansıtan kümbetler de daha çok bu kümbetlerdir.
Anadolu Selçukluları mimaride çadır sanatını devam ettirdiler. Erzurum, Ahlat. Kayseri, Sivas, Tokat, Konya, Niğde, Kırşehir, Divriği de çok güzel kümbetler vardır. Niğde'deki Hüdavend Hatun, Tokat'taki Ali Tusi. Kayseri'deki Döner Kümbet ve Sirçalı Kümbet, Ahlaftaki Ulu Kümbet en güzel örneklerdir. Fakat en çok bulunduğu şehirler Kayseri, Erzurum ve Konya'dır.
Kümbetler, mimari ahenkleri, çadır sanatını tasa veya mermere yansıtarak geçmişe çağrisim yapmaları, kendi eksenlerinde dönüyor ve yukarı dogru süzülüyor gibi durmalarıyla insanı çok etkileyen birer harıkadırlar.
