Osmanlı Nakış Sanatı

Kısaca: Osmanlılar’da resim için “nakış” yada “tasvir” tabirleri kullanılırken minyatür sanatçıları için de ressam anlamında nakkaş yada musavvir ismi kullanılmıştır. Minyatürler daha çok kitapları resimlemek amacıyla faaliyet gösterdiğinden resimlerin ebatları küçük tutulmuştur.Topkapı Sarayı’nda kurulmuş olan Nakkaşhane’de nakkaşbaşının emrinde çalışan sanatkarlar, kitapların minyatürize edilmesinden, cami ve sarayların boyanıp süslenmesine kadar her türlü süsleme ve bezeme faaliyetlerinde çalışma yap ...devamı ☟

Osmanlılar’da resim için “nakış” yada “tasvir” tabirleri kullanılırken minyatür sanatçıları için de ressam anlamında nakkaş yada musavvir ismi kullanılmıştır. Minyatürler daha çok kitapları resimlemek amacıyla faaliyet gösterdiğinden resimlerin ebatları küçük tutulmuştur.

Topkapı Sarayı’nda kurulmuş olan Nakkaşhane’de nakkaşbaşının emrinde çalışan sanatkarlar, kitapların minyatürize edilmesinden, cami ve sarayların boyanıp süslenmesine kadar her türlü süsleme ve bezeme faaliyetlerinde çalışma yapmaktaydılar. Fatih döneminde saray nakkaşhanesinde beş yüz kadar ustanın çalıştığı kaydedilmektedir.

Nakkaşlık sanatı İran’da ortaya çıkmış ve gelişmiştir. Kanuni Sultan Süleyman döneminde İran’dan getirilen Nakkaş Şahkulu’na bir atölye tesis edilmiş ve günlük yüz akçe yevmiye ile Arslanhane binasındaki nakkaşhanede sanat icra etmiştir. Aynı dönemde Osmanlı nakkaşhanesinde ünlü tezhib ve minyatür ustaları Kara Memi ve Şaban Usta’da çalışmaktadırlar. Kanuni dönemi başlarında Kıncı Mahmut Usta’da eserleri ile kendini gösteren sanatkarlardandır. Sultan III. Murat dönemi Osmanlı nakkaşlığı klasik devresini yaşamıştır. Bu dönemde Nakkaş Seyyid Lokman Hünername-i Al-i Osman adlı eseri tezyin etmiştir. Bu eser, 16. yüzyıl Osmanlı Tezhip ve minyatür sanatının en güzel örnekleri ile tezyin edilmiştir.

Evliya Çelebi, nakkaşlar ile ilgili şu açıklamayı yapmaktadır: “Esnaf-ı nakkaş-ı musavveran dükkan 4, nefer 40, pirleri yoktur. Zira suret yazmak şeriatımızda memnudur (yasaklanmıştır)”. Belki de Evliya Çelebi’nin de satır aralarında anlattığı gibi Osmanlı nakkaşları, eserlerini imzalamaktan çekinerek kimliklerini gizleme yolunu tutmuşlardır.

Osmanlı Devleti’nde yağlı boya ve sulu boya ve bina boyası işleri yapan ustalara da nakkaş denilmiştir. İstanbul’da ve İmparatorluğun diğer şehirlerinde bazı sanatları icra etme yetkisi sadece Müslümanlara verilmiştir. Nakkaşlık’ta bunlardan biridir.ancak 1826- 27 yılında çıkan bir fermanla bu sanatın Osmanlı tebasın olan herkes tarafından icra edilebileceğine dair izin çıkmıştır. Levni, minyatüre getirdiği yeni üslubuyla Türk nakkaşlık sanatında bir dönüm noktası olmuştur. 19. yüzyılın batılılaşma ve yenileşme hareketleri hareketleri ile birlikte Osmanlılar’da nakkaş eseri minyatürler yerini çağdaş resim sanatına bırakmaya başlamıştır. Bu anlamda Mühendishane ve Harbiye gibi okullara resim dersinin konulması resim sanatının yazma kitapların arasından çıkarak kitlelere mal olmasına ve ressam asker sınıfının doğmasına sebep olmuştur.

İlgili makaleler

*Nakkaşlık

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Minyatür
2 yıl önce

eskiden beri minyatüre "nakış", nakış yapana da "nakkaş" denilmiş olduğu ifade edilse de nakış, kitap resimleri dışında farklı sanat alanlarını bir arada...

Minyatür, 1437, Avrupa, Bizans, Fatih Sultan Mehmed, Hıristiyanlık, II. Bayezid, III. Murat, Kanuni, Kİ¢ğıt, Latince
Osmanlı mimarisi
2 yıl önce

tarihi: 18 Ocak 2012.  ^ "Erken Osmanlı Sanatı(Başlangıcından Fatih Dönemi Sonuna Kadar)". İstanbul Üniversitesi, Güzel Sanatlar Bölümü, Yıldız Demiriz. 29...

Nakkaş
2 yıl önce

yapan, ressam anlamındadır. Osmanlı döneminde ve halen genellikle camilerin ve bazı kültür merkezlerinin duvarlarına nakış işleyen, desen hazırlayan, minyatür...

Nakkaş, Nakkaş
Abdülaziz Efendi (Hekimbaşı)
6 yıl önce

zebânım ol (Güfte: Nedîm) Bayati Nakış Ağır Semai: Ârâm edemem yâre nigâh eylemedikce (Güfte kendisinin) Bayati Nakış Yürük Semai: Söyle güzel rûh-i musavver...

Abdülaziz Efendi (Hekimbaşı), Bayati, Biyografi, Farsça, Hollanda, Hüzzam, Latince, Müderris, Nakış, Nedí®m, Nef’í®
Koprivştitsa
2 yıl önce

koleksiyonları, Ulusal Uyanış sanatı, ince oyma işleri, ev örgüleri, nakış, ulusal kostümleri ve tipik Bulgar takı da korunmuştur. Osmanlı egemenliğine karşı 1876...

Müfide Kadri
2 yıl önce

okulunun öğretmenliğine atanmış, İnas Rüşdiyesi ile İnas İdadisi’nde resim, nakış ve musiki öğretmenliği yapmıştır. II. Abdülhamit’in kızı Adile Sultan’a...

Onlar Grubu
2 yıl önce

El Greco'nun bir resminin röprodüksiyonu, bir yanda da Anadolu kilimi nakışının asılmış olması grubun genel eğilimini ortaya koymaktadır. Onlar Grubu...

Sakarya Müzesi
2 yıl önce

ve cam ürünler bulunur. Osmanlı Devleti ve Türkiye'nin etnografik öğeleri arasında silahlar, bakır aletler, pullar ve nakışlar, Mustafa Kemal'in kullandığı...