Platin

Kısaca: Platin yumuşak, işlenebilir, gümüş renkli (gümüş beyazı) metalik bir element. Platin, 1735’te Kolombiya’daki altın madeni yataklarında İspanyol ilim adamı Antonio de Ulloa tarafından keşfedildi. On sekizinci asrın ortalarında Avrupalı ilim adamlarının dikkatini çekti ve 1803’te İngiliz kimyacı William Wollaston tarafından ilk olarak saf platin elde edildi. ...devamı ☟

Platin
Platin

Platin yumuşak, işlenebilir, gümüş renkli (gümüş beyazı) metalik bir element. 1735'te, Kolombiya'nın altınlı kumlarında keşfedilen değerli maden; eski kayaç kalıntılarında altın ve elmas ile birlikte bulunur. Periyodik cetvelde Pt simgesi ile gösterilen kimyasal bir element olup atom numarası 78 dir. Ağır, dövülebilir, sünek, grimsi beyaz renkli, geçiş metalleri grubunda, kıymetli metallerdendir. Korozyona dayanıklı olup bazı bakır ve nikel cevherlerinde bulunur. Kuyumculukta, laboratuvar cihazlarında, elektrik kontaktlarında, dişçilikte ve otomobil egzost kontrol cihazlarında kullanılır.

Özellikleri



Platin külçeleri
Platin külçeleri
Atom numarası: 78 Simgesi: Pt Kütle numarası: 195.09 Kaynama Noktası (C): 4530 Erime Noktası (C): 1769 Yoğunluk: 21.4 Buharlaşma Isısı: 122 Kaynaşma (Füzyon) Isısı: 4.7 Elektriksel iletkenlik: 0.095 Isıl iletkenlik: .17 Özgül Isı Kapasitesi: 0.032

Platinin keşfi

Platin, 1735’te Kolombiya’daki altın madeni yataklarında İspanyol ilim adamı Antonio de Ulloa tarafından keşfedildi. On sekizinci asrın ortalarında Avrupalı ilim adamlarının dikkatini çekti ve 1803’te İngiliz kimyacı William Wollaston tarafından ilk olarak saf platin elde edildi.

Özellikleri

Sembolü Pt, atom numarası 78 ve atom ağırlığı 195,09’dur. Periyodik tabloda VIII-B grubunun içinde yer alır. Bu grupta platin gibi altı tane kıymetli metal vardır: Rutenyum, Rodyum, Palladyum, Osmiyum, İridyum ve Platin. Bunlar platin grubu metalleri veya kısaca platin metalleri olarak bilinir. Platin 1769°C’de erir, 3827°C’de kaynar. Oda sıcaklığındaki yoğunluğu, gümüşün yaklaşık iki katı, 21,46 g/cm3tür. Platin, açık havada oksijen ve kükürt bileşikleriyle kolaylıkla birleşmez ve bu yüzden mücevheratta gümüş gibi olan parlaklığını kaybetmez. Oda sıcaklığında kuvvetli asit ve alkalilerden etkilenmez ve aşınmaz, fakat sıcak altın suyunda (Üç hacım HCl ile bir hacım HNO3’ün karıştırılması ile elde edilir.) çözünür. Yüksek sıcaklıklarda platin, klor, flor, fosfor, arsenik ve kükürtle reaksiyon verir.

Platin, toz, yumuşak ve katı halde elde edilir. Platin siyahı denilen ve platinyum kloritin indirgenmesiyle elde edilen çok ince siyah bir toz katalizör olarak kullanılır. Geniş bir yüzey veren yumuşak platin güçlü bir katalizördür. Katı haldeki platin, mücevheratta olduğu gibi, yumuşak platinin eritilmesi suretiyle elde edilir.

Alaşımlar ve bileşimler

Platin, iridyum, palladyum, rodyum, rutenyum, osmiyum, altın, nikel, kobalt ve tungsten gibi diğer metallerle faydalı alaşımlar teşkil edebilir.

Platin, çok sayıda bileşikler de teşkil edebilir. Bunların çoğunda kendisi oksidasyon halinde 2+ veya 4+ değerliklidir. En önemli bileşiklerinden biri hekza kloroplatinik asittir (H2PtCl6). Bu asit, platin metalinin altın suyunda çözünmesiyle elde edilir. Hekzakloro platinik asit, amonyum hekza kloroplatin, (NH4)2PtCl6 yapımında kullanılır; bundan da yumuşak platin elde edilir. Hekza kloroplatinik asitle sodyum nitratın karıştırılıp 500°C’de eritilmesiyle elde edilen ve katı halde siyah bir madde olan platin dioksit, birçok organik bileşiklerin hidrojenle birleştirilmesinde katalizör olarak kullanılır.

Bulunuşu

Altı tane olan platin grubu metallerine dünyanın her yerinde rastlanabilir. Umumiyetle aynı gruptaki bu metallerden birkaç elementi birlikte ihtiva eden yataklarda çok az miktarda bulunurlar. Bu altı metalden en kıymetlisi olan platin, dünya kabuğunda palladyumdan daha az, fakat diğer dördünden daha çok bulunur.

Platin taşıyan ana mineraller olarak platin arsenit (sperilit), platik sülfit (kuperit), platin-palladyum monosülfit (bragit) ve yaklaşık % 80 platin ihtiva eden tabii platin sayılabilir. Tabiatta bulunan platinin çoğu stabil halde bulunan Pt-194, Pt-195, Pt-196 ve Pt-198 olarak bilinen dört izotop halindedir. Pt-190 ve Pt-192 izotopları ise radyoaktif izotoplarıdır.

Üretim

Dünya platin üretiminin hemen hemen tamamı Güney Afrika Cumhuriyeti, BDT ve Kanada tarafından gerçekleştirilir. Geriye kalan çok az bir miktar ise esas olarak Kolombiya tarafından üretilmektedir. Dünya platin üretimi 1960’lı yıllarda ve 1970’li yılların başında hızla arttı ve yaklaşık 2 milyon onsa (62 ton) yükseldi. O yıllardan bu yana platine karşı hergün artan talep, üretimi teşvik etmektedir.

Güney Afrika’daki, daha ziyade Transvaal’daki, cevherler, ortalama bir ton cevher başına 4,65 gram platin grubu metaller ihtiva etmektedir. Bu cevherler esas olarak ihtiva ettikleri nikel, bakır, altın için değil platin metallerinin çıkarılması için işletilmektedir. Çıkarılan platin metalinin ise % 65’i platin, % 25’i palladyum olmaktadır. Bu bölgede esaslı üretim 1925’te başlamıştır.

BDT’de ise, üretimin çoğu Novilsk ve Petsamo bölgelerinde yapılmakta, bu bölgelerde bulunan bakır ve nikel cevherinde bir ton cevherde 31 g platin metali bulunmakta ve bunun da % 60’ı palladyum ve % 30’u platin olarak elde edilmektedir. Bu ülkede, platin üretimi Urallar’da 1820’de başlamış olup, o günden bu yana BDT esas platin üreticisi ülkeler arasında bulunmaktadır ve dünya platin üretiminin % 90’ını elinde tutmaktadır.

Kanada’da yapılan platin üretimi diğerlerine benzemekle beraber, Ontano’da bulunan bakır-nikel-demir sülfat cevherleri içerisinde bulunan az miktardaki platin metali söz konusu bakır-nikel cevherinin üretimine, dolayısıyla bu cevherlerin talebine bağlı olarak üretilmektedir. Burada önemli sayılabilecek miktarda platin üretimine 1900 yılları civarında başlanmıştır.

Güney Afrika, Rusya ve Kanada’da değişik türde platin taşıyan maden yatakları bulunduğundan, platinin ve platin grubu metallerin bu cevherlerden elde edilmesi ve birbirlerinden ayrılması ile ilgili metodlar da farklı olmakta ve bütün bu metodlar bir dizi karmaşık kimyasal işleme dayanmaktadır.

Kullanılışı

Platin önemli miktarda 1905 yılından itibaren mücevhercilikte kullanılmaya başlandı. Az miktarda iridyum gibi bir alaşım elemanı mücevhere ilave edilir. Çünkü bu şekilde elde edilen alaşım, saf platinden daha serttir.

Platin, potalarda (maden eritme kabı), ocaklardaki termometrelerde, kimyasal analizlerde kullanılan elektrotlarda, paslanma ve ısıya dayanıklı aletlerin yapımında kullanılır.

Platin katalizörleri, kimya sanayiinde nitrik asit imali gibi maksatlarla kullanılmaktadır. Petrol rafinerilerinde, hassas bir şekilde bölünmüş platin, gazolinin oktan ölçüsüne göre derecelendirilmesinde, derecesinin yükseltilmesi işleminde katalizör olarak kullanılır. Otomobillerde, platin-palladyum alaşımı ihtiva eden katalizörlü çeviriciler, eksoz gazlarından meydana gelen hava kirliliğini azaltırlar. Yakıt pillerindeki kimyasal reaksiyonlardan elektrik elde etmek için platin, katalizör olarak kullanılır.

Platin, elektrikle ilgili bağlantılarda, buji elektrotlarında, platin-kobalt karışımlı bir alaşım ise güçlü mıknatısların yapımında kullanılır. Elektrik geçirgenliği, istenen camların içerisine platin teller konularak, bir cam tüpün veya ampulün içine bu şekilde elektrik iletilmesi sağlanır. Cam sanayiinde platin, erimiş camın içine konulması, karıştırılması, içinden akıtılarak nakledilmesi işlerinde kullanılır. Platin rezistanslı termometrelerle -190°C ile 660°C arasında sıcaklıklar, hassas bir şekilde ölçülebilmektedir.

Kaynak

Rehber Ansiklopedisi

Platin

1. anlamı Atom numarası 78, atom ağırlığı 195,23 olan, 21,4 yoğunluğunda, 1755 C° de eriyen, kolay işlenen, çok dayanıklı, değerli bir element (simgesi Pt).
2. anlamı platin.

Platin

Platin İngilizce anlamı ve tanımı

Platin anlamları

  1. (noun) See Platen.

Platin tanım:


Platin

Almanca Platin kelimesinin İngilizce karşılığı.
n. platinum, precious metal, basic metallic element (Chemistry)

Platin

Türkçe Platin kelimesinin İngilizce karşılığı.
[Platin] n. platinum, precious metal, basic metallic element (Chemistry) adj. platinous, pertaining to platinum; containing platinum adj. platinic

Platin

atom numarası 78, atom ağırlığı 195,23 olan, 21,4 yoğunluğunda, 1755 c'de ergiyen, kolay işlenen, çok dayanıklı, değerli bir element, simgesi pt.

Platin

Almanca Platin kelimesinin Fransızca karşılığı.
n. platine (m)

Platin

Almanca Platin kelimesinin İtalyanca karşılığı.
n. platino (m)

Platin

Almanca Platin kelimesinin İspanyolca karşılığı.
n. platino (m)

Platin

Almanca Platin kelimesinin Türkçe karşılığı.
i. platin (n)

Platin

Türkçe Platin kelimesinin Fransızca karşılığı.
platine [le]

Platin

Türkçe Platin kelimesinin Almanca karşılığı.
n. Platin - platinle kaplamak

Platin

(Latince) Kadın ismi - Beyaz ve çok değerli bir maden.

misafir - 8 yıl önce
Merhaba platin sağlık sektöründe kullanılmazmı. ameliyatlarda insan vucuduna kırıklarda takılmazmı. platin crom ayrıştıralarak elde edilmezmi ben bu konularda bilgi istiyorum [email protected] 05553180841

Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Platin Resimleri

Michel Platini
2 yıl önce

Michel François Platini (d. 21 Haziran 1955, Jœuf), Fransız teknik direktör ve orta saha oyuncusuydu, UEFA'nın eski başkanıdır. Futbol tarihinin en büyük...

Michel Platini, Serie A, 1983, 1984, 1978, 1981, 1982, 1985, 1986, FIFA, Tarih
Platin grubu metaller
2 yıl önce

ve 6. periyotlarda) yer alırlar. Platin grubu metalleri: rutenyum, rodyum, paladyum, osmiyum, iridyum, ve platin'dir. Hemen hemen aynı fiziksel ve kimyasal...

Platin grubu metaller, Geçiş metalleri, Kimya, Mineral, Osmiyum, Paladyum, Periyodik cetvel, Platin, Rodyum, Rutenyum, Taslak
Osmiyum
2 yıl önce

kullanılır. Platin ile birlikte çıkar. 1803'te Smithson Tenant tarafından bulunan bu metal, platin yataklarında çok zor bulunan, platin yatağının kalitesini...

Osmiyum, Kimya, Taslak, Yunanca
NVPI
6 yıl önce

15.000 Platin: Single'lar için – 60.000 Pop albümler için – 60.000 Classical/jazz albümler için – 25.000 Video satışları Altın: 50.000 Platin: 100.000...

RIAA Sertifikası
2 yıl önce

buna benzer sertifika sistemlerine sahiptir. Sertifikanın altın, platin, multi-platin, elmas gibi birçok türü bulunmaktadır. Aşağıda satılan albüm sayısına...

RIAA Sertifikası, AC/DC, Alanis Morissette, Amerika Birleşik Devletleri, Barbra Streisand, Bob Dylan, Bruce Springsteen, Elvis Presley, Eminem, Eric Clapton, Garth Brooks
Rodyum
2 yıl önce

45 olan elementtir. Az bulunan beyaz-gümüş renkte ve platin grubuna aittir. Alaşımlarda platinle birlikte katalizör olarak kullanılır. Kıymetli metaller...

Rodyum, 1803, 1979, 2007, Altın, Atom numarası, Beyaz, Elektrik, Elektroliz, Element, Fizyon
Carlos Santana
2 yıl önce

(1969) ABD: 2x Multi-Platin Abraxas (1970) ABD: 5x Multi-Platin Santana III (1971) ABD: 2x Multi-Platin Caravanserai (1972) ABD: Platin Welcome (1973) ABD:...

Carlos Santana, 1947, 2003, 20 Temmuz, ABD, Barselona, Blues, Latin rock, Meksika, Müzisyen, Rock
Metre
2 yıl önce

Ulusal Meclisi, 23 Haziran 1799'da yapılan ve Ulusal Arşivler'de saklanan platin metre çubuğu en son standart olarak belirtmiştir. 28 Eylül 1889 - İlk Ağırlıklar...

Metre, Foot, Işık hızı, Uluslararası Ölçüm Sistemi, Uzunluk birimleri, Yarda, İnç