Tiran

Kısaca: Tiran, Arnavutluk'un başkenti ve en büyük şehri. 353.700 (2003) kişinin yaşadığı şehir uzun yıllar Osmanlı Devleti'nin idaresinde kaldı ve Balkan Savaşları'ndan sonra Osmanlıların elinden çıktı. ...devamı ☟

Tiran Haritası

Tiran'ın Arnavutluk haritasındaki konumu
Tiran'ın Arnavutluk haritasındaki konumu
Tiran, Arnavutluk Cumhuriyeti'nin başkenti ve en büyük şehridir. 353.700 (2003) kişinin yaşadığı şehir uzun yıllar Osmanlı Devleti'nin idaresinde kaldı ve Balkan Savaşları'ndan sonra Osmanlıların elinden çıktı.

Şehrin adı eski Yunanca'da mutlak güç sahibi yönetici anlamına gelir. Tiran, Dalmaçya Denizi'ne kıyısı olmamasına rağmen, Arnavutluk'un sahil kesimine ulaşmak için en uygun geçiş noktasıdır.

Tiran, Avrupa’nın son 15 yıl içerisinde değişen bir başkenti. 1990 yılında Arnavutluk'ta komünist rejimin düşmesinden sonra şehir demokrasinin gelişimi, göç, oluşan kargaşa sonrası askeri müdahale ile dramatik ekonomik kriz yaşanması ve daha sonra da hızlı ve oransız bir biçimde ekonominin gelişmesi gibi postmodern prenslerin ellerinde bulunan, pragmatik kentsel politika hikayeleriyle karşı karşıya kaldı. Sürreal bir çıkmaz süreci içinde olan, belediye başkanı ve başbakan arasındaki düellonun azalmasını bekleyen şehre, Pier Paolo Tamburelli’nin anlatımı ve Valentina Gugole’nin fotoğraflarıyla bir görsel gezi düzenleyelim.

Şehre Hoşgeldiniz

1990'dan 2005'e Tiran'ın genişlemesi
1990'dan 2005'e Tiran'ın genişlemesi
Uluslararası sanatsal bir manzara üzerine konumlanmış Tiran, kötü haldeki bünyesini gözardı ederek tek başına ilerlemek isteyen bir tutuma sahip, çelişkili bir postmodern şehir. Somutlaştırılmayı bekleyen gerçek şehirlerin üzerinde asılı duran, yabancı mimarlar tarafından üretilmiş karikatür görünümlü sanal şehirlere büyük müdahale çamur kütleleriyle gerçekleşiyor. Arabaların, denizin üzerine yapılmış beton sütunlarla desteklenen yeni yol hattıyla kara parçası etrafında dolaşılabilmesine dair uygulama 2004 Temmuz ayında belediye tarafından onaylanmış ve bir sene sonra hükümet binasının polisleri tarafından durdurulmuştur.

Belediye Başkanı Edi Rama ve Başbakan Sali Berisha arasındaki kurumsal fikir ayrılığından kendine yer bulmuş, istem dışı bir anıt olan Zogu i Zi, Tiran’ın simgesel noktalarından biri. Tiran, aynı zamanda gelişim kademelenmesinde sabit bürokratik prosedürlerin tanımlanması, alt yapının çağdaşlaştırılması ve şehir planlamasının düzenlenmesinin görüldüğü bir yer.

Hayrete Düşüren Nüfus Patlaması

Skanderbeg meydanı
Skanderbeg meydanı
1989 yılından 2005’e kadar Tiran’ın nüfusu 230.000’den 1 milyona yaklaştı. 1990’lı yıllarda şehir etrafındaki tarım arazilerine mülkiyet sahipleri tarafından belli olmaksızın yapılan çarpık yerleşimler büyüdü. Son 5 yıla bakıldığında iki katı zeminin altında, giriş katında mağazalar, birinci katında ofisleri olan, 8 katlı takviye edilmiş beton strüktürlü konut birimleri yoğunluk gösteriyor. 2001 - 2004 yılları arasında yaklaşık her sene, bu planlanmaya sahip 2.700 apartman inşa edildi. İnşaat sektörü, yerel ekonomide büyük bir rol oynamaya başladı ve mahalli yönetimin yeni kentsel büyüme stratejisini biçimlendirmesi için yeni koşullar ve kaynaklar yaratılmasını sağladı.

Sosyalist Yapılaşmanın Detaylı Ölçekleri

Tiran’da sosyalist yapıları çok küçük bir tekdüzelikle ifade edebiliriz: 4 kattan daha yüksek olmayan ve ara mesafesi 20 metreyi geçmeyen bloklar. Başarısız planlanmadan kaynaklanan çarpık yerleşmede, sosyal konutların arasında kalan alanlar harap kulübelerle dolu. Sonuç olarak bulunduğumuz çağda Tiran, ağaçlarının boyunun binaların boyundan daha yüksek oluşuyla, kalabalık Avrupa şehirlerinin arasında kırsal havanın en belirgin olduğu noktalarından biri.

Yerel Başkent

Tiran Üniversitesi
Tiran Üniversitesi
Tiran şehrinin yoğunluğu değişse bile, insanları sıcak bir merhaba ile kucaklayan açık alanlarının büyüklüğü değişmiyor. Şehrin mekansal kaynaklarını tehdit eden karayol örgüsü, şehri yeniden düzenlemek isteyecek bir şehir plancısı için oldukça kolay bir seçenek. Başka bir deyişle, yoğunluğunun artmasına karşılık, mekan örgülerinden uzak duran, yeraltı ulaşım sisteminin gerçekleştirilmesi pratik olabilir. Mağazalar çoğunlukla binaların ilk iki katında bulunuyor. Nadiren, 8 katı geçen binalarda, yapının dörtte biri kamusal açık alan olarak kullanılıyor. Ticari alanların çokluğu; kütüphane, yüzme havuzu, sinema, tiyatro alanlarından yoksun bir şehre dönüştürüyor.

Arnavut Kandavası

2001 yılında komünist rejimin düşmesiyle beraber, Lana Nehri boyunca küçük ticari işletmelerin, konut yerleşimlerinin ve eğlence mekanlarının olduğu alan, sıra bankalarla istila edildi. Sanki yeni kapitalist şehirlerde kamusal alanların top yekün iptal edilmesine ayak uyduruyor gibi, bu binalar kentsel planlama ve mülkiyetlik haklarının kurallarına farklılık göstererek, bir şekilde şehrin merkezinde her metrekareyi yeşil alan olarak kullanıyor. Bu kaba bütün, belkide piyasa ekonomisine ve ilk olarak 1997 ekonomik krizini takip eden yasallığı korumayı ilk olarak hedef alan gelişmeye karşı öfkeli Arnavut tutumunun en simgesel anlatımı. 2001 yılından beri yenilenen hükümet ve belediye mercilerinin buldozerleri, Lana Nehri boyunca kalabalık yapı gruplarını yıkıyor. Bugün ise kalan tek şey Ramadan Emrullaj’ın karısı, çocukları ve torunlarınının yaşadığı ev. Emrullaj ailesine ait giriş katının boş olduğu 3 katlı ev 1997 yılında inşa edildi. Bina, kırmızı lila renklerine boyanmış duvarları ve camları kapalı bir doğu cepheye sahip. Emrullaj ailesi karışık bir kan davası olayının içinde ve evlerini, kapılarına dayanan buldozerlere bile meydan okuyarak bırakmamış. Gelenekler evin içinde insan öldürmeyi yasakladığı için Emrullaj Ailesi’nin erkekleri sadece evlerinin içinde güvende.

Mimarlık: “Ticaret Fuarı”

Tiran Pazarı (1902)
Tiran Pazarı (1902)
Tiran’ın yapısı, hakimiyet altında olduğu zamanlarda İtalyan mimarlar tarafından tasarlandı. Brasini’nin izlediği çizginin geriye bıraktığı, sadece ana geçiş olan, şehrin anıtsal çekirdeği. Bu eksen üzerinde Arnavut tarihine ait son yüzyılın büyüleyici anıtları bulunuyor. Totaliter konuşma sanatının taşralı kutlamasında, katı faşist yapılar, kalıplaşmış komünist yapılarıyla birbirini dönüşümlü olarak izliyor. Bir şekilde gelmiş olan bütün binalar, Tiran olmasa da, açıkcası, olmak ister bir havayla sahnede sıraya dizilmiş. Ana cadde; akşam vakti, trafiksiz sessizliğiyle, sarı belediye binası ve mavi Kültür Sarayı’nın yapay aydınlatmalarıyla gümüş güzelliğini gösteriyor.

Bir Kültür Anıtı

Klement Kolaneci ortaklığında piramit şeklinde tasarlanan Enver Hoxha Müzesi kütüphane, ofisler, sergi alanı ve mağazalar içeriyor. Şimdi; yerel TV istasyonun ofislerini, bar, disko ve yukarısında vericiler içeren sergi alanı olarak kullanılıyor. Yapıda karışık bir tür ortaya çıkartan ve metaforların mimari objeler üzerinde paradoksal çokluk oluşturmasına izin veren farklı bir geometrik teori (spirale içten temas ederek çizilmiş yıldız) içeriyor. Piramid, kendisini oluşturan sıkı ideolojik çerçeveye kontrastlıkla küstah, özgür bir stil sergiliyor.

Kaynak

Vikipedi http://tr.wikipedia.org/wiki/Tiran,_Arnavutluk Arkitera http://www.arkitera.com/news.php?action=displayNewsItem&ID=10750 http://harita.turkcebilgi.com/Tiran_haritasi/

Tiran

1 . Eski Yunan'da siyasal gücü zorla ele geçiren, onu kötüye kullanan kimse.
2 . sıfat, mecazAcımasız, gaddar, despot.

Tiran

Fransızca Tiran kelimesinin İngilizce karşılığı.
n. Tiran, strait located between the Gulf of Aqaba and the northern Red Sea; male first name

Tiran

İspanyolca Tiran kelimesinin İngilizce karşılığı.
[tirar] v. pull; throw, toss over; draw; shoot; lay; cast; print; discard; knock off; pitch

Tiran

Türkçe Tiran kelimesinin İngilizce karşılığı.
[Tiran] n. strait located between the Gulf of Aqaba and the northern Red Sea; male first name n. Tiran, strait located between the Gulf of Aqaba and the northern Red Sea; male first name v. pull; throw, toss over; draw; shoot; lay; cast; print; discard; knock off; pitch

Tiran

Flemenkçe Tiran kelimesinin İngilizce karşılığı.
n. tyrant, oppressor

Tiran

Flemenkçe Tiran kelimesinin Fransızca karşılığı.
(politiek) despote (m); tyran (m)

Tiran

eski yunan'da siyasal erki tek başına elinde tutan kimse. siyasal erki zorla ele geçiren, onu kötüye kullanan kimse. acımasız, gaddar, despot.

Tiran

Türkçe Tiran kelimesinin Fransızca karşılığı.
tyran [le]

Tiran

Türkçe Tiran kelimesinin Almanca karşılığı.
n. Tyrann, Zwingherr

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Tiran Üniversitesi
6 yıl önce

Tiran Üniversitesi (Arnavutça: Universiteti i Tiranës). Arnavutluk'un başkenti Tiran'da yer alan devlet üniversitesidir. 1957'de Tiran Devlet Üniversitesi...

Tiran Evrenkenti, 1957, 1992, Arnavutluk, Ekim, Evrenkent, Taslak, Tiran, Yüksek öğretim kurumu, Shezai Rrokaj
Tiran, Arnavutluk
4 yıl önce

edildi. Tiran (41.33°K, 19.82°D), Tiran ili'nin Tiran ilçesi'nde Ishëm Nehri'nin kıyısında denizin 32 kilometre uzağında yer almaktadır. Tiran'ın ortalama...

Tiran, Arnavutluk, Türkiye ülke bayrağı, Türkiye, 2003, Ankara, Arnavutluk, Arnavutluk`un illeri, Balkan Savaşları, Başkent, Berat, Arnavutluk, Bosna-hersek
Tiran ili
6 yıl önce

Tiran ili (Arnavutça: Qarku i Tiranës) Arnavutluk'un 12 ilinden birisidir. Kavalye ve Tiran ilçelerinden oluşur. İlin merkezi ise aynı zamanda Arnavutluk'un...

KF Tirana
6 yıl önce

birinci maddesine göre: “ Tiran futbol kulübünün kuruluş tarihi 15 Ağustos 1920 olarak kabul edilir, adı futbol kulübü merkezi Tiran'dır". Futbol kulüp Avrupa...

Tiran ilçesi
6 yıl önce

olan Tiran idi. Tiran ilçesi, Baldushk, Bërxulla, Bërzhita, Dajt, Farka, Kamza, Kaşar, Krraba, Ndroq, Paskuqan, Petrela, Peza, Preza, Shëngjergj, Tiran, Vaqarr...

Tiran ve Kerun şehristanı
6 yıl önce

Tiran ve Kerun şehristanı (Farsça: شهرستان تیران و کرون), İran'nde İsfahan Eyaleti'nin 22 şehristanından birisidir. Şehristanın 2006 yılı toplam nüfusu...

Tiran Uluslararası Havalimanı
6 yıl önce

Arnavutluk'un Rinas köyünde bulunmaktadır. Başkent Tiran'ın 11 km. kuzeybatısındadır. Havalimanında Turkish Airlines Tiran Uluslararası Havalimanı ^ "EAD Basic"....

Otuz Tiran
2 yıl önce

Otuz Tiran (Yunanca: οἱ τριάκοντα τύραννοι), Atina ve Sparta arasında MÖ 404'te gerçekleşen Peloponez Savaşı sonrasında Sparta tarafından Atina'da yönetime...