Şahruh Mirza

Kısaca: Tîmûrlu hükümdarlarının ikincisi. Tîmûr Hanın oğludur. 20 Ağustos 1377 târihinde Semerkant’ta doğdu. ...devamı ☟

Şahruh Mirza Timurlu hükümdarlarının ikincisi. Timur Hanın oğludur. 20 Ağustos 1377 tarihinde Semerkant’ta doğdu.

Küçüklüğünden itibaren dini, siyasi ve askeri tahsil, terbiye ve eğitim görerek yetiştirildi. Timur Hanın Kıpçak Seferinde merkezde kalıp, on üç yaşında devleti idare etti. 1392’de Kal’a-i Sefid Muhasarasına katılıp düşman reisini öldürerek üstün muvaffakiyet gösterdi. 1393’te Semerkant’la havalisinin valiliğine tayin edildi. Horasan, Sistan, Mazenderan valisi sıfatıyla 1396’da İran, Suriye ve Anadolu Seferine, 1402’de Ankara Muharebesine katıldı. Timur Hanın 1405’te vefat etmesinden 1409’a kadar Horasan valisi kaldı.

1409’da, Timurlu hükümdarı oldu. Hanedan mensuplarıyla uzun süren saltanat mücadelesinde bulundu (Bkz. Timur İmparatorluğu). 1415’te, bütün Timurlu ülkesine hakim oldu. Hindistan, Şahruh’un yüksek hakimiyetini tanıdı.

1420’de, Âzerbaycan Seferine çıkarak, Karakoyunluları bozguna uğrattı. Sultaniye ve Tebriz ele geçirildi. Bu sırada Deşt-i Kıpçak’ta, Moğolların baş kaldırmaları üzerine oğlu Uluğ Bey, sefere çıktı. Moğollara üst üste ağır darbeler indirdikten sonra Semerkand’a girdi.

Şahruh, 1428’de Karakoyunlu İskender’in Sultaniye’yi ele geçirmesi üzerine, İkinci Âzerbaycan Seferine çıktı. Urmiye Gölünün batısındaki Selman Ovasında, İskender komutasındaki Karakoyunluları bir kere daha bozguna uğrattı. Bu zafer neticesinde, Anadolu ve Mısır yolları Çağataylara açılmış oluyordu. Nitekim bu itibarla Venedikliler, Osmanlılara cephe almışlar ve Şahruh’u, Osmanlılar üzerine çekmeye çalışmışlardır. Ancak, dindar padişah, Hıristiyanlarla cihad içinde bulunan Osmanlılarla, bir harbe girmeyi uygun görmeyerek Herat’a döndü.

Şahruh’un saltanatının son yılları, huzur içinde geçti. 12 Mart 1447 tarihinde, Rey eyaletinde bulunan Peşaver’de vefat etti. İslam alimi ve astronom olan oğlu Uluğ Bey, Timurlu hükümdarı oldu.

Şahruh, üstün kumandanlık, hükümdarlık yanında güzel ahlak sahibiydi. Vakarlı, iyi ve yumuşak huyluydu. Affetmeyi severdi. Ülkesinin imarına çalışıp, iktisadi refah seviyesini yükseltti. Maveraünnehir’in imarını başlattı. Merv şehrini yeniden inşa ettirdi. Murgab Suyunun eski yatağı ve bendlerini yeniden tanzim edip, zirai mahsulün artmasını sağladı. Âlim ve sanatkarları koruyup, himaye etti. Muhteşem bir kütüphane yaptırıp, alimleri Herat’ta toplamaya çalıştı. Kendisi de ilme meraklı olup, şair ve sanatkardı. Devrinde Molla Cami, oğlu Uluğ Bey, Seyyid Nimetullah Kirmani, Enveri gibi alim ve şairlerle Nizameddin Şami, Şerefeddin Ali Yezdi, Fasihi ve Abdürrezzak Semerkandi gibi tarihçiler ve coğrafyacı Hafız-ı Ebru yaşayıp, kıymetli eserler verdiler.

Kaynak

Rehber Ansiklopedisi

Ayrıca Bakınız

  • Türk Boyları
  • Türk Hükümdarları
  • Müslüman Türk devletleri
  • Bu konuda henüz görüş yok.
    Görüş/mesaj gerekli.
    Markdown kullanılabilir.