Arda'da Ikincil Yerler

;

A

lmaren: (Q. "kutsal")

B

üyük

G

öl'de bir ada. Vaların

A

rda'daki ilk yurdu. İki Lamba'nın ışığı bu adanın üzerinde birbirine karışıyordu. Lambalar Çağı'nda

A

rda düzdü ve dört bir yanı karadan oluşuyordu.

K

aranın ortasında çok büyük bir göl vardı.

G

öl'ün ortasında ise,

A

rda üzerindeki tek ada yer alıyordu.

H

enüz

G

üneş ve

A

y göğe yükseltilmeden önce yaşanan bu çağda, İki Lamba sayesinde aydınlık sağlanıyordu.

A

lmaren adası,

M

elkor'un saldırısına uğradı ve Valar batıya Valinor'a göçtü.

M

elkor, yaptığı saldırıda İki Lamba'yı da mahvetmişti. Valinor'da ikinci yurtlarını kuran Valar burada İki Lamba'nın görüntüsünden İki

A

ğaç'ı yarattı.

B

azı inanışlara göre,

A

lmaren adası saldırıda tamamıyla yok olmadı, buna göre

A

lmaren,

T

ol

E

ressí«a olarak bilinen adanın ta kendisidir.

;

A

raman: (Q. 'dış

A

man') Valinor'un kuzeyinde,

P

elóri dağ sırasının dışında (yani doğu tarafında) kalan çok uzun bir kıyı bölgesi.

B

ölge ıssız, dağlık ve buzulludur.

B

ölgenin kuzeyinde

H

elcaraxí« buzulu vardır.

H

elcaraxí«,

A

raman'ı (diğer bir ifadeyle

A

man'ı) Orta

D

ünya'ya karadan birleştirir.

H

elcaraxí«,

B

üyük

D

eniz

B

elegaer'in

D

ış

D

eniz

E

kkaia ile temas ettiği yerdir ve bilinmez derecede soğuk olan

E

kkaia denizi,

B

elegaer'i temas ettiği noktada

H

elcaraxí« adı verilen buzula dönüştürür. Zamanı geldiğinde,

M

elkor

A

raman ve

H

elcaraxí« istikametini takip ederek Orta

D

ünya'nın kuzeyindeki

D

emir

D

ağlar'da yeni krallığı

A

ngband'ı kurdu.

B

ir süre sonra,

M

elkor'un çaldığı

S

ilmarillerin peşine düşen Noldor

E

lfleri de

A

raman-

H

elcaraxí« istikametini takip ederek Orta

D

ünya'nın kuzeybatısındaki

B

eleriand diyarına yerleştiler ve burada Noldor krallıklarını kurdular.

;

A

vallóní«:

T

ol

E

ressí«a'nın en doğusunda yer alan bir şehir.

E

ldar'ın limanıdır (

B

üyük Yolculuk'a katılan elflerin limanı). Limanı kimlerin kurduğu tam olarak bilinmemekle birlikte iki ihtimal bulunmaktadır, ya bu adada kaldıkları uzun süre zarfında

T

eleri

E

lfleri tarafından kuruldu ya da Öfke

S

avaşı'ndan sonra Orta

D

ünya'dan Valinor'a dönen elfler tarafından buraya uğradıkları süre zarfında kuruldu.

H

er iki durumda da, henüz Valinor'a yerleşmeye karar kılmamış olan Noldor

E

lfleri ve

S

indar

E

lfleri tarafından bu liman şehri mesken tutuldu. :Níºmenorlular bulutsuz bir günde

M

eneltarma'dan batıya baktıklarında,

A

vallóní«'nin kulesini görebiliyorlardı.

B

u sebeple,

A

vallóní« şehri insan ırkı için

K

utsanmış

K

rallık'ın sembolü sayılırdı. Níºmenor'un çöküşünden ve dünyaın şeklinin değiştirilmesinden sonra

A

vallóní« şehri

D

üz Yol'dan

A

man'a giden gemiler için bir konaklama noktası oldu.

B

ir geleneğe göre, palantirlerin

E

sas

T

aş'ı

A

vallóní«'de yer alıyordu ve

E

lendil,

K

ayıp

B

atı'ya olan hasreti arttığında yanındaki palantir vasıtasıyla

A

vallóní«'nin batısını seyrederdi. :

A

vallóní« isminin kullanarak

T

olkien, görünüşe göre

K

ral

A

rthur efsanesindeki

A

valon adasına çağrışım yapmak amacını güdüyordu.

B

ununla birlikte,

A

vallóní«'nin kelime anlamı Quenya dilinde "Valinor'un yakınında" anlamına gelir.

B

una benzer olarak,

T

olkien'in Níºmenor adası için kullandığı isimlerden

A

talantí«,

A

tlantis kıtasını çağrıştırmaktadır.

T

olkien'in yazılarında

A

vallon ismi, liman şehrinden önce bizzat

T

ol

E

ressí«a adasının zamanla aldığı isim olarak kurgulanmıştı.

;

A

vathar:

P

elóri

D

ağları'nın doğusunda,

E

ldamar

K

örfezi'nin güneyinde çok uzun bir kıyı bölgesi.

B

elegaer'in kıyısındadır. İki

A

ğaç'ın ışığından uzakta, daima karanlıktır.

S

ilmarillion'da anlatılan olaylar dizisi çerçevesinde Orta

D

ünya'ya gitmeden önce

U

ngoliant burada yaşıyordu.

U

ngoliant,

M

elkor'un teklifini kabul ederek İki

A

ğaç'ı zehirledi ve bütün bir

A

rda (

D

ünya), karanlığa büründü.

D

aha sonra, ikisi birlikte Orta

D

ünya'ya kaçtılar. Orta

D

ünya'da

U

ngoliant Valar'dan endişe etmeden yavrularını yeryüzüne yaydı.

B

unlardan en meşhuru

M

ordor'un sınırlarında yaşayan

S

helob'dur. :

A

vathar, deniz tarafından aşındırıldığından ötürü,

E

ldamar

K

örfezi'nin kuzeyindeki benzer bölge

A

raman'dan daha dar bir görüntü arzediyordu.

B

ununla birlikte,

A

vathar ışıktan nasibini alamamış karanlık bir diyardı.

S

ilmarillion'da

A

vathar için şu ifadeler geçmektedir: "oradaki gölgeler dünyadaki en koyu ve en karanlık olanlardı".

B

ölgeye †“sayılan sebepten ötürü- isim olan

A

vathar kelimesi Quenya dilinde "

G

ölgeler" anlamına gelmektedir. (

S

ürgün Quenyası'nda kelime

A

vasar formuna evrildi, fakat tarihí kayıtlar dışında kullanılmadığından dolayı kelimenin eski versiyonu olan

A

vathar konuşma dilinde kullanılmaya devam etti)

B

üyük

K

örfez :

B

üyük

K

örfez,

B

irinci Çağ'da

B

eleriand ve diğer kuzey Orta

D

ünya bölgelerini henüz -kuzeyliler tarafından ayak basılmamış ama varlığı bilinen- güney Orta

D

ünya topraklarından ayırıyordu. :İki lamba'nın yok edilişinden sonraki dönemde Valar ve

M

orgoth arasında büyük bir savaş başladı ve bu savaşta,

B

irinci Çağ'da bilinen yeryüzünün yer şekilleri meydana geldi. Valar

B

üyük

G

öl'ü genişleterek büyük deniz

B

elegaer'i oluşturdu, işte bu esnada

B

üyük

K

örfez,

M

elkor tarafından açıldı.

K

örfezin kuzey kıyıları

B

eleriand'ın güneyinden başlayıp kuzeybatı-güneydoğu doğrultusu boyunca uzun bir yol aldıktan sonra †“ileride

G

üney

G

ondor olarak bilinecek olan bölgede- son buluyordu.

B

u noktada,

B

elegaer ile doğudaki

H

elkar İç

D

enizi arasında

A

rda'ya kıyasla çok küçük bir kara parçası kalıyordu.

B

üyük

K

örfezi'in kuzeyinde

B

eleriand ve

E

riador bölgeleri, güneyinde ise sonraki çağlarda

U

zak

H

arad olarak bilinecek topraklar yer alıyordu. :

B

irinci Çağ'ın sonunu getiren Öfke

S

avaşı'ndan sonra Orta

D

ünya'da büyük değişiklikler meydana geldi.

B

eleriand denize battı.

B

üyük

K

örfez,

H

elkar

D

enizi'ni emdi ve bunun doğal bir sonucu olarak kendisi de küçüldü (

K

örfezin büyük bir kısmı körfez olmaktan çıkıp üzerinde yükseldiği Orta

D

ünya topraklarını,

B

elegaer'in ana gövdesinin ayırt edilemez parçası haline getirdi).

K

örfezin sadece en doğuda kalan ucu sonraki çağları görebildi ve

B

elfalas

K

örfezi adını aldı.

;

C

uiviíénen:

E

lflerin (kendi verdikleri genel isimle "Quendi"nin) ilk atalarının hayata gözlerini açtığı yer. Yerin ismi, cuivií« (uyanış) nen (su) kelimelerinin birleşmesinden meydana gelir ve "

U

yanış

S

uyu" anlamındadır.

B

u ismi almasının sebebi,

E

lflerin

U

yanışı'nın gerçekleştiği bu mekanın

H

elkar

D

enizi'nin büyük bir körfezinin kıyısında gerçekleşmesidir.

B

u yer Orta

D

ünya'nın uzak doğusuna düşer.

E

lflerin

U

yanışı,

A

ğaçlar Çağı'na denk gelen çok eski bir tarihte gerçekleşti.

C

uiviíénen'in zamanla doğa olayları neticesinde kaybolduğu tahmin ediliyor (muhtemelen

H

elkar

D

enizi'nin küçülmesi ile birlikte). :

E

lflerin ilk bölünüşü

E

ldar'ın Valinor'a doğru yola çıkıp †“kendi isteği ile gelmekten vazgeçen-

A

vari'yi geride bırakması ile vuku buldu.

A

vari

E

lflerinin

B

irinci Çağ boyunca ne kadar süre daha

C

uiviíénen'de kaldıkları bilinmiyor.

B

ilinen şu ki,

B

irinci Çağ'ın sonunu getiren Öfke

S

avaşı'nda

H

elkar

D

enizi yok edildiğinde, artık "geri dönülebilecek bir

C

uiviíénen kalmamıştı".

;

D

üz Yol:

D

ünya küresini terkederek önce gökyüzünde sonra da uzay boşluğunda yol alarak

A

man diyarına ulaştıran yol. Yola bu ismin verilmesinin sebebi şudur ki,

A

kallabêth öncesinde dünya (

A

rda) düzdü, henüz yuvarlaklaştırılmamıştı.

A

man ise yeryüzünde bir kıtaydı.

D

üz

D

ünya'da

A

man'a ulaşmak için

B

elegaer denizi boyunca dümdüz bir istikametten batıya gidilirdi.

D

ünyanın batı ucunda

A

man'a varılırdı.

A

man,

A

kallabêth sonrası dünyadan alınarak başka bir boyuta taşındı ve

A

man'a giden

D

üz Yol sadece elf açık bırakıldı. Valar tarafından özel olarak lütuflandırılmış elf gemileri,

D

üz Yol'u izleyerek batıya doğru gider ve

A

man'a varırdı.

B

ir geminin

D

üz Yolu takip ettiğinin işareti, kıyıdan gözlemlendiğinde, bir nokta gibi küçülene kadar batıya gitmesi ve kaybolmasıydı.

D

üz Yol'u takip etmeyen gemiler batıya gittiklerinde ufuk çizgisinden denize batıyormuşçasına gözden kaybolurdu.

;

E

ldamar

K

örfezi:

E

ldamar

K

örfezi †“Orta

D

ünya'nın batısında yer alan-

A

man kıtasının en büyük körfezidir.

K

örfezin adı,

A

man'ın en doğusundaki

E

ldamar'dan gelir.

E

ldamar, Quenya dilinde "elfyurdu" demektir. Noldor ve Vanyar

A

man'a ilk gelişlerinde bu körfezin kıyısında yerleştiler.

S

onraları

T

eleri geldi ve Ossí«,

U

lmo'dan

T

ol

E

ressí«a adasını

E

ldamar

K

örfezi'ne getirmesini istedi.

U

lmo ricayı yerine getirdi. Noldor, akrabalarını tekrar görmeyi arzuladıklarında

M

anwí«,

T

eleri

E

lflerine gemi yapımcılığını öğretmesi için Ossí«'ye emirde bulundu ve Ossí« †“istemeyerek de olsa- emri yerine getirerek

T

eleriye gemi yapımcılığını öğretti.

;

F

ormenos:

F

í«anor ve oğullarının, Valinor'un kuzeyindeki kaleleridir.

T

irion'dan kovulduktan sonra,

F

í«anor tarafından inşa edildi. Çok büyük sayıdaki bir Noldor grubu, kralları

F

inwí« de dahil olmak üzere,

F

í«anor ile birlikte elflerin ilk sürgününe gittiler. :

F

ormenos'ta

F

í«anor, bütün hazinelerini saklıyordu.

B

u hazinede meşhur

S

ilmariller de vardı.

M

elkor, bu kalede Noldor kralı

F

inwí«'yi katletti.

M

elkor, hazinedeki üç

S

ilmarili alarak †“Valardan uzak olmak için- Orta

D

ünya'ya kaçtı.

F

ormenos çok korunaklı bir kaleydi ve savunma sistemi inşa edilmişti.

T

üm Valinor ülkesinde askerí teçhizat bulunan çok az sayıdaki binadan birisi bu kaleydi.

;

G

ece

D

uvarları:

E

ski çağlarda

A

rda'nın etrafını her yönden çeviren bir deniz vardı.

B

u deniz †“muhtemelen- sudan oluşmayan çok soğuk bir denizdi ve

A

rda'nın her tarafından

A

rda'yı (dünyayı) kuşattığı için

K

uşatan

D

eniz (Çevreleyen

D

eniz) anlamında

E

kkaia ismiyle anılırdı.

D

ünyanın doğusunda ve batısında

E

kkaia oldukça geniş, buna mukabil kuzey ve güneyde oldukça dardı.

E

kkaia'nın ötesinde "

G

ece

D

uvarları" denilen ve

E

kkaia'yı her taraftan kuşatan bir duvar vardı.

D

uvar, kuzeyde ve güneyde, yukarıda anılan sebepten dolayı, yeryüzüne oldukça yakındı.

B

u yüzden, Lambalar Çağı'nda

M

elkor, hapsedildiği

B

oşluk'tan

A

rda'ya gizlice geri dönmeyi başardı.

K

uzeydeki

G

ece

D

uvarları'nı aşarak yeryüzüne yerleşti ve burada †“Valar'dan gizlice- kalesi

U

tumno'yu inşa etti.

;

G

ece

K

apısı:

D

ünyanın batı ucunda,

A

man'ın da ötesinde muhafızlarla korunan bir büyük kapı.

M

orgoth, Valar tarafından Öfke

S

avaşı'ndan sonra bu kapıdan karanlığa fırlatıldı.

K

apının niçin inşa edildiği bilinmiyor.

B

ir inanışa göre, Valar

G

üneş'in

D

üz

D

ünya'nın etrafında devri daim yapabilmesi için bu kapıyı inşa etti, böylece

G

üneş bu kapıdan geçerek dünyayı geceye bürüyecek, daha sonra

S

abah

K

apısı'ndan dünyaya tekrar yükselerek yeni bir gündüzü başlatacaktı.

D

iğer bir inanışa göre bu kapı,

M

orgoth'u

G

ece

D

uvarları'nın ötesine atabilmek için özellikle açıldı.

G

ece

K

apısı, gemisi Vingilot'la -göğün okyanuslarıyla yıldızsız boşluk arasında sürekli seyahat eden-

E

ärendil tarafından korunuyordu.

;

G

üneş Ülkesi:

G

üneş

T

oprakları olarak da bilinir. Orta

D

ünya'nın doğusunda, her gündüz vakti

G

üneş ışınlarını ilk gören kıtadır.

B

u kıta hakkında bilinen tek şey, uzak batıdaki

P

elóri

D

ağları'na mukabil

G

üneş

D

uvarı denilen †“kuzey-güney doğrultusunda kavisli- bir dağ sırasının olmasıdır.

G

üneş

D

uvarı dağ sırasının en yüksek noktası

K

alorme zirvesidir.

K

alorme, batıdaki

T

aniquetil'in doğudaki simetrik bir karşılığı olarak tasarlanmıştır.

B

ununla birlikte,

M

elkor ve iyi Valar arasındaki savaşlardan ötürü

A

rda'nın simetrik yapısı büyük ölçüde bozuldu.

G

üneşin

A

rda'ya girdiği

S

abah

K

apısı bu kıtada yer alıyordu. :

A

mbarkanta'da bu kıta için

K

aranlık

G

üneş Ülkesi olarak bahsedilir. Níºmenorlular'ın muhtemelen diğer bütün Orta

D

ünya ve doğu

A

rda'ya yaptıkları gibi, bu kıtaya da geldikleri tahmin ediliyor. : İki

K

ule'de

H

obbit dilinde

H

arad için kullanılan "

G

üneş

T

oprakları" tabiri ile karıştırılmamalıdır.

M

iddle

E

arth Role

P

lay oyununda,

S

indarin dilinde türetilmiş Romenor ismi

G

üneş Ülkesi kastedilerek kullanılmışsa da

T

olkien'in yazılarında katiyen böyle bir isimlendirme geçmez.

D

oğrusu, eğer böyle bir isimlendirme olsaydı bile, kelimenin doğru

S

indarin kullanımı Romennor şeklindedir.

;

H

elcaraxí«:

H

elcaracsí« veya

G

ıcırdayan

B

uz olarak da bilinir.

A

man ve Orta

D

ünya kıtalarını birbirlerine bağlayan tek kara parçasıdır.

E

sasen, bu bölge tamamıyla donmuş deniz suyundan ibarettir.

B

ölgenin tam fiziksel yapısı bilinmezliğini koruyor.

B

ununla birlikte, birbirine yakın parçalanmış buz topluluğundan oluştuğu tahmin ediliyor.

B

uzlar,

B

üyük

D

eniz

B

elegaer'in kuzey kısmını tamamen kaplardı. :

M

elkor ve

U

ngoliant'ın †“yaptıkları büyük dehşetten sonra- buradan Orta

D

ünya'ya geçmesi ile

H

elcaraxí«'nin adı tarih kayıtlarında ilk kez anılır.

D

aha sonra

F

ingolfin ve emrindeki elfler aynı bölgeden

B

eleriand'a geçtiler.

H

elcaraxí«'nin soğuklarında birçok elf hayatını kaybetti, bunlar arasında muhteşem

G

ondolin şehrinin kurucusu

T

urgon'un eşi

E

lenwí« de vardı. Öfke

S

avaşı'nın neticelerinden birisi de,

B

eleriand ile birlikte bu buzlu bölgenin de büyük

B

elegaer'in sularına gömülerek

B

elegaer'in daha da genişlemesine vesile olmalarıdır. O günden sonra, artık Orta

D

ünya'dan

A

man'a geçilebilecek bir

H

elcaraxí« yoktu.

;

H

elkar:

H

elcar olarak da yazılmaktadır.

H

elkar,

B

irinci Çağ'ın sonuna kadar varlığını sürdürmüş devasa bir iç denizdir. :

E

lflerin

U

yanışı,

C

uiviíénen'de gerçekleşmişti.

C

uiviíénen,

H

elkar

D

enizi'nin doğusundaki büyük bir körfezin kıyısındaydı.

E

lfler,

B

üyük Yolculuk sırasında,

H

elkar'ın kuzeyini dolanarak Yabaneller üzerinden

B

eleriand'a giriş yaptılar. Öfke

S

avaşı ile

B

irinci Çağ'ın sonu gelirken,

H

elkar

D

enizi de büyük yeryüzü değişikliklerinden nasibini aldı.

B

üyük

K

örfez,

H

elkar

D

enizi'nin suyunu yer altından emdi ve

H

elkar

D

enizi yok oldu.

B

unun sonucu olarak,

B

üyük

K

örfez'in suları da yükseldi ve körfezin büyük bir kıyı kesimi

B

elegaer denizinin altında kaldığı için

B

üyük

K

örfez de ortadan kayboldu.

G

eriye sadece görece çok küçük

B

elfalas

K

örfezi kaldı. :

C

hristopher

T

olkien ve diğer bazı

T

olkien uzmanları, Rhun

D

enizi'nin

H

elkar

D

enizi'nin çok küçülmesinden geriye kalan parça olduğunu tahmin ediyorlar (

T

he War of the Jewels, s. 174).

T

he

A

tlas of

M

iddle-earth kitabında,

K

aren Wynn

F

onstad'ın tahminine göre,

M

ordor,

K

hand, Rhun ülkeleri bir zamanlar

H

elkar İç

D

enizi'nin olduğu yerlerdi ve Rhun

D

enizi ile Níºrnen

D

enizi bu büyük denizden geriye kalan görece daha küçük su toplulukları.

T

he

P

eoples of

M

iddle-earth kitabında, Rhun

D

enizi'nin

B

irinci Çağ'da da varolduğu belirtiliyor.

A

ncak Rhun

D

enizi'nin

H

elkar'ın başka bir adı olup olmadığı bilinmezliğini korumaya devam ediyor.

;

H

ildórien: İnsan ırkının dünyaya gözlerini açtığı yerdir.

B

ölgenin adı (

H

ildor+ien) †˜

T

akipçilerin Yurdu' anlamında elf tarafından bölgeye verilen isimdir.

H

ildórien, Orta

D

ünya'nın uzak doğusundadır. :

E

dain arasında anlatılan efsanelere göre,

M

orgoth

H

ildórien'de insanların atalarını ziyaret etmişti ve onları

E

ru

I

líºvatar'ın buyruğundan saptırdı ve ilahí bir ceza olarak

E

ru

I

líºvatar, insan ırkını ölümlü hale getirdi.

B

ununla birlikte gerçekte, ölümlülük vasfı yaratıcı

E

ru tarafından ezelden insanlar için takdir edilmiş bir özellikti ve ceza değildi.

H

ildórien'den

M

orgoth'un kötülüğünden kurtulmak için ilk kaçan insan halkı

A

tanatí¡ridir.

A

tanatí¡ri, batıya doğru yaptığı uzun seyahatten sonra

B

eleriand'da yerleştiler ve

B

irinci Çağ'ın büyük olaylarının bir parçası oldular.

;

I

lmarin:

P

elóri

D

ağları'nın en yüksek noktasını teşkil eden

T

aniquetil'de inşa edilmiş salonlardır.

B

u salonlarda yaşayan

M

anwí« ve Varda,

A

rda'da olup biten bütün olayları buradan görebiliyorlardı.

;

K

aranlık

D

iyar: Orta

D

ünya'nın güneyinde gizemli bir kıta.

H

içbir elf ve hiçbir cüce burada yaşamıyor. Vahşi insanın burada yaşamış olabileceği tahmin ediliyor. Yaptıkları uzun seyahatlerde, Níºmenorlular tarafından ziyaret edilmiş olması Orta

D

ünya tarih kayıtlarında büyük bir ihtimal olarak görülüyor, bununla birlikte herhangi bir topluluğun burada yerleşim yeri kurup kurmadığı meçhul.

I

ron

C

rown

E

nterprises firmasınca çıkarılan

M

iddle

E

arth Role

P

lay oyununda güneydeki karanlık kıta için

M

orenor ismi kullanılmışsa da

T

olkien'in yazılarında böyle bir adlandırma hiç geçmez.

;

M

í¡hanaxar:

B

urada, Valar toplantılarını gerçekleştirmek için toplanırdı. Valmar'ın batıya açılan altın kapılarının ötesinde yer alırdı.

;

P

elóri

D

ağları:

A

man'ın kuzeyinden güneyine uzanan çok uzun bir dağ sırası. Valinor ülkesinin düzlüklerini

E

ldamar'dan ve iki boş ülke olan

A

raman ve

A

vathar'dan ayırırdı.

T

aniquetil bu dağ sırasının en yüksek dağıydı ve aynı zamanda

M

anwí«'nin tahtına ev sahipliği yapıyordu.

M

andos'un

S

alonları, bu sıradağların kuzeydoğu eteklerinde yer alıyordu.

;

S

abah

K

apısı:

T

olkien'in kurguladığı hayalí evrenin ilk versiyonlarında

I

mbar'ın doğu kıyısında sihirli bir kapıdır.

G

üneş, bu kapıdan yeryüzüne (

I

mbar'a) geri dönüyor ve gündüz başlıyordu.

S

onraları bu kurgudan

T

olkien vazgeçmişse de, oğlu

C

hristopher'ın hazırladığı

S

ilmarillion derlemesinde bu tasarıma değinilmektedir.

;

T

aniquetil: Ölümsüz

D

iyar'da,

A

rda'nın en yüksek dağı olarak yükselir.

P

elóri

D

ağları'nın bir parçasıdır.

P

elóri

D

ağları, Valinor'un en doğusunda denizden az içeride uzanır.

T

aniquetil dağının doruğunda Vaların

K

ralı ve

K

raliçesi ikamet ettiği

I

lmarin adı verilen saraylar vardır.

T

aniquetil ismi, "yüksek beyaz doruk" anlamına gelir.

D

ağda yaşayan Vanyar

E

lfleri ise

T

aniquetil'e "hepbeyaz kar" anlamında Oiolossí« adını verdiler.

D

ağın

A

rda dünyasındaki konumu,

G

rek mitolojisindeki Olimpus

D

ağı'nınkiyle aynıdır.

D

avid

D

ay (1991),

T

olkien:

T

he

I

llustrated

E

ncyclopedia,

M

itchell

B

eazley

P

ublishers,

P

ages 116.

I

S

B

N 085533-924-1.

;

U

tumno:

U

dun olarak da bilinir. (

S

indarin: "cehennem") Orta

D

ünya'nın kuzeyinde,

M

elkor'un kurduğu ilk kalesidir.

U

dun ismi ayrıca

M

ordor'un kuzeyindeki bir vadiye verilmiştir, Yüzüklerin

E

fendisi kitaplarındaki haritalarda bu vadi yer almaktadır.

M

elkor,

A

rda'nın dışına ilk sürgün edilişinden sonra gizlice

A

rda'ya ("

D

ünya"ya) geri döndü.

M

elkor dışarıdayken Valar İki Lamba'yı inşa etti. Valar Yılı 3400'de, kuzeyde İki Lamba'nın (

I

lluin ve Ormal'ın) ışığının çok zayıf olduğu

D

emir

D

ağlar'da

M

elkor ilk kalesi

U

tumno'yu inşa etti. :1149 Valar Yılı boyunca

M

elkor bu kaleyi üs olarak kullandı ve karanlık işlerini çevirdi. Vakti geldiğinde

M

elkor, İki Lamba'yı sona erdirmek için işe koyuldu. İki Lamba'yı yok etti ve bütün

A

rda'yı ele geçirmeye başladı. Lambalar Çağı,

M

elkor'un yaptığı kötülük yüzünden son buldu.

A

ğaçlar Çağı başladı ve eskisine göre

A

rda'nın büyük kısmının karanlığa büründüğü bu çağda

M

elkor karanlık işlerini artırdı.

A

ğaçlar Çağı'nda

C

uiviíénen'de ilk elf uyandı.

M

elkor, Valardan önce elfleri ziyaret ederek elflerin bir kısmını yoldan çıkardı ve yoldan çıkardıklarını

U

tumno kalesinin kuytularında ork dönüştürdü.

A

ğaçlar Çağı'nda (Valar Yılı 1099'da)

U

tumno kalesi Valar tarafından yerle bir edildi. Çünkü Valar

E

lflerin

U

yanışı'nı ve

M

elkor'un elflere ne yaptığını öğrendiler. Valar, kalesini yıktıkları

M

elkor'u zincire vurarak Valinor'da tutuklu olarak gözetim altında tuttular. :

U

tumno,

G

üçler

S

avaşı'nda yıkılmışsa da, tamamıyla yok olmamıştı.

M

elkor,

U

tumno'da orklar, dev örümcekler ve daha değişik yaratıklar yetiştirmişti.

M

elkor'un yaratıkları Orta

D

ünya'ya dağıldılar.

M

elkor,

U

tumno'ya bir daha geri dönmedi. :

D

emir

D

ağlar'ın batı taraflarında

M

elkor, mahkumiyet süresi dolduktan sonra, yeni krallığı

A

ngband'ı kurdu.

A

ngband kalesinin orijinal sahibi

S

auron'dur. Üçüncü Çağ'da

G

andalf'ın,

M

oria'da savaştığı balroga -

U

tumno'nun pek bilinmeyen ismini kullanarak- "

U

dun

A

levi !" şeklinde hitab ettiği geçmektedir.

B

alroglar,

M

elkor'un

U

tumno kalesinde türettiği

M

aia kökenli iblislerdir.