Bayağı Gelincik

Kısaca: Bayağı gelincik (Mustela nivalis), sansargiller (Mustelidae) familyasından küçük bir etçil türü. Etçiller takımının en küçük üyesidir. ...devamı ☟

Bayağı gelincik
Bayağı Gelincik

Taksokutu | renk = lightgreen | ad = Bayağı gelincik | resim = Mauswiesel.jpg | statü = LR/lc | alem = Animalia (Hayvanlar) | şube = Chordata (Kordalılar) | sınıf = Mammalia (Memeliler) | takım = Carnivora (Etçiller) | alttakım = Caniformia (Köpeğimsiler) | familya = Mustelidae (Sansargiller) | altfamilya = Mustelinae (Asıl sansarlar) | cins = Mustela | tür= M. nivalis | ikili_ad = Mustela nivalis | ikili_ad_yazar = (Linnaeus, 1766)

Bayağı gelincik (``Mustela nivalis``), sansargiller (Mustelidae) familyasından küçük bir etçil türü. Etçiller takımının en küçük üyesidir. Kakım (``Mustela erminea``) ile birlikte Avrupa`nın en yaygın gelinciğidir.

Özellikleri

Bayağı gelincik tüm etçiller takımının en küçük üyesidir. Çok geniş bir coğrafyada yaygın olduğu için, ölçülerinde yöresel farklar olabilir: Uzunluğu 11-26 cm (+2-8 cm kuyruk) ve ağırlığı 25-250 gram arası değişir. Kuzey Amerika`nın bayağı gelincikleri, Avrasya`da kilerden genelde daha küçük olurlar. Bu yüzden Amerika`da onlara ``Least Weasel`` (en küçük gelincik) derler. Dişiler erkeklerden daha küçük ve daha hafif olurlar.

Mevsime göre renkleri değişebilir. Yazın üst kısımları kahverengi ve karınları beyaz olur, ama kışın tamamen beyaz olurlar. Bu noktada kakım ile arasındaki farkı, kuyruğunun ucuda beyaz olmasıdır. Kakımın kış postunda kuyruğunun ucu siyah kalır. Türkçe adı, bembeyaz olan kış postundan kaynaklanmaktadır.

Yayılım ve yaşam şekli

Bayağı gelincik neredeyse tüm Avrasya`da, Kuzey Afrika`da ve Kuzey Amerika`da yaygındır. Ancak İrlanda, İzlanda ve Atlantik okyanusunun adalarında bulunmaz. Yeni Zellanda`ya insanlar tarafından götürülmüştür.

Çok farklı yaşam alanlarında rastlanabilinir. Orman kenarları, üzüm tarlaları, kırlar ve otluk alanlar. Özellikle tarım yapılan bölgelerde yaz aylarında çok sayıda görülebilirler. Avlanırken veya dolaşırken düz çizgileri takip etmeyi sever; tarla kenarları, düz hizada kesilmiş çalılıkları, sulama kanallarını, bir çizgi halinde kesilmiş yerde yatan ot yığınlarını vs. takip ederek gezer. Derin ormanlarda, çöllerde ve dağlık bölgelerin 3000 metreden yükseklerinde pek görülmezler.

Yaşam şekli

Bayağı gelincikler hem gece hem gündüz aktif olabilirler. Çoğu gündüz ve erken akşam saatlerinde aktif olur. Saklanmak ya da barınmak için derin çalılıkları, kayalık aralıklarını, ağaç kovuklarını, taş yığınlarını ya da diğer hayvanların kazdıkları barınakları kullanırlar. Yuva kurmak için çoğunlukla farelerin terk ettikleri tünelleri kullanırlar ve bunların içini kuş tüyleri ile doldurup daha konforlu bir hale getirirler.

Beslenme

Bayağı gelincik en fazla küçük memeliler, özellikle kemiriciler ile beslenir. Vücut yapıları fare tünellerine girmek için çok elverişlidir. Bu kısıtlı besin seçeneğinden dolayı, bir bölgede yaşayabilmek için belli bir fare popülasyonuna ihtiyacı vardır. Ancak sezonal olarak kuşlar, kuş yumurtaları, yavru tavşanlar veya kertenkeleler ile de beslenebilirler.

Üreme ve ömür

Çiftleşme zamanının dışında yalnız yaşadıkları tahmin edilir. Bereketli bir bölgeye yerleştiklerinde bir daha uzaklaşmaz ve oranın yerlisi olurlar. Avlandıkları bölgeye sahip çıkarlar ve bu bölgenin sınırlarını anal bezelerinde ürettikleri bir kokulu sıvı ile işaretlerler. Çiftleşme zamanında erkekler dişi arayışına çıkar ve bir süre göçebe olarak yaşar. Diğer erkeklerden uzak durmaya çalışırlar, ama karşılaştıklarında çok agresif dövüşler meydana gelebilir.

Bütün sene boyunca çiftleşebilirler, ama üreme faaliyetlerin yoğunlaştığı zaman ilkbahardır. Bereketli zamanlarda bir senede iki kez yavru yapabilir. 34-37 gün süren bir gebelikten sonra 3-10 (genelde 5) yavru dünyaya getirirler. Yavrular çoğunlukla ilk seneyi atlatamaz ve ölür. Ömürleri ortalama 3-5 seneye varır.

En büyük düşmanları yırtıcı kuşlar, kızıl tilki ve bazen kakımdır.

Bayağı gelincik ve insanlar

Bayağı gelincik haşarat olarak görülen hayvanlar ile beslendiği için, çiftçiler tarafından sevilir. Bu özelliğinden dolayı hatta insanlar tarafından, doğal yayılımının dışında bulunan bölgelerede götürülmüştür. Bazı bölgelerde, yerel olarak tehlike altında olabilir ama dünya genelinde nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya değildir. Ancak bizim karahallıda kedilerle çiftleştiği rivayet edilmektedir. çıkan yavruların gözleri fırıl fırıl dönmekte imiş.

Kitaplar



Dış bağlantılar

  • IUCN2006|değer biçenler=Mustelid Specialist Group|yıl=1996|id=14021|başlık=Mustela nivalis|alınma=12 May 2006
commons-ufak|Mustela nivalis species-ufak|Mustela nivalis

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Gelincik (memeli)
2 yıl önce

kuyruklu gelincik (Mustela frenata) Sarı karınlı gelincik, (Mustela kathiah) Bayağı gelincik (Mustela nivalis)Türkiye Alt cins Putorius Bozkır gelinciği (Mustela...

Sansargiller
2 yıl önce

kuyruklu gelincik (Mustela frenata) Mustela itatsi Mustela kathiah Avrupa vizonu (Mustela lutreola) Mustela lutreolina Mustela nigripes Bayağı gelincik (Mustela...

Sansargiller, Animalia, Avustralya, Bayağı gelincik, Bilimsel sınıflandırma, Carnivora, Chordata, Etobur, Etçiller, Gelincik, Geyik
Finlandiya faunası
6 yıl önce

cuniculus Linnaeus, 1758 Dağ tavşanı, Lepus timidus Linnaeus, 1758 Bayağı gelincik, Mustela nivalis Linnaeus, 1766 Avrupa bizonu, Bison bonasus Linnaeus...

Kakım
2 yıl önce

kalmasının sayesinde kış aylarında neredeyse aynı görünüme sahip olan bayağı gelincikten ayırt edilebilir. Ancak yayılım gösterdikleri coğrafyanın tümünde...

Kakım, Taksokutu, 1758, Animalia, Avrasya, Avustralya, Balık, Bayağı gelincik, Bilimsel sınıflandırma, Binominal nomenklatür, Böcek
Bayağı tavşan
2 yıl önce

Avrupa ada tavşanı ile kıyaslandığında bayağı tavşanın orantısal olarak midesi ve çekumu daha küçüktür. Bayağı tavşan tavşanımsıların en büyüklerinden...

Bayağı tavşan, Taksokutu, 1778, Animalia, Avrupa, Ağaç, Bataklık, Beyaz, Bilimsel sınıflandırma, Binominal nomenklatür, Bitkiler
Vizon
2 yıl önce

Vizon, kuzey yarıküreye has, sansargiller ailesinden bir gelincik türü. Avrupa vizonu (Mustela lutreola) ve Amerikan vizonu (Mustela vison) kürkleri için...

Amerika kızıl sincabı
6 yıl önce

(Lynx rufus), kır kurdu (Canis latrans), Amerika puhusu (Bubo virginianus), bayağı çakır kuşu (Accipiter gentilis), kızıl kuyruklu şahin (Buteo jamaicensis)...

Türkiye kemikli balıklar listesi
2 yıl önce

hanisi (Polyprion americanus) Bayağı hani (Serranus cabrilla) Benekli hani (Serranus hepatus) Yazılı hani (Serranus scriba) Bayağı levrek (Dicentrarchus labrax)...