Eğer cildinizde daha önceden bulunan bir ben veya benzeri kitlede değişiklik fark ederseniz veya iyileşmeden uzun süre kalan bir yara oluşursa tercihan deri hastalıkları uzmanı bir doktora basvurun.
Cilt kanserlerinin oluşumunda genetik yatkınlık (açık renk cilt, mavi göz, sarı veya kızıl saç ), kimyasal kirlilik ve röntgen ışınları etkisi de rol oynamakla beraber , yüzde 90'ından fazlası, sürekli olarak güneşin ultraviyole (UV ) ışınlarına maruz kalan bölgelerde olur.
Cilt kanserleri hücre karakterlerine göre, farklı isimler alır.
Bazal Hücreli Karsinom
Belirtileri :
* Yüzde, kulakta veya boyunda inci gibi kabarıklıklar.
* Göğüste veya sırtta düz, ten rengi, kahverengi lekeler.
Ağrısız bir şişlik veya düz bir yara oluşur. Bu yara veya şişlik birkaç ay sonra açık yara haline gelir, yavaş yavaş büyür ve hiç bir zaman iyileşmez.
Bazal hücreli karsinom lokal bir tümör olarak kalır. Tıbbi müdahale yapılmazsa çevre dokulara ve derindeki organlara yayılabilir.
Tedavi: Teşhis tümörden yapılan biyopsi ile konur. Tedavi, kanserin büyüklüğü, derinliği ve bulunduğu yere bağlı olarak değişir. Kazıma, koterizasyon (elektrikle yakma), cerrahi çıkarma, radyoterapi (röntgen ışını vermek) kullanılan yöntemlerdir.
Tedavi sonrasında nüksler (tekrarlama) açısından düzenli kontrol yapılmalıdır.
Skuamöz Hücreli Karsinom
Belirtileri :
* Yüzde, kulaklarda, boyunda, el veya kollarda sert kırmızı kabarık veya düz ( yassı) yara
Derinin üst tabakası olan epidermis tabakasının orta bölümünden kaynaklanır. Kötü huyludur. Lenf düğümleri, iç organlar başta olmak üzere başka yerlere atlayabilir. Tümör başlangıçta ağrısızdır. Yara haline gelip hiç iyileşemeyecek duruma girerse ağrı olabilir.
Normal bir ciltte bir yara veya yanık ya da kronik bir iltihap alanında başlayabilir. Oluşumunda güneş önemli faktördür. En büyük sıklıkla devamlı olarak güneş ışığına maruz kalan yerlerde olur. Genetik yatkınlık vardır. En çok 50 yaşından sonra başlar.
Tedavi : Teşhis için lezyondan biyopsi yapılır. Erken tedavi edilirse iyileşme oranı yüzde 95'dir. Tekrarlamalar açısından düzenli kontrol gerekir. Güneş ışığından korunmalıdır.
Habis Melanom
En ölümcül fakat en az görülen cilt kanseridir. Yüzde 70 kadarı normal ciltte oluşur. Yüzde 30'u daha önceden mevcut bir benin aniden değişmesiyle ( renk ve büyüklük değişikliği, kaşıntı, ağrı, kanama, şişme gibi) oluşur.
Belirtileri :
* İlk olarak çevredeki dokuya yayılır. Yüzeyel yayılımdan çok derinliği önemlidir.Yüzeyel safhada yakalanırsa iyileşme olasılığı fazladır.
* Tedavi edilmezse cildin diğer bölgelerine, lenf düğümlerine, iç organlara atlar.
* Melanomun en büyük nedeninin güneş ışığı olduğu düşünülmektedir. Açık renk cilt daha duyarlıdır.
* Erken safhada derhal tedavi etmek vakaların yüzde 85'inde iyileşme sağlar.Tümör derine indikçe tedavide başarı yüzde 30 gibi oranlara düşer.
Tedavi : Tümörün cerrahi olarak çevresindeki büyük bir cilt bölümüyle çıkarılması ve ayrıca o kısımla bağlantılı lenf düğümlerinin de çıkarılması gerekir. Diğer tedavi yöntemleri arasında kemoterapi (kanserin ilaçla tedavisi) ve immünoterapi (bağışılık tedavisi) bulunur. Tedavi sonrası düzenli takip ihmal edilmemelidir.
Kaposi Sarkomu
Kaposi sarkomu, lösemi ve lenfoma gibi diğer kanserlerle birlikte görülen habis bir durumdur. AIDS hastalarında da sık görülür. Hızlı ve yavaş gelişen türleri vardır. Hızlı gelişen türünde cildin herhangi bir yerinde kırmızı mor nodüller(kabartılar) vardır. Yavaş gelişen tipde ayak parmağı veya bacakta koyu mavi veya mor-kahverengi şişlikler görülür. Lenf düğümlerine ve iç organlara atlayabilir.
Tedavi : Biyopsi ile teşhis konduktan sonra radyoterapi ve kemoterapi yapılır.
