Cumhuriyetten Öncesi ve Sonrası Yenilikler

misafir - 8 yıl önce
* Mustafa Kemal Atatürk, Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk Cumhurbaşkanı olmuştur. * 1924 Anayasası ilan edildi. * Halifeliğin kaldırılması ve Osmanlı hanedanı mensuplarının yurt sürgün edilmesi * Devletin dinine ilişkin maddenin anayasadan çıkartılması ve Laiklik ilkesi Anayasaya eklenmiştir. * Şapka ve Kıyafet kanunu ilan edilmiş ve modern giyim kuşam tarzı ortaya çıkmıştır. * Çok partili siyasi hayata geçilmiştir. * Tekkeler, zaviyeler ve türbeler kapatılmıştır. * Kadınlara belediye seçimlerinde ve genel seçimlerde seçme ve seçilme hakkı tanınmıştır. * Soyadı Kanunu çıkarılmış ve ad karmaşasının önüne geçilmiştir. * Efendi, Bey, Paşa gibi lakap ve unvanlarin kullanımı yasaklanmıştır soyadı kanununa paralel olarak. * Uluslararası saat, takvim ve uzunluk ölçüleri kabul edilmiş ve kullanılmaya başlanmıştır. * İslam vakıfları devlet idaresine alınmıştır. * İsviçre Medeni Kanunu'ndan çevrilerek hazırlanan Medeni Kanunu kabul edilmiştir. * İtalyan Ceza Kanunu'ndan çevrilerek hazırlanan Türk Ceza Kanunu kabul edilmiştir. * Öğretimin Birleştirilmesi Yasası (Tevhid-i Tedrisat Kanunu) ile devlete bağlı olmayan ilköğretim kurumları kapatılmıştır. * Dil Devrimi, Yeni Türk harflerinin kabulü ve arap alfabesi yerine kullanılmaya başlanmıştır. * Türk Dil Kurumu ve Türk Tarih Kurumu kurulmuştur. * Darülfünun'un kapatılıp İstanbul Üniversitesi adıyla tekrar eğitim hayatına başlamıştır.

misafir - 8 yıl önce

Cumhuriyet'in ilanından yada Cumhuriyetten önce yapılan yenilikler:

Birinci Meşrutiyet'in İlanı (23 Aralık 1876)

Namık Kemal ve Ziya Paşa gibi aydınların oluşturduğu gruba Genç Osmanlılar veya Jön Türkler denirdi. Bu grup yanlarına Mithat Paşa'yıda alarak Meşrutiyeti ilan etmesi koşuluyla II. Abdülhamit'i tahta çıkardılar. 23 Aralık 1976'da Kanuni Esasi hazırlanarak I. Meşrutiyet ilan edildi. Kanuni Esasi Osmanlı Devletinin Avrupai tarzda ilk anayasasıdır. Kanuni Esasiye göre iki tane meclis kuruldu. Meclisi Mebusan( Üyelerini halk seçecek), Meclisi Ayan (Üyelerini Padişah seçecek). Birinci Meşrutiyet'in ilanıyla Mutlakiyet dönemi sona ermiş Meşrutiyet dönemi başlamıştır.

İkinci Meşrutiyet'in İlanı(1908)

Jön Türkler 1889 yılında İttihat ve Terakki cemiyetini kurdular. Bu örgüt II. Meşrutiyet'in ilan edilmesi için II. Abdülhamit'e baskı yaptılar. Baskılar sonunda II. Abdülhamit 24 Temmuz 1908'de İkinci Meşrutiyet'i ilan etti.13 Nisan 1909'da Meşrutiyet yönetimine karşı olanlar büyük bir ayaklanma yaptılar.(31 Mart Olayı). Ayaklanmayı İttihatçıların oluşturduğu ve M. Kemal'in Kurmay Başkanlığını yaptığı Hareket Ordusu bastırdı. İttihatçılar bu ayaklanmadan II. Abdülhamit'i sorumlu tutarak tahttan indirdiler.

Misakı Milli'nin İlanı

Amasya Görüşmeleri'nde alınan kararla yurdun her tarafında seçimler yapılarak Mebuslar Meclisinin açılmasına zemin hazırlanmıştır. Meclisin İstanbul'da açılmasına karar verilince M. Kemal İstanbul'a gitmemiştir. Fakat onun düşüncelerini temsil eden Felah-ı vatan adıyla bir grup kurulmuştur. Bu grup hazırladığı Misak-ı Milli'yi Son Osmanlı Mebusan Meclisine kabul ettirmiştir (28 Ocak 1920). Alınan Kararlar Mondros Ateşkes Antlaşması imzalandığında Türk askerlerinin elinde bulunan topraklar bir bütündür, parçalanamaz. Arap topraklarının, Batı Trakya'nın ve Kars,Ardahan ve Batum'un geleceği halk oylamasıyla belirlenecek. Osmanlı'nın merkezi ve Marmara Denizi'nin güvenliği sağlanırsa boğazlar dünya ticaretine açılacak. İçimizdeki azınlıklara komşu ülkelerdeki Müslüman halka tanınan haklardan fazlası tanınamaz. Tam bağımsızlığımızı ve ekonomik gelişmemizi engelleyen sınırlamalar ve kapitülasyonlar kesinlikle kabul edilemez. * Misak-ı Milli ile Türk vatanının sınırları çizilmiştir. * Misak-ı Milli'nin ilanı İstanbul'un işgaline neden olmuştur. * İstanbul 16 Mart 1920'de itilaf devletleri tarafından resmen işgal edilmiştir. Mebusan Meclisi dağıtılmıştır. Bazı milletvekilleri Malta adasına sürgüne gönderilmiştir. Bazıları Ankara'ya kaçmıştır.

Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin (TBMM) Açılması

M. Kemal 19 Mart 1920'de bir genelge yayınlayarak Ankara'da olağan üstü yetkilere sahip bir meclisin açılması gerektiğini ve bunun için hemen seçimlerin yapılmasını, her sancaktan 5 kişinin seçilmesini ve bu seçilenlerin 15 gün içinde Ankara'ya gelmelerini istedi. Ayrıca İtilaf Devletleri tarafından dağıtılan Osmanlı Mebuslar Meclisi üyelerini de kaçabilirlerse gelmelerini istedi. Nihayet bütün hazırlıklar tamamlandıktan sonra 23 Nisan 1920'de TBMM açıldı. TBMM'nin özellikleri * Güçler birliği ilkesi benimsenmiştir.(yasama ,yürütme ,yargı güçlerinin mecliste toplanması)Böylece çabuk ve uygulanabilir kararların alınması sağlanmıştır.(Çünkü o sırada ülkemiz işgal altında) * Egemenliğin kayıtsız şartsız milletin olduğu ve meclisin üstünde bir gücün olmadığı belirtilmiştir. * Meclisin başkanı aynı zamanda hükümetinde başkanıdır. * Padişah ve halifenin yeri meclisin alacağı kararla belli olacaktır.

İlk Anayasa'nın (Teşkilat-ı Esasiye) İlanı

* Kurtuluş savaşının devam ettiği günlerde kabul edilmiştir. * Bu anayasa ile Türk tarihinde ilk kez egemenlik ulusa verilmiştir. * Güçler birliği prensibi benimsenmiştir.(Yasama, yargı, yürütme meclis tarafından yapılıyor.) * Yeni Türk Devletinin hukuki ve siyasal belgesi olmuştur. * Anayasaya göre meclis başkanı hükümetin de başkanı olmakla "Meclis Hükümeti Sistemi" benimsenmiştir.

Düzenli Ordunun Kurulması

M. Kemal'in önerileri doğrultusunda T.B.M.M Hükümeti düzenli ordu kurma kararına vardı. Kuva-yi Milliye birliklerinin tek çatı altında toplanması kararlaştırılmıştır. Çerkez Ethem ve Demirci Mehmet Efe etkilerinin azalmasından çekindikleri için düzenli orduya katılmayarak isyan ettiler. 8 Ekim 1920'de ülkenin her tarafından gelen Kuva-yi Milliye birliklerinin katılımıyla düzenli ordu kurulmuştur.

Cumhuriyet'in ilanından yada Cumhuriyetten sonra yapılan yenilikler:

Siyasal Alanda Yapılan Yenilikler

* Saltanatın kaldırılması ( 1 Kasım 1922) * Ankara’nın başkent olması (13 Ekim) * Cumhuriyetin ilanı (29 Ekim 1923) * Halifeliğin kaldırılması (3 Mart 1924) * Siyasi Partiler kuruldu. (Cumhuriyet Halk Fırkası, Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası, Serbest Cumhuriyet Fırkası)

Hukuk Alanında Yapılan Yenilikler

* 20 Ocak 1921’de ilk anayasa Teşkilat-ı Esasiye ilan edildi. * Cumhuriyetin ilanından sonra 1924 anayasası ilan edildi. * 17 Şubat 1926’da Medeni Kanun ilan edildi. İsviçre’den alındı. - a) Birden fazla kadınla evlenme yasaklandı. - b) Mirasta ve boşanmada kadın erkek eşitliği geldi. * 8 Mayıs 1928’de Borçlar Kanunu –İsviçre’den * 10 Mayıs 1928’de Ticaret Kanunu—Almanya’dan * 1Temmuz 1928’de Ceza Kanunu – İtalya’dan alınarak ilan edildi.

Eğitim ve Kültür Alanında Yapılan Yenilikler

* 3 Mart 1924’te Tevhid-i Tedrisat Kanunu ilan edildi. Eğitim öğretim laikleştirildi. Bütün okullar Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlandı. Medrese ve okul ikiliğine son verildi * 1Kasım 1928’de Latin alfabesi kabul edildi. * 15 Nisan 1931’de Türk Tarih Kurumu kuruldu. * 12 Temmuz 1932’de Türk Dil Kurumu kuruldu. * 1924’te Topkapı Sarayı müze haline getirildi. Aynı yıl Etnografya Müzesi ve Güzel Sanatlar Akademisi açıldı. * 1933’te İstanbul Üniversitesi ve Ankara Dil Tarih Coğrafya Fakültesi açıldı.

Toplumsal Alanda Yapılan Yenilikler

* 25 Kasım 1925’de "Şapka Kanunu" çıkarıldı. * 30 Kasım 1925’de tekke , zaviye ve türbeler çıkarılan bir kanunla kapatıldı. * 1934 çıkarılan bir kanunla din görevlilerinin dini elbiselerle ibadet yerleri dışında dolaşmaları yasaklandı. En yetkili kişi hariç (Diyanet İşleri Başkanı ""gibi) * 1925 Yılında Hicri ve Rumi takvimler kaldırılarak Miladi takvim kabul edildi.1 Ocak 1926’dan itibaren uygulamaya geçildi. * 1931 Yılında bir kanunla Okka ,arşın vb. yöresel ölçü birimleri yerine Kilo, metre ve litre gibi ölçü birimleri kabul edildi. * 1935 Yılında hafta sonu tatili Cuma’dan Pazar gününe alındı. * 24 Haziran 1934’te Soyadı Kanunu kabul edildi. * Türk Kadınına Siyasi Haklar Verildi: - a) 30 Nisan 1930’da belediye seçimlerinde seçmen olma hakkı, - b) 26 Ekim 1933’te muhtar seçme ve köy ihtiyar heyetine seçilme hakkı, - c) 5 Aralık 1934’te milletvekili seçilme ve seçme hakkı verildi.

Ekonomik Alanda Yapılan Yenilikler

* 17 Şubat 1923'de "İzmir İktisat Kongresi" toplandı. Milli ekonominin hedefleri belirlendi. Yatırım yapacak şirketlere kolaylık sağlanacağı, milli bankanın kurulacağı, demiryolu yapımına önem verileceği,yerli malı kullanımı teşvik edileceği belirtilmiştir. Ayrıca kongrede "Misak-ı İktisadi" (Ekonomi Andı) ilan edildi. Buna göre ekonomik kararlar uygulanırken ekonomik bağımsızlığın titizlikle korunması kararlaştırıldı. * Özel teşebbüsün yetersiz olmasından dolayı 1930’dan itibaren "Devletçi" bir ekonomi politikası uygulanmaya başlanmıştır. * 1933 yılında "İlk Beş Yıllık Kalkınma Planı" hazırlandı ve başarıyla uygulandı.

Tarım Alanında Yapılan Yenilikler

* Köylünün durumunu düzeltmek için Aşar (Öşür) vergisi 1925’te kaldırıldı. * Ziraat Bankasının verdiği kredi artırıldı. * Çiftçinin tarımda makine , iyi tohum , gübre ve ilaç kullanımı teşvik edildi. * Çiftçiye damızlık hayvan, tohum, fidan , borç para verildi. * 1929’da "Tarım Kredi Kooperatifleri" kuruldu.

Sanayii Alanında Yapılan Yenilikler

* 1925’te "Sanayi ve Maadin Bankası" kuruldu (Yıpranmış Osmanlı tesislerini tamir etmek için.). * 1927’de "Teşvik-i Sanayi Kanunu" çıkarıldı (Halk sanayiye teşvik edildi, ancak halkın gücü olmadığından "Devletçilik" politikası izlendi.). * 1933’te "İlk Beş Yıllık Sanayi Planı" hazırlandı. * 1933’te Sümerbank kuruldu. * 1938'de "İkinci Beş Yıllık Kalkınma Planı" hazırlandı. Ancak 1939’da II. Dünya Savaşı’nın çıkması bu planın uygulanmasına engel olmuştur. * Ülkedeki madenleri aramak için 1935’te Maden Tetkik Arama Enstitüsü (M.T.A) kuruldu. Madenleri işlemek içinde Etibank kuruldu. * 1939’da Türkiye’nin ilk demir çelik fabrikası olan Karabük Demir-Çelik Fabrikası kuruldu.

Ticaret Alanında Yapılan Yenilikler

* 1924’te İş Bankası kuruldu (İş sahiplerine kredi vermek amacıyla kuruldu). * 1 Temmuz 1926'da "Kabotaj Kanunu" çıkarıldı. Böylece Türk karasularında yolcu ve yük taşıma hakkı yalnızca Türk gemilerine verildi. Ayrıca Denizbank’ın kurulmasıyla denizcilik faaliyetleri artmıştır.

Bayındırlık Alanında Yapılan Yenilikler

* Demiryolları yabancı şirketlerin elinden alınarak devletleştirildi. Yeni demiryolları yapıldı. Cumhuriyetin ilanından 1938 yılına kadar 3360 km demiryolu yapılmıştır. * Osmanlı Devleti’nden 18335 km kalan karayolu 1948 yılında 45000 km’ ye çıkmıştır. * Denizcilik alanında Kabotaj Kanunu çıkarılmış ve yeni liman ve iskeleler yapılmıştır. * Pek çok yeni şehir ve kasaba inşa edilerek modern bir görünüm almıştır.

Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı
2 yıl önce

edilmiştir. Türk edebiyatı, batı edebiyatının yeniliklerini, akımlarını uygulamaya başlamıştır. Cumhuriyet Dönemi edebiyatı Türkiye'nin gerçeklerine gittikçe...

Orta Öğretim Kurumları Seçme ve Yerleştirme Sınavı
6 yıl önce

yılında değişen OKS sisteminde yenilikler şunlardır: Daha önce Devlet Parasız Yatılılık ve Bursluluk Sınavı, Polis Kolejleri ve OKS için ayrı ayrı yatırılan...

Cumhuriyet Halk Partisi
2 yıl önce

CHP tabanı bu bildiriyle hareketlendi, 12 Eylül öncesi gençlik kolları bir araya geldi. Cumhuriyet Halk Partisi'nin doğum tarihi de belirlenmişti: 9...

Cumhuriyet Halk Partisi, CGP, DP, MHP, MSP, Ecevit, Cevdet Sunay, Faruk Gürler, Fahri Korutürk, Necmeddin Erbakan, Hasan Esat Işık
İran İslam Devrimi
2 yıl önce

ISBN 0-275-97858-3: Feridun Hüveyda (Devrim öncesi 13 yıl başbakanlık görevinde bulunmuş, devrim sonrası idam edilen Emir Abbas Hüveyda'nın kardeşi) ^...

Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları
2 yıl önce

Stratejisi, Demiryol-İş Sendikasi Yayınları, Ankara, 1996. ^ a b "Cumhuriyet öncesi yapılan ve bugün kullanılan demiryolu hatları". 4 Mayıs 2006 tarihinde kaynağından...

İran
2 yıl önce

doğru evrildi. Devrim öncesi Şah dönemi egemen olan batı yanlılığı ve laik düzen, devrim sonrası egemen olan düşünce rejim güvenliği ve rejim güvenliğinin...

Türkiye
2 yıl önce

sunuyor. I. Dünya Savaşı ile Türk Kurtuluş Savaşı sonrası ortaya çıkan cumhuriyetin ilk altmış yılında 1923 ve 1983 yılları arasında devlet, sıkı bir yarı-devletçi...

Ankara, Mustafa Kemal Atatürk, Ölüdeniz, Fethiye, İstanbul, Dil, Altay, Ural-Altay dil ailesi, Türkçe, Moğolistan, Balkanlar, Karadeniz, Anadolu, Türk Kurtuluş Savaşı, Ağrı Dağı, Avrupa, Asya, Anadolu, Recep Tayyip Erdoğan, Cumhuriyet Halk Partisi, Türkiye tarihi, TBMM, Türk Silahlı Kuvvetleri
İtalya
2 yıl önce

anayasaya uygunluğunu ve anayasanın korunmasını denetler. İtalya'da anayasa mahkemesi II. Dünya Savaşı sonrası ortaya çıkan yeniliklerdendir. İtalya, günümüzdeki...