Erzurum Lala Mustafa Paşa Camii

Erzurum Ulu Camii | bilgi_kutusu_genişliği = 250px | resim = Erzurum Lala Mustafa Paşa Camii.jpg | resim_yazısı = Erzurum Lala Mustafa Paşa Camii | mimari_tür = Cami | mimari_biçim = Osmanlı mimarisi | yer = Erzurum, Türkiye | inşaat_başlangıç_yılı = 1562 | inşaat_tamamlanma_yılı = 1563 | yükseklik = metre | boyutlar = metre | mimar = Mimar Sinan | dini_inanç = İslam }} Başlığın diğer anlamları için Lala Mustafa Paşa Camii sayfasına bakınız. Erzurum Lala Mustafa Paşa Camii, Türkiye'de Erzurum İli merkez ilçesi Yakutiye'de Lala Mustafa Paşa tarafından yaptırılmış Erzurum ’daki ilk Osmanlı camisidir. Tarihçe Erzurum Lala Mustafa Paşa Camii, Sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamı olan ve 1570 yılında Kıbrıs serdarlığı sırasında gösterdiği başarısından dolayı "Kıbrıs Fatihi" olarak da anılan "Lala" ünvanlı, (şehzadeliğinde II. Selim’e lalalık etmiş olmasından dolayı) Mustafa Paşa tarafından, Erzurum’da Beylerbeyi olarak görev yaptığı dönemde 1562 yılında yaptırılmış bir Osmanlı eseridir. Lala Mustafa Paşa'nın seferlerden elde ettiği servet ile imparatorluğun çeşitli yerlerine yaptırdığı hayır eserlerinden biridir. Döneminin Osmanlı mimarbaşısı olan Mimar Sinan’ın eserlerinin yer aldığı kayıtlı liste ve tezkerelere göre; Erzurum Lala Mustafa Paşa Caminin mimarı, Mimar Sinan’dır. Başlangıçta külliye olarak inşa edilen yapının saray ve sıbyan mektep binaları yıkılmış olup, günümüze kadar hamam ve camii kısmı ulaşabilmiştir. Erzurum'da ilk yapılan Osmanlı camilerinden biri olan Lala Mustafa Paşa Camii'nin kuzeyinde şadırvanı, 1562-1563 tarihli mihrabın üzerinde de üç satırlık bir kitabesi bulunmaktadır. Kitabede: ibaresi bulunmaktadır. Tarih boyunca defalarca istilalara maruz kalan Erzurum, istilacılarının kovulmasında düşmanca yıkılmış, yakılmış ve yağmalanmıştır. Ruslar ve Ermeniler caminin çinilerini, memerden yapılma muhteşem minberini kırmışlar, parçalamışlar ve yok etmişlerdir. Taşınabilir eserlerini de çalıp götürmüşlerdir. Buna rağmen abide bütün haşmetiyle ayaktadır. Evliya Çelebi seyahatnamesinde: Konumu Erzurum Lala Mustafa Paşa Camii, Erzurum şehir merkezini oluşturur konumda Cumhuriyet Caddesi üzerinde yerleşiktir. Caminin batı yönünde yer alan Yakutiye Medresesi ile aynı alan içerisinde yer alır. 1671 yılında, dönemin padişahı IV.Mehmet’e Erzurum’da yaşayan insanların çok büyük geçim sıkıntısı içinde oldukları tüm teferruatıyla anlatılır. Hal böyle iken halktan alınan vergilerin onları tamamen ezdiği de iletilir. Anlatılanlardan etkilenen Padişah, Erzurum eyaletinden alınan vergilerin kaldırması yönünde karar alır, " Tiz, Erz-ı Rum’dan vergi alınmaya. " der. Bu kararını bir fermanla duyurur. Ferman, devrin ünlü hattatı Mustafa İzzet tarafından mermer zemin üzerine yazılır ve Erzurum’a gönderilir. 1671 tarihli söz konusu Ferman, Lala Mustafa Paşa Camii son cemaat yerinde girişte sağdaki mihrabiye üzerinde, günümüze kadar varlığını koruduğu mevcut konumda yerleşiktir. Söz konusu Ferman içeriği günümüz Türkçesi ile tercüme edildiğinde: anlamını içermektedir. Onarım 1870 yılında Caminin taç kapı çevresi onarılarak yenilenmiştir. 2010 yılında başlatılan kapsamlı çevre düzenleme çalışmaları dikkat çekici özelliktedir. Resim galerisi Erzurum Lala Mustafa Paşa Camii4.jpg Erzurum Lala Mustafa Paşa CamiiC.Cad..jpg Erzurum Lala Mustafa Paşa Camii5.jpg Erzurum Lala Mustafa Paşa Camii1.jpg Erz.Lala M.P.Camii Minare.jpg Erz.Lala M.P.Camii Doğu Cephesi.jpg Erzurum Lala Mustafa Paşa Camii2.jpg Erzurum Lala Mustafa Paşa Camii3 Cümle kapısı.jpg Erzurum Lala Mustafa Paşa Camii şadırvandan cümle kapısı görünüm.jpg Erzurum Lala Mustafa Paşa Camii Taç kapı.jpg Erzurum Lala Mustafa Paşa Camii Kitabesi.jpg Erzurum Lala Mustafa Paşa Camii Taç kapı1.jpg Erzurum Lala Mustafa Paşa Camii taçlı pencere.jpg Erzurum Lala Mustafa Paşa Camii mukarnas kavsaralı Mihrab1.jpg Erzurum Lala Mustafa Paşa Camii iç görünüm1.jpg Erzurum Lala Mustafa Paşa Camii iç görünüm2.jpg Erzurum Lala Mustafa Paşa Camii iç görünüm3.jpg Erzurum Lala Mustafa Paşa Camii iç görünüm4.jpg Erzurum Lala Mustafa Paşa Camii iç görünüm5.jpg Erzurum Lala Mustafa Paşa Camii iç görünüm6.jpg Erzurum Lala Mustafa Paşa Camii iç görünüm7.jpg Erzurum Lala Mustafa Paşa Camii iç görünüm8.jpg Erzurum Lala Mustafa Paşa Camii iç görünüm9.jpg Erzurum Lala Mustafa Paşa Camii iç görünüm10.jpg Erzurum Lala Mustafa Paşa Camii iç görünüm11.jpg Dış bağlantılar * Erzurum Kültür Turizm İl Müdürlüğü

Kaynaklar

Vikipedi

Erzurum Lala Mustafa Paşa Camii

Kaynaklar

Lala Mustafa Paşa Camii (Erzurum)

Lala mustafa paşa camii

Lala Mustafa Paşa

Atik Mustafa Paşa Camii

Ayazma Camii

Kocamustafapaşa Sümbül Efendi Camii

Erzurum

Nişancı Mehmet Paşa Camii

Erzurum Lala Mustafa Paşa Camii