Gastrin hormonu, mide suyunun salgılanmasını uyaran ve mideden salgılanan peptit hormonuna denir. Gastrin hormonu çeşitli moleküler oluşumlar şeklinde dolaşımda ve dokularda mevcut bulunmaktadır. Gastrin salınmasında fizyolojik uyarı olarak beslenme düşünülmektedir. Protein sindirim ürünü olarak bilinen aminoasitler ve peptitler ile uyarıcı etki oluşturur. Dolaşıma gastrin salınması antral şişme, vagal ve kolinerjik uyarı ve p adrenerjik uyarı ile olmaktadır.
Gastrin salgısını inhibe eden en önemli etken mide asiditesidir. pH 1'e düşünce gastrin yapımı %100 inhibe olmaktadır. Bununla birlikte duodenumda yağların mevcudiyeti gastrini inhibe eden hormonların salgılanmasına sebep olmaktadır. Gastrin salınmasının inhibisyonunda somatostatin hormonunun da rolü bulunmaktadır.
Somatostatin ile birlikte gastrin salınmasının inhibitasyonunda lokal olarak salınmış somatostatinin parakrin etkisinin aracı olduğu düşünülmektedir. Genellikle içerisinde somatostatin bulunan hücreler gastrin hücreleri ile yakın ilişkide olur ve sıklıkla somatostatin hücrelerinden gastrin hücrelere uzanan sitoplazmik uzantılar olduğu gösterilmiştir.
Sindirim kanalı hormonudur. Polipeptit yapısında bir hormondur. Midenin pilor kısmından pilorik mukoza tarafından salgılanır. Midenin gergin hâle gelmesi gastrin salgılanmasına sebep olur. Bu hormon direkt kana geçip fundus hücrelerine karışır. Orada aktif bir şekilde HCl salgılanmasına sebep olur. Gastrin molekülünün aktif kısmı Triptofan-Metiyonin-Fenilalalin-Asparagin içeren tetrapeptid yapısına sahiptir ve hormonun kendisi bir heptapeptiddir.
Formülü (Formülde HSO3 sadece Try'a bağlanmaktadır. Gly'a bağlı olan Try ve Trp'dir.):
- Glu-Gly-Pro-Trp-Leu-(Glu)5-Ala-Try-HSO3-Gly-Trp-Met-Asp-Phe-NH2
Gastrik asit, herhangi bir gıdayı sindirirken, aşağıdaki kimyasal tepkime meydana gelmektedir.
HCl + NaHCO3 → NaCl + H2CO3
Bu asit ortamda; principal hücrelerden gastrin hormonu salınmasını tetikler. Gastrin hormonu ise H2 reseptörlerinin duyarlılığını artırarak gastrik asit sekresyonunu uyarır. Yine bu asit pH'da pepsinojenin pepsine dönüşmesi ile birlikte özellikle protein sindirimini başlatılır.
