Hacim Ne ile Ölçülür?

Cisimlerin hacimlerinin ölçülmesi

Hacim, üç boyutlu bir cismin uzayda kapladığı yerdir. (Diğer bir deyişle; hacim, üç boyutlu bir cismin içinde kalan boş alandır). Bir cismin hacmi, içine yerleştirilen küplerin sayısı ile ölçülür. Eğer kübün bir kenarı 1cm uzunlukta ise, birim kübün hacmi 1 cm³‘tür. Bir kübün 6 tane kare yüzeyi vardır.

Dikdörtgenler prizma

Bir dikdörtgenler prizmanın dikdörtgen yüzeyleri vardir. Bu dikdörtgenler prizmanın hacmini, içine yerlestirilen küpleri sayarak bulacağız. Tüm küpler gözükmediği için, katlara bölerek çalışmak en iyisidir. Tabanda 12 tane küp görüyoruz.(3x4=12) Üç kat olduguna göre, toplam küp sayisi 3 x 12 = 36 dır. Dikdörtegnler prizmanın hacmi = 36 küptür. Dikdörtgenler prizmanın hacmi için formül Bu formül, dikdörtgenler prizmanın boyutlari verildiginde kullanilabilir. - Hacim = Uzunluk x Genislik x Yükseklik

Prizma

Prizmalarin hacmi Uzunlugu boyunca dikine kesiti ayni şekil olan üç boyutlu cisimlere prizma denir. Prizmalarin hacmi için formül: - Hacim = Kesit yüzeyin alanı x Uzunluk Örnek: - Üçgen prizmanın alanı (şekildeki) = Üçgenin alanı x Uzunluk = (½ x10 x 6) x 20 = 30 x 20 Hacim = 600cm³

Geometrik Biçimli Cisimlerin Hacimleri Geometrik şekilli, dikdörtgenler prizması, küp, silindir, küre ve koni şeklindeki katı cisimlerin hacimleri, boyutları ölçülerek hesaplanır. Dikdörtgenler prizmasının hacmi farklı üç kenarının çarpımına eşittir. Hacim = En . boy . yükseklik V = a . b. c dir. Üç kenarıda eşit ve a kadar olan küpün hacmi V = a3 tür. Taban yarıçapı r, yüksekliği h olan silindirin hacmi, taban alanı ile yüksekliğinin çarpımına eşittir. V = pr2 . h tır.

Hacim ölçümünde kullanılan araçlar

Mezür Dereceli silindir şeklinde olan ve hacim ölçümünde kullanılan cam malzemelerdir. Değişik ölçülerde mezürler bulunmaktadır. Pipet Günümüzde sıvıların hacim ölçümünde kullanılan bir çok çeşit pipet bulunmaktadır. Bunlardan en çok kullanılanları dereceli, otomatik ve tek kullanımlı olan pipetlerdir. Puar ve Pipet Pompası Pipetler mutlaka puar veya pipet pompası ile kullanılmalıdır. Pipete sıvı ağızla çekilerek hacim ölçümü yapılmamalıdır. Pipete sıvı dolmasını sağlamak için puar veya pipet pompası gibi araçlar geliştirilmiştir. Büret Uzun bir cam borudan yapılmış, üzerinde ölçü çizgileri içeren ve ucunda bir musluk bulunduran hacim ölçüm aracıdır. Bazı büretler de okumayı kolaylaştıran şerit bulunur. Ayrıca otomatik ve dijital göstergeli büretler de geliştirilmiştir. Balon Joje Çözelti hazırlama işlemlerinde kullanılan ve boynundaki bir çizgi ile belirli bir sıcaklıktaki sabit bir hacmi gösteren araçlardır. Ağızları şilifli ve şilifsiz olanları vardır. Kapakları ile birlikte kullanılırlar. Çözeltiler modülünde kullanılışı hakkında detaylı bilgi verilecektir. Cetvel Belirli geometrik şekli olan katıların hacmini bulmak için boyutlarından yararlanılır. Cetvel, geometrik şekilleri belli olan katıların hacimlerinin hesaplanması işleminde, katının boyutlarının ölçülmesi için kullanılır. Kumpas Geometrik şekli belli olan katıların, hacim hesaplaması yapılırken, boyutlarının ölçülmesinde kullanılan, hassas ölçüm yapılabilen araçtır. Mikrometre Geometrik şekli belli olan katıların, hacim hesaplaması yapılırken, boyutlarının ölçülmesinde kullanılan ve çok hassas ölçüm yapılabilen araçtır. Yapısı itibarıyla girintili bölümlerin ölçülmesinde de mikrometrelerden yararlanılır.