Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Hakikat

Kısaca: Hakikât İslâmiyet'in mistik kollarından biri olan Sufilik'teki bir mertebenin adıdır. ...devamı ☟

hakikat
Hakikat

Nesnel gerçeğin düşüncedeki yansısı... Gerçek ile hakikat aynı şeyler değildir. Gerçek nesnel gerçekliği, hakikat ise bu nesnel gerçekliğin zihnimizdeki öznel yansısını dile getirir. Örneğin elimizde tuttuğumuz bir kalem gerçek, onun zihnimizdeki yansısı hakikattir. Hakikat, gerçeğin kendisi değil, yansısıdır ve düşünce ile nesnesi arasındaki uygunluğu dile getirir.

Hakikat ile doğruluk ise birbirine bağımlı fakat aynı şeyler değildir. Doğruluk mantık kurallarına hakikat ise nesnel gerçekliği dile getirir. Hakikat, nesnel gerçekliğe uygunluğu gerektirdiği gibi nesnel gerçekliğin belli ilişkilerine de uygunluğu, eş değişle mantıksal uygunluğu dile getirir.

Hakikat kavramı, felsefe alanında çok önemlidir ve materyalizm ile idealizm arasındaki kavganın baş konusudur. Özellikle idealist öğretiler ona akla aykırı çeşitli anlamlar vermişlerdir.

Hakikat kavramını en iyi şekilde açıklayan diyalektik materyalist felsefedir. Bahçemizde bir ağaç görürüz, bu nesnel gerçekliktir; bu ağaç bilincimizde yansır, bahçemizdeki ağaca uygun olarak doğru yansıdığı ölçüde hakikattir. Ne var ki bu yansı tıpa tıp uygun olmaz. Yaklaşıktır, bundan ötürü de görelidir. Ama bu ağacı zihnimizde keyfimize göre biçimlendiremeyiz ve onu, tıpa tıp aslına uygun olmasa da, az çok doğadaki biçimiyle yansıtırız, demek ki öznel olan hakikatimizle nesnel olan bir yanda vardır. Hakikatimiz aslında nesnel olan bir şeyden yansıdığı için öznel deriz.

Hakikatler görelidir, her göreli hakikat saltık hakikatin bir parçasıdır. Diyelim 0 uzaktan bir ağaca baktığımızda onu ilk başta uzun bir çubuk gibi görürüz, yaklaştıkça onun dalları, meyveleri ortaya çıkar, daha derin bilgiye ulaşmak için ağacı keser içine bakar, nasıl kök saldığına bakarız. İşte bilgi sürecinde saltık hakikate bu göreli hakikatlerimizle adım adım yaklaşırız. Saltık hakikat, göreli hakikatlerin toplamıdır. Hakikatlerimiz görelidir ama saltık bir hakikat vardır. Saltık hakikat daima geliştirilecek, yeni bilgilerle güçlendirilecek, ama daima doğru kalacak bir bilgi demektir.

hakikat

1 . Bir işin doğrusu, gerçek, asıl, esas:
"Fakat ben başka bir şey yapacağım, bir şey ki bütün hakikatleri önüme serecek."- R. H. Karay.
2 . Gerçeklik:
"Dünyanın döndüğü bir hakikattir."- S. F. Abasıyanık.
3 . zarfGerçekten:
"Beni oyaladı, lakin hakikat adamakıllı içerlemiş."- M. Ş. Esendal.
Atasözü, deyim ve birleşik fiiller
hakikat olmak

hakikat

Osmanlıca hakikat kelimesinin Türkçe karşılığı.
(C.: Hakaik) Bir şeyin aslı ve esâsı. Mahiyeti. Gerçek. Doğru. Sahih. Künh. Sâbit ve vâki. * Kadirbilirlik. Sadâkat, doğruluk. Kâinat ve tabiat ve uluhiyet hakkında bütün teşbih ve mecazlardan âri ve zâhir olan gerçek. * "Mecâz" karşılığı, esas olarak kullanılan kelime. * Edb: Bir kelime neyi anlatmak için konulmuş ise, bu kelimenin o mânada kullanılması; göz kelimesinin, aynı o bilinen uzuv mânasında kullanılması gibi. (Bak: Mahiyet, Mecaz)

hakikat

Türkçe hakikat kelimesinin İngilizce karşılığı.
n. fact, reality, truth, the true, sooth

hakikat

bir işin doğrusu, gerçek, asıl, esas. gerçek, gerçeklik.

hakikat

Türkçe hakikat kelimesinin Fransızca karşılığı.
vérité [la], réalité [la], fait [le], essence [la]

hakikat

Türkçe hakikat kelimesinin Almanca karşılığı.
n. Wahrheit

hakikat

(Arapça) Kadın ismi l. Bir şeyin aslı ve esası, mahiyeti. 2. Gerçek, doğru, gerçekten, doğrusu. 3. Sadakat, doğruluk, bağlılık, kadirbilirlik.

İlgili konular

ansiklopedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Hakikat
2 yıl önce

Hakikât İslâmiyet'in mistik kollarından biri olan Sufilik'teki bir mertebenin adıdır. Tasavvufta "Hakikât" Allah ile insan arasında oluşan muhabbet neticesinde...

Hakikat, Ansiklopedi, ,
Hakikat Kapısı
2 yıl önce

Hakikat kapısı, Alevîlik'te hakikat demek doğrudan Tanrı vergisi olarak kalbe, gönülde doğan anlam, sezgi ve bilgi demektir. İlham, yalnızca arınmış gönüllere...

Hakikat Kapısı, Bektaşilik, Din, Dört Kapı Kırk Makam, Taslak
Hak ve Hakikat Partisi
2 yıl önce

Hak ve Hakikat Partisi, kuruculuğunu ve genel başkanlığını Dursun Güneş'in yaptığı siyasi partidir. 40 kurucu üye ile kurulmuştur. Faaliyetlerine devam...
Vahşi Hakikat (film)
2 yıl önce

Vahşi Hakikat 1968 ABD yapımı bir polisiye filmdir. Özgün adı The Detective olan film Kasım 1971'de Türkiye'de de gösterime girmiştir. Senaryosunu Roderick...

Vahşi Hakikat (film), USA ülke bayrağı, Amerika Birleşik Devletleri, 1966, 1968, ABD, Frank Sinatra, IMDb, Jacqueline Bisset, Mitos ve Kuşku (kitap), New York
Gerçeklik
2 yıl önce

özelinden en disiplinli, ihtiyatlısına doğru: Fenomenolojik gerçeklik, hakikat, doğruluk ve aksiyomdur. En esaslı ve en öznel seviyede, bir tek birey...

Gerçeklik, Bilim, Din, Felsefe, Taslak
Seyru Süluk
2 yıl önce

anlayışında hakikat yolculuğu değişik basamaklardan geçilerek gerçekleştirilir. Şeriatte helâl olan tarikatte haram, tarikatte helâl olan hakikatte haramdır...

Seyru Süluk, Allah, Tasavvuf, Veli, Mürşid
Hans-Georg Gadamer
6 yıl önce

yorumbilgisine (hermenötik) yaptığı katkılarla bilinen ünlü Alman felsefeci. Hakikat ve Metot (Truth and Method) adlı kitabını altmışlı yaşlarında yazmıştır...

Hans Georg Gadamer, Alman felsefesi, Eylem, Filozof, Hermenötik, Kalvinizm, Katolik, Luther, Protestan, Taslak, Brian Fay
Nikolay Berdyayev
6 yıl önce

yabancılaştırıp boğmaktadır. Hakikatin iki anlamı vardır: gerçekliğin bilgisi olarak hakikat ve gerçekliğin kendisi olarak hakikat. (The Beginning and the...