Türkçe Bilgi: Hatim Okumak

Hatim Okumak Kur’an-ı kerim’i başından sonuna kadar okumak. Hatim lügatte; bitirmek, sona erdirmek, hatim etmek, tamamlamak, bir de, yüzük manalarına gelir. Hatim okumak ve dinlemek bir ibadettir. Hadis-i şerifte; “Kur’an-ı kerimi tecvide (usulüne) uygun okuyana şehid sevabı verilir.” buyruldu. Yetmiş bin kelime-i tevhid okumaya “hatm-i tehlil”; hatim okumaya da “hatm-i şerif” denir. Ayrıca Kabe’de bir yerin adı “Hatim” olarak geçer.

Kur’an-ı kerim’in her ayetini okumaya ayrı sevap verilir. Hepsini hatim edene verilen sevap daha çoktur. Kur’an-ı kerim’in ilk suresi “Fatiha”dan başlayıp, son suresi “Nas”a kadar okumak hatim olur. Birkaç sure veya ayet eksik okuyan hatim okumuş olmaz. Böyle okuyan birisini dinleyen kimseler de, hatim dinlemiş olmazlar. Hiçbiri hatim sevabına kavuşamaz. Kur’an-ı kerim okumak, dinlemek, sevabına kavuşulur. Kur’an-ı kerim’i mushaftaki (yazılı olduğu kitaptaki) sıra ile okumak lazımdır. Yalnız hatim indirirken, Kur’an-ı kerim’in son sureleri olan “Kuleuzü”leri okuduktan sonra, hemen başındaki “Fatiha ve Bakara” suresinden başlamak çok sevaptır.

Hatim okumak için ücret talep etmek uygun değildir. Zira hadis-i şerifte; “Kur’an-ı kerimi okuyunuz. Fakat bunu geçim vasıtası yapmayınız.” buyruldu. Şayet okuyan kimse pazarlık etmeden, Allah rızası için hatim, cüz veya mevlid okursa, okutanın hediye ettiğini alması caiz (uygun) olur. Verilen hediyenin miktarına itiraz ederse, aldığı haram olur.

Namazda ayaktayken okunan Kur’an-ı kerim’in her harfi için yüz sevap verilir. Namaz dışında abdestli okuyunca, her harfi için yirmi beş sevap verilir. Kur’an-ı kerim okunan yere rahmet ve bereket iner. Bu zaman yapılan duanın kabul olması umulur. Hatmin ve her türlü ibadetin sevabı, hem ölülerin ve hem de dirilerin ruhuna hediye edilip gönderilebilir. Sevap hediye edilenlere, taksim edilmeksizin herbirine bütünü kadar erişir. Meyyit için, çeşitli kimselerin sessiz olarak, Kur’an-ı kerim’den çeşitli cüzler okuyup hatim etmeleri ve her birinin okuduğunun sevabını ölünün ruhuna göndermeleri veya birinin, hatim okuyanların hepsi adına hediye etmesi, yani hatim duasını yapması, okuyanların da “amin” demeleri çok sevaptır. Fakat bu suretle hatim sevabı hasıl olmaz. Hatmi bir kişinin okuması veya bir kişi, evvelce okumuş olduğu hatmin sevabını hediye etmesi lazımdır.

Kur’an-ı kerim’i 40 günde hatim etmek, başından sonuna kadar okumak müstehaptır, sevabı daha çoktur. Üç günden önce hatim etmek caiz değildir, uygun olmaz. Resulullah sallallahü aleyhi ve sellem senede bir kere hatim ederdi. Çünkü O’nun mübarek kalbinde yerleşmişti. Namazda, bir rekatte Kur’an-ı kerimin hepsini hatim etmek, yalnız hazret-i Osman bin Affan, Temim-i Dari, Said bin Cübeyr ve İmam-ı A’zam Ebu Hanife hazretlerine nasib olmuştur. İmam-ı A’zam hazretleri, yalnız ruhu kabz olunduğu yerde yedi bin kere Kur’an-ı kerim’i hatim etmiştir. Eshab-ı kiramdan bir çokları yedi günde hatim ederlerdi. abidler (ibadete düşkün olanlar) haftada bir kere hatim okumalıdır. Ramazan-ı şerif ayında hatim okumak mühim sünnettir. Peygamber efendimiz, sual edenlerin, haline ve işine uygun bir zamanda hatim etmesini buyururdu.

Hatim sonunda yapılan dua kabul olur. Bu bakımdan Müslümanlar hatim duasında bulunmaya çalışırlar. Hatim bitince, yeniden hatme başlamak niyeti ile Fatiha okunur. Hadis-i şerifte, “İnsanların en iyisi, hatmi bitirince yeniden başlayandır.” buyruldu. Kur’an-ı kerim’in hatim edildiği yere rahmet yağar, yani çok sevap kazanılır. Kur’an-ı kerim’in hatim duası okunurken toplanmak, müstehab olup çok sevaptır. Hadis-i şerifte, “Kur’an-ı kerimi hatim edenin duası kabul olunur.” buyruldu. Abdullah bin Abbas hazretleri hatim okuyan kimsenin yanında bir adamını bulundururdu. Hatim biteceği zamanı işitince, kendi de hazır olurdu. Enes bin Malik hazretleri hatim ettiği zaman, çoluk-çocuğunu toplayıp dua yapardı. Hadis-i şeriflerde buyruldu ki:

Kur’an-ı kerimi hatim eden kimseye 60.000 melek hayır dua eder.

Hatim duası yapılan yerde bulunan, ganimet dağılırken bulunan kimse gibidir. Hatime başlanan yerde bulunan, cihad eden (Allah için harp eden) kimse gibidir. İkisinde de bulunan, iki sevaba da kavuşur ve şeytanı zelil eder.

Kur’an-ı kerimi okuyunca, Allahü tealanın rızasını ve Cennet’i isteyiniz. Dünyalık istemeyiniz. Bir zaman gelir ki, hafızlar Kur’an-ı kerimi, insanlara yaklaşmak için vasıta yaparlar.

Kaynak: Rehber Ansiklopedisi

Hatim Okumak

Kuşçalı, Sungurlu

Baruch College

Sekstant

Tecvid

Veri Sorunları

Uddevalla

Jeoloji mühendisliği

Bakü