Histoloji

Kısaca: Histoloji, canlıların dokularını inceleyen, biyolojinin bir dalı. Doku bilimi. Histoloji, normal hayvan ve bitki dokularının yapılarını aydınlatarak, bunların görevleri hakkında açıklamalarda bulunur. Vücuttaki organları meydana getiren dokuların yapıları ve çeşitli dokuların birbiri ile ilişikleri de histolojinin konusu içine girer. ...devamı ☟

histoloji
Histoloji

Histoloji Alm. Histologie, Gewebelehre (f), Fr. Histologie (f), İng. Histology. Canlıların dokularını inceleyen, biyolojinin bir dalı. Doku bilimi. Histoloji, normal hayvan ve bitki dokularının yapılarını aydınlatarak, bunların görevleri hakkında açıklamalarda bulunur. Vücuttaki organları meydana getiren dokuların yapıları ve çeşitli dokuların birbiri ile ilişikleri de histolojinin konusu içine girer.

Hücre, yaşayan organizmanın en küçük birimi olup canlının bütün özelliklerini taşır. Hücreyi inceleyen bilim kolu “sitoloji”dir. Bir doku ise, birarada belli fonksiyonu yapmak üzere bulunan hücre topluluğudur. Organlarımız birden fazla dokunun görev birliği yahut işbölümü yaparak meydana getirdiği vücut bölümleridir. Bir organ (uzuv) sisteminde, vücutta belli işi yapmak üzere görev almış çeşitli organlar bulunur. Dolaşım sistemi, kalp, atardamarlar, toplardamarlar ve kılcal damarlardan meydana gelmiş, kanı taşımakla görevli bir organ sistemimizdir. Organlar ve organ sistemlerini “anatomi ilmi” inceler.

Dokularla ilgili ilk incelemeleri yapan gözlemciler arasında, Malpighi, Leuven-Hook, R. Brown, Schleiden ve Schwann en önemlileridir. Bu ilim adamlarının çalışmaları, mikroskobun bulunmasıyla başlamış, hücre elemanlarını, hücre şekillerini, hücreler arasındaki benzerlikleri tesbit etmişlerdir. Modern histolojinin 1830’da Alman fizyoloğu Schwann’ın bütün hayvan ve bitki hücrelerinde “nüve” (nükleus)nin hücrenin temel ve en önemli kısmı olduğunu açıklamasıyla başladığı kabul edilir. Aynı yüzyılın sonlarına doğru mikroskopta, dokuların alınması ve tesbit edilmesinde ortaya çıkarılan teknik ilerlemeler sayesinde hücre metabolizmasının temel özellikleri açıklanmıştır.

Histolojide Kullanılan Metodlar

Histoloji, incelediği dokuyu, vücuttaki haline en yakın şekliyle ele almak zorundadır. O, mümkün olabilen yanlışlıklara meydan vermemeli, böylece doku hakkında gerçekten uzak kararlara varmamalıdır. Histolojik çalışmalarda kullanılan materyal (preparatlar), incelenebilir hale gelmesi için, çeşitli işlemlere tabi tutulur. Bunlar sırasıyla; parça alma, parçayı kesit yapmaya uygun hale getirme (dondurma, parafinleme), kesme, tesbit, boyama, lam üzerine alma olarak sayılabilir. Parçanın kalınlığı hem dokunun aslını bozmayacak, hem de ışığın geçmesine izin verecek kadar olmalıdır. Kesme işlemi, “mikrotom” denilen çok hassas aletlerle yapılır.

Yaşayan hücrelerin incelenmesi: Bir hücrenin bulunduğu veya görev yaptığı vücut bölümünde incelenmesi büyük zorluklar arz eder. Buna karşı vücudun bazı dokularını, bu şekilde incelemek imkanı vardır. Barsakları çevreleyen karın zarı gibi belli inceliği geçmeyen dokuları bulundukları yerden alıp vücuttaki şartların (ısı, nem, vs) sağlandığı laboratuvarlarda incelemek mümkündür. Bunun gibi bazı dokular, deney hayvanlarının gözlerinin camsı cisimlerine (kornea) ekilerek buradan direkt olarak incelemeleri yapılabilmektedir. Bu tür çalışmalar, ancak başka yollarla incelenmesi kabil olmayan dokularda yapılır.

Doku ve organ kültürleri: Günümüze kadar gelen çalışmalar sonunda, vücudun hemen hemen bütün dokularından alınmış hücreler, laboratuvar şartlarında hazırlanmış çeşitli ortamlarda üretilebilmiştir. Böyle üretilmiş saf hücreler, belli bir tip hücrenin incelenmesi ve özelliklerinin açıklanması için idealdir. Ana karnındaki hayattan kalan çeşitli organların kalıntıları da, organ kültürlerine ekilerek hücrelerin çoğalması sağlanabilir. Bunlar, yukarıda anlatılan histoloji metodlarına göre hazırlanan preparatlar haline getirilerek incelemeleri yapılır.

Yaymalar: Vücuttaki sıvıların (kan, balgam, cinsi organ salgıları), lam üzerine yayıldıktan sonra tesbit edilip boyanarak incelemeleri yapılabilir. Bu şekilde hazırlanan preparatlara yayma denilmektedir. Kandan yapılan yaymadan kan kanseri, kadın cinsi organları ifrazatından yapılan yaymadan rahim kanseri teşhis edilebilmekte veya bu konuda bir fikir sahibi olunabilmektedir.

Tesbit edilmiş dokuların incelenmesi: Yukarıda anlatılan çeşitli işlemlerden geçirilen doku kesitlerinin incelenmesi, histoloji çalışmalarının temelini teşkil eder. Tesbit maddesinin özelliği; dokuyu öldürmesi, fakat canlı haldeki görünüşünü bozmaması olmalıdır. Yine boyamada kullanılan maddeler, hücrelerin çeşitli kısımlarını ayırt ettirebilecek şekilde hücre elemanlarına dağılmalıdır.

Histokimya: Hücredeki kimyasal madde dağılışı, bunların fonksiyonları hakkında bilgi verir. Hücre proteinlerinin ultraviyole ışınlarını absorblama özellikleri, ışığı kırma farkları, çeşitli proteinlerin belli maddelerle muamele edilince yaptıkları ışıma, radyoizotoplarla yapılan denemeler, bu metodun içine girer. Yine aynı şekilde yağ boyalarının kullanılması, hücredeki yağların dağılışını gösterecektir.

Elektron mikroskop çalışmaları: Hücrenin detaylarının incelenmesi, elektron mikroskobunun bulunması ve histolojide kullanılmaya başlanması ile mümkün olabilmiştir. Elektron mikroskobu ile 200.000 kere büyütme yapılabilmekte ve 15 Angströme kadar olan oluşumlar görülebilmektedir. Ayrıca fotoğraflarının alınması da mümkün olabilmektedir. Histopatoloji: Normal mikroskobik yapının bilinmesi, hasta dokuların sağlamlardan ayrılmasında en büyük faydayı sağlar. Histopatoloji, dokularda hastalıklar sırasında ortaya çıkan normalden sapmaları inceler.

Kaynak: Rehber Ansiklopedisi

histoloji

Türkçe histoloji kelimesinin İngilizce karşılığı.
n. histology

histoloji

dokubilim.

histoloji

Türkçe histoloji kelimesinin Fransızca karşılığı.
histologie [la]

histoloji

Doku bilimi.

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

histoloji Resimleri

Histoloji
2 yıl önce

Histoloji veya doku bilimi, bitki ve hayvan dokularının bileşimini ve yapısını özelleşmiş işlevleriyle bağlantılı olarak inceleyen bilim dalı. Doku biliminin...

Histoloji, Anatomi, Bakteriyoloji, Bitki, Biyocoğrafya, Biyofizik, Biyokimya, Biyoloji, Biyometri, Botanik, Deniz biyolojisi
Histopatoloji
2 yıl önce

Histoloji genel histoloji ve özel histoloji olarak ikiye ayrılır. Genel histoloji temel dokulara ait özellikleri incelerken özel histoloji ise organlar ve...

Histopatoloji, Hastalık, Histolojik, Kanser, Tıp, Teşhis, Anatomik patoloji
Selçuk Üniversitesi Veteriner Fakültesi
6 yıl önce

fakültesi olarak eğitim-öğretime başlamıştır. Anatomi Biyokimya Fizyoloji Histoloji-Embriyoloji Veteriner Hekimliği Tarihi ve Deontoloji Hayvan Besleme ve...

Selçuk Üniversitesi Veteriner Fakültesi, Selçuk birim, Evrenkent, Meram Tıp Fakültesi, Selçuk Üniversitesi, Selçuk Üniversitesi Alaeddin Keykubat Kampüsü, Selçuk Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi, Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Selçuk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi, Selçuk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi
Tıp dalları
2 yıl önce

Biyofizik Biyoistatistik Biyokimya Embriyoloji Farmakoloji Fizyoloji Histoloji Mikrobiyoloji Patoloji Tıbbi biyoloji Tıp tarihi ve etik Tıp eğitimi Onkoloji...

Ufuk Üniversitesi Tıp Fakültesi
2 yıl önce

pratik dersi işlenir, işlenen konu maket ve kadavra üzerinden anlatılır Histoloji: işlenen konunun preparatları her hafta 2 saatlik pratik dersinde gözlenir...

Tıp
2 yıl önce

Biyoistatistik Tıbbi biyokimya Tıbbi biyoloji Deontoloji Fizyoloji Histoloji-Embriyoloji Histoloji Embriyoloji Mikrobiyoloji Parazitoloji Viroloji Mikoloji İmmünoloji...

Tıp, Tıp
Anatomi
2 yıl önce

ilgili dalıdır. Gelişimsel anatomi : Embriyoloji Mikroskobik anatomi : Histoloji Patolojik anatomi : Anatomopatoloji Radyolojik anatomi : Radyografi sonucu...

Anatomi, Bakteriyoloji, Bilim, Biyocoğrafya, Biyofizik, Biyokimya, Biyoloji, Biyometri, Botanik, Canlı, Deniz biyolojisi
Retiküler Fibril
2 yıl önce

reaksiyona girmezler. Kollajen fibriller Elastik fibriller Retiküler fibriller Histoloji luc.edu11 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi....

Retiküler Fibril, Bazal lamina, Bezler, Doku, Elastik fibriller, Embriyo, Fibril, Fibroblast, Hepatosit, Kan, Kollajen fibril