Bilgikutusu Türkiye köy |isim = Kayadibi |harita2 = Yozgat_Turkey_Provinces_locator.jpg |harita2 boyut = 250px |harita2 açıklama = Yozgat |harita1 = |harita1 boyut = |harita1 açıklama =
|harita =
|harita boyut =|harita açıklama = |lat_deg = |lat_min = |lat_sec = |lat_hem = K |lon_deg = |lon_min = |lon_sec = |lon_hem = D |rakım = |yüzölçümü = |nüfus = 432 |nüfus yoğunluğu = |nüfus_ref = [1] |nüfus_itibariyle = 2000 |alan kodu =0354 |posta kodu = 66900 |bölge = İç Anadolu |il = Yozgat |ilçe = Yerköy
|Köy Muhtarı =Veli Ilgaz
|websitesi = [2]
Kayadibi (SALMANLI bucak merkezi), Yozgat ilinin Yerköy ilçesine bağlı bir köydür.
Tarih
Kayadibi köyü Orta Anadolu`nun en köklü ve tarihi köylerinden biridir.Bölgenin nahiyesi durumundaki köy,zamanla göç nedeniyle bölgedeki starejik konumunu kaybetmiş, köy nüfusu azalmış ve yaşlanmıştır. Son darbesini son yıllarda jandarma karakolunu kaybederek almıştır. Jandarma karokolu Kayadibi`nin lider köy olma özelliğinide alıp gitmiştir.İsminide köyün coğrafi konumundan almaktadır.köy kayalıkların alt tarafında bulunduğu için kayadibi adını almıştır. Orta Anadolu`da alt anlamına gelen "dib"kelimesi,kayaaltı anlamına gelen Kayadibi) adını almış ve köyün ismi olmuştur. Ayrıca Kayadibi isminin dışında ;Köyün kullanılan nahiye konumuna izafe edilmiş diğer ismi Salmanlı` dır.Salmanlı ismi ise yöreye gelen Dulkadirli Türkmenlerinin idaresiyle görevli Şehsuvaroğlu ali beyin kardeşi Salmanın yurdu denilmesinden dolayı Salmanlı denildiği tarihi metinlerde geçmektedir.Aslında köy demekten ziyade nahiyenin tarihi denilebilir.Çünkü tarihsel süreç incelendiği zaman Kayadibi isminin değil Salmanlı isminin kullanıldığını saptıyoruz.Salmanlının tarihini milattan önce ve sonra olarak iki kısımda açıkladığımızda yakın çevresindeki Sungurlu, Bogazkale, Yozgat Keskin, Kırşehir, Ankara gibi yerleşim yerleri ile beraber ele almak gerekmekte.Ana hatlarıyla Hitit ,Galatlar, Roma İmparatorluğu,Selçuklu,Danişmendliler,İlhanlılar,Dulkadiroğulları,Osmanlı ve Cumhuriyet dönemi nahiyenin tarihsel serüveni anlatılacaktır.Hititler döneminde köyün çevresinde yerleşimin olduğu, tarlalardan çıkan bazı kalıntılardan anlaşılıyor.Zaten köyün Hititlerin başkenti Hattuşas`a kuş uçuşu uzaklığı 35 km`dir.Köyün kuzeyinde Boğazkaleye kadar uzanan Aygar(Zincirli) Dağı, Hitit krallarının av yaptığı bir dağdır.Bir Hind Avrupa kavmi olan Hititler`in yaşadığı dönemde İç Anadolunun kuzeyine düşen bu yöre yoğun bir orman varlığına sahipmiş.(M.Ö)2000-1500 Hititlerin varlığının sonrasında (M.Ö)1200`Deniz halkları istilası sonrasında Frigler yöreyi ele geçiriyor.(M.Ö)6 Yüzyılda Lidya krallığına bağlanıyor.Aynı yüzyılın ortalarında Persler (M.Ö)4 Yüzyılda Makedonyalılar ele geçirmiştir.(M.Ö)2 Yüzyılda kurulan Galatia devleti topraklarına girer.Galatlar Almanyanya`nın bulunduğu toppraklardan Anadoluya göçmüş Kelt kökenli bir kavimdir.Başkenti gemi çapası manasına gelen Ankryadır(ANKARA)Devlet üç kabileden oluşan eyaletlerden müteşekkildi.Polatlı Eskişehir arasında Tolistoboglar,Başkentlerinde Tektosoglar,Yozgat ile Kızılırmak arasında Trokmiler bulunuyordu.Trokmilerin başkenti bugün Yozgat`ın 30 Km batısında, Salmanlıya`da 50 km mesafede bulunan Tavium`du(Büyüknefes köyü).Büyüknefes köyünde Alman ve İtalyan Arkeoloji heyetleri günümüzde araştırmalar yapmaktadır.NOT BİLGİ GÖNDERMEYE İLERLEYEN GÜNLERDE DEVAM EDECEÄİM.YALNIZ GÖNDERDİÄİM BİLGİLERİN ALTINA SANKİ KENDİSİ GÖNDERMİŞ GİBİ HACI KAYADİBİ İSMİNİ YAZMIŞ.KENDİ GÖNDERDİÄİNİZ BİLGİLERİN ALTINA İSİM YAZIN.Mustafa DİNÇSOY.([email protected])Şimdiki adı Boğazlıyan ismi olan ilçenin Selçuklu imparatorluğu zamanında şimdiki bazlamaç kasabasının o zamanki ermeni hükümdarın kızının ticaret mevki şu anki Yozgat Yerköy Salmanlı köyüdür.
Kültür
Köy;Yozgat, Kırıkkale, Kırşehir ,Çorum illerinin kesim noktasında olduğu için; bu illerin kültürel özelliklerinden izler taşır.Halkoyunlarında ;Keskin, Ankara ,Kırşehir tesiri daha fazladır.Beslenme tahıl ürünleri ağırlıklıdır.konuşma ağzıda biraz önce saydığım komşu illler ile benzerlik gösterir.Halkoyunlarında düğünlerde yaşlı kesim ;ağırlama türü oyunlar oynarlar.Bu oyunlar ise şunlardır:Hasandağı Sekmesi,Bugün Ayın Işığı,Allı Turnam,Köprüden Geçti Gelin olarak sayılabilir.Genç kesim ise karşılama türü oyunlar oynarlar.En sık oynanan oyunlar:Hüdayda,Misket,Atım Arap,Biter Kırşehirin Gülleri,Çiçekdağı,Kesik Çayır gibi oyunlar bunlara birer örnektir.Halkoyunları ile ilgili Sadi Yaver Ataman`ın 1975 yılında Yapı Ve Kredi Bankası yayınları tarafından yayımlanan 100 Türk Halkoyunu eserinde köy ve nahiye ,Efe Seymen Ve Davullu Oyunlar Bölgesi içerisinde gösterilmiştir.Mahalli Yemekler ise;Arabaşı,Madılamak(madımak),Tuvalak(Bazı bölgelerde topalak denir)Ufamaç,Cızlama,Katıklaş,Pelize,Hasıda gibi bazı ot,bakliyat,hamur işi yemekler ve tatlılar yörede sıkça yapılır.Üzüm bağlarının bol olduğu dönemde Pekmez kaynatılır pekmezin katılaşmış halinden çalma adı verilen türü ve ekşi üzüm koruklarından üzüm ekşisi elde edilirdi.Giyim kuşamda otantik kıyafet izleri pek görülmez.Mustafa DİNÇSOY Küresel ısınmadan en çok etkilenen köylerden biri olduğunu belirtmek gerekir.Bu nedenle bağ ve bahçe ekimi azalmış durumda.Bazlamaç denilen yer en çok etkilenen yerdir.Bölgede kayadibi ve diger köylerin mesire ve piknik yeri olarak SÜLÜKLÜ GÖL mıntıkası revaçta olan yerlerden birisidir.ulaşım yaklaşık 6km dir.piknik ve sülük tedavisi için gelenler yoğunlukta su içmek için pınar çeşmesi mevcuttur.EMMİ Köy daha önceleri, Salmanlı nahiyesi köylerinin ilköğretim merkezi idi.Yakın civarında Derebağı köyü ile beraber ortaokulu bulunan ve bir çok öğrencinin, ortaokul eğitimini tamamladığı bir köy idi.Zorunlu eğitimin 8 yıla çıkması sonrası belli bir süre ilköğretim okulu olarak devam etti.2000`li yılların başlarında ilköğretim okulu öğrenci yetersizliğinden dolayı kapandı.Artık, köy ve çevresindeki köylerdeki az sayıdaki öğrenci, Sekili kasabasına taşımalı eğitim kapsamında öğrenim görüyorlar.Nufusun azaldığı bir yerde bir çok şey gibi eğitimde sönüyor.Halbuki 1990 yılında, okul birincisi olarak ortaokul kısmını okuduğum bu okulda ;şimdi hatayda hazine avuvatlığı yapan Fuat Kayadibi Ankarada bir restoranda çalışan, Muzaffer Şahin ve bendeniz Mustafa Dinçsoy, 1989 yılında Yerköydeki tüm ortaokulların katıldığı bilgi yarışmasında ,ilçe merkezinin okulu olan Yerköy Ortaokuluna ,baraj sorusunda 2`liği kaptırıp, 3.olmuşduk Aynı yılın, 19 mayısında Yerköy ilçe stadında, 3`lük kupasını Salmanlı ortaokuluna getirmiş, okul müdürümüz Nazım Kuzderenin ,takdirine mazhar olmuşduk.Ne yazıkki ,bu okul kapalı ve içler acısı bir durumda.Köy dışında yaşayanlarda, üniversite mezunları sayısında artışlar olmuşdur.Köylümüz olan, Ömer Ilgaz, gölgesiz şiirler isimli bir şiir kitabı çıkardı. Basım yılı, 2005 ve basım yeri Ankaradır bu eserinin .Ömer Ilgaz. Yozgat İl Tarım Müdürlüğünde, memuriyet görevini sürdürüyor.Kendisi ,bazı sıkıntılar sebebiyle ,Kayseri Erciyes Üniversitesi Edebiyat bölümü eğitimini, yarıda bırakmak zorunda kalmışdır.Babam Yılmaz Dinçsoy`unda yayımlanmamış şiir denemeleri vardır.Aygar dağı ile ilgili yazdığı bir şiiri. Yerköydeki mahalli bir gazetede yayınlanmışdır.Halil Karabalığında yayınlanmamış şiirleri vardır.Halil karabalak aynı zamanda mahalli bir halk ozanıdır.Mustafa DİNÇSOY
Coğrafya
Yozgat iline 82 km, Yerköy ilçesine 51 km uzaklıktadır.Ayrıca Kırıkkaleye 85 Ankaraya 160 km En yakın sahil kenti Samsun 288 km İstanbula 605 km dir.Orta Anadolu Bölgesi, Orta Kızılırmak Bölümünün ;Kuzeybatısında yer alır.Arazi yapısı ise kuzeyinde, meşe ve ardıç ağaçlarıyla kaplı, kısmen korunmuş, kısmen bozuk nitelikde orman vasfına sahip ,Aygar dağlarıyla çevrilidir.Batısı gayet kayalık olup güneyi ovalıkdır.Bir zamanlar oldukça fazla yer kaplayan üzüm bağları hemen hemen kaybolmuş olmakla beraber bağcılığın yerini kavun karpuz ekimi almıştır.Su yetersizliği ve göç nedeniyle oldukça yeşil olan eski görünümü kaybolmaya başlamıştır.Denizden yüksekliği 1050 metre olup.34,15 D Boylamı 39,54 K Paralelinde yer alır. Köyün en fazla gezilen yeri 6km uzaklıkda bulunan Aygar dağında, Yurd adı verilen çok güzel suya ve meşe, ardıç ağaçlarının mevcut olduğu manzaraya sahip mevkiidir.Buranın dışında Kayalıbayır adı verilen köyün batısına düşen bölümüde karstik bir görünüme sahip güzel bir mekandır.Köyün 2 km kuzeyinde bulunan Bazlamaç göç öncesinde suyun bol olduğu zamanlarda ilgi gören yerlerindendi.Köyün girişi ie Ankara- Yozgat asvaltının arası 14 km`dir.Bu yolun 14 km`si mıcır tipi asvaltdır.Arazisine komşu köyler ise ;2 km batısında Çayköy,4 km doğusunda Zencir,5 km kuzeydoğusunda Poyraz,8 km güneyinde Arslanhacılı,11 km kuzeyinde Çorum Sungurluya bağlı Ortakışla,10 km batısında Terzili köyü ile köy arazisi sınırı vardır.Bu köylerden Çayköy ve Arslanhacılıya asvalt diğer köylere ise stabilize yollarla bağlıdır.Bu yollardan Ortakışlaya giden yol aynı zamanda köyün Karadenizle olan bağlantısını en kestirme yoldan sağlamasına rağmen ,Ortakışlaya kadarki olan kısmı oldukça bozuk olup, kışları kullanıma kapanmakdadır.Delice üzerinden gidildiği zaman 92 km olan Sungurluyu 46 km`ye , indirecek yol, ne yazıkki yıllardır sürüncemede kaldı ,yapılmadı.Köyün ticari bağlantısını hareketlendirecek bu yolun yapılması ile ilgili çalışmalar yapılması gerekiyor.Bu yol Çankırıyı 140 km`ye Çorumu 116 km`ye Kastamonuyu 254 Tokat`ı 247 Km`ye Amasyayı 206 km`ye Samsunu 288 ve Karabük`ü 300 km`ye indiriyor.Mevcut yola göre 46 km kısaltıyor.Bir diğer yol ise Çerikli- Ankara istikametini 8-12 arası km kadar kısaltacak olan Çayköy köyünün 1 km güneyinden Terziliye giden 7 km`lik bozuk stabilize yolda Çerikliyi 28, Ankarayı 150 km`ye indirecek bir alternatif yol olacakdır.Sekilinin; Kasaba işlevini görmekden uzak oluşu ve bağlı olduğu Yerköy`ün 51 km gibi bir uzaklıkda oluşu nedeniyle, Çerikliye giden yolunda yapılmasıyla köyün Çerikli ile ticari ve sosyal bağlarını dahada güçlendirecek ve birçok mal ve hizmet ilişkisini uzak olan Yerköyden kısmi olarak azaltarak, 26-30 km gibi bir yakınlıkda olan Çerikliye kaydıracakdır.Yine Terzili üzerinden Çamlıbel köyünden ,Kırıkkale Deliceye bağlı Sarıyaka ve Baraklı köyünden Delice ilçesine giden yol çok bozuk durumda olduğundan kullanılamıyor.Yapılması halinde 48 km uzaklıkdaki Delice ilçesini 32 km`ye kısaltıyor.Köyün toprak formasyonu kırmızı-gri şeyl ,formasyonundadır.Flora yapısı olarakda ;Antropojen(Ağaçlı Bozkır)bozkır kuşağındadır.Bozkır bitkilerinden, Geven ve değişik diken çeşitleri yaygındır.Ahmet Tepe mevkiine 1990`lı yıllarda dikilen çam ve akasya ağaçları, maaalisef bilinçsiz dikim ve sulama zorlukları sebebiyle kurumuşdur.Köyün güneyi ve kuzeyinde, Kavak ve söğüt gibi ağaçlar yoğundur.Aygar dağı bölümünde meşe ardıç ağaçlarının haricinde azda olsa dağ eriği bulunur. Ayrıca dağın bazı yerlerinde sayılı mikdarda azlıkdada olsa yabani fındık bulunduğu, halk arasında söylenmekdedir.Mustafa DİNÇSOYİklim
Köyün iklimi, karasal iklimi etki alanı içerisindedir. Her ne kadar karasal iklim denilsede KAYADİBİ köyü,komşu köylere göre karasal iklimi en az yaşayan köydür.çünkü KAYADİBİ köyü coğrafi konumdan dolayı diğer köylere göre rakım yüksekliği olan ve hemen arkasındaki aygar dağınında iklimini kısmen paylaşan bu köy yağış sıkıntısını fazla çekmemektedir,fakat bu kıyaslama bölge için geçerlidir.Eger ülke bazında bakarsak egeye,marmaraya göre yağışı az,doğuya ve güney doğuyada bakarsakta karasal iklime göre iyi yağış almaktadır.kışları kar yağışını fazlasıyla alan yazları ise sıcak fakat bölgeye göre daha serin geçmektedir.Nüfus
|-
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |||
|---|---|---|---|
| 2007 | |||
| 2000 | 432 | 1997 | 387 |
Ekonomi
Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır.Tarım modern tarım aletleriyle yapılmakdadır.Köyde traktör kulanımı yaygındır.Büyükbaş ve küçükbaş hayvan yetişticiliğinin yanı sıra tavuk ördek hindi kaz gibi kümes hayvanlarıda yetiştirilir.Hububat ürünlerinden buğday ve arpa ekimi yaygındır.Sebze meyve yetişdiriciği basit usullerde olmaktadır.Köyün toprak ve iklim yapısı meyve yetişdiriciliği bakımından çevreye göre daha müsaittir.Özellikle ceviz agacı köyün toprağına çok uyum göstermesine rağmen ekonomik pazarlamasal anlamda yetişdiricilikden çok uzak durumdadır.Ayrıca elma,erik,kayısı,armut bol mikdarda yetişir.Bir zamanlar oldukça geniş alanları kapsayan Hasandede cinsi üzüm yok denecek kadar azalmışdır.Azalmanın sebepleri ise kütüklerin yaşlanması sonrası körlenmesi azalan nufusla beraber bunların yerine yenilerinin dikilmemesi sayılabilir.Mikdarı az olmakla beraber Şeftalide yetişdirilir.Altyapı bilgileri
Köyde, ilköğretim okulu vardır ancak kullanılamamaktadır. Köyün hem içme suyu şebekesi hem kanalizasyon şebekesi vardır. Ptt şubesi yoktur ancak ptt acentesi vardır. Sağlık ocağı vardır ancak sağlık evi yoktur. Köye ayrıca ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır.Köyde ayrıca Tarım Kredi kooparatifi mevcuttur.Köydeki Salmanlı PTT şubesi 1994 yılında kapanmıştır.Kapanma dönemi sonrasında telefon santrali gelmişdir.Jandarma şubesi 2006 yılında kaldırılmışdır.Linkler
köy-taslak Yerköy belde ve köyleri
misafir - 8 yıl önce