Türkçe Bilgi: Mercan Dede

Mercan Dede (nam-i diger DJ Arkin Allen), doguya özgü Sufi müzigininilahi gelenegini çagdas müzigin insani sarip sarmalayip içini isitantinilariyla incelikli bir biçimde harmanlayarak, eski ile yeniyi, Doguile Bati'yi birlestirdigi esi bulunmaz bir müzige imzasini atiyor. Sufiinancina yürekten bagliligiyla taninan Dede, Sufi makamlarin yorumuna veö zgün bestelerin tinilarina ve doga ile evrenin ritimlerine getirdigiilahi boyutu isimsiz muziginde yansitiyor.

1966 yilinda Türkiye'de dogan Arkin Ilicali universite yillarinda KubbeAlti Cemiyeti`ndeki ney derslerine katilip Omer Erdogdu`larin ogrencisioldu. Ayni donemde tasavvuf muzigi ve kulturunun bu donemdeki onemliaydinlarindan olan ve ayni zamanda Bendir enstrumaninin yasayan en buyukustasi kabul edilen Nezih Uzel`in evinde gereceklesen sohbet ve mesklerekatilarak bendir ve turk ritimleri uzerindeki ilk egitimine baslamisoldu. Daha sonraki yillarda tanistigi ve ebru sanatini ögrendigi büyükney üstadi Niyazi Sayin'dan da fazlasyla etkilendi. 1988 yilinda göçettigi Kanada`da oncelikle University of Saskatchewan`da guzel sanatlaruzerine BFA ( Bachelor of Fine Arts ) ve ardindan ConcordiaÜ niversitesi'nin Studio Arts programinda MFA ( Masters of Fine Arts )egitimini tamamlayan Mercan Dede ayni universitede basladigi ogretimuyeligine, muzik calismalarinin agirlik kazanmasi sebebi ile kisa birsure once ara verdi.

1990`dan bu yana degisik Sufi gruplar ile Avrupa, Kanada, ABD veTürkiye'de müzik çalismalarina devam eden sanatçinin "Mercan DedeEnsenble" grubu, Dede'nin son on yil içindeki kapsamli müzik birikimininbir sonucu olarak, 1997 yilinda kuruldu. Mercan Dede`nin ilk albumu" Sufi Dreams" bagimsiz bir plak sirketi olan Golden Horn sirketitarafindan cok az sayida basilip dagitilmasina ragmen gerek KuzeyAmerika, gerekse Avrupa'da begenilerek dinlendi ve cok iyi elestirileraldi. Alman televizyonu Saarlandischer Rundfunk'un yapimcilar SufiKulturu ile ilgili hazirladiklari belgeselde Mercan Dede`ye yer vermekamaci ile Hindistan, Pakistan ve Ingilterenin ardindan Kanada`yagelipToronto ve Montreal sehirlerinde filimin cekimlerini tamamladilarve belgeselin müziginin de yine Mercan Dede tarafindan yaratilmasiniistediler. Belgesel 1999 Subat'inda Alman televizyonunda yayinlandi vebüyük bir begeni kazandi. Sanatçinin ikinci albümü "Journeys of aDervish" 1999 yilinda yine Goldenhorn Plak Sirketi tarafindan yayinlandi. 2000 yilininin basinda Pozitif sirketi ile anlasarak Doublemoon plaksirketine gecen sanatci; reji ve kareografisini Beyhan Murphy'ningerçeklestirdigi ve Modern Dans Toplulugu tarafindan sergilenenSeyahatname 2001 adli gösteri için bestelenen müziklerden olusanSeyahatname albumunu 2001 yilinda doublemoon etiketiyle piyasayacikardi. Sanatcinin muzik menejerliginin yine Pozitif sirketi tarafindanustlenildigi 2001'de dünyanin en önemli festivallerinden biri olarakkabul edilen Uluslararasi Montreal Jazz Festivali'nin General Motors BigEvent gecesinde, 'Dogu ile Bati Bulusuyor' baslikli konserde, BurhanÖç al ve Jamaaladeen Tacuma ile Mercan Dede Trio olarak 170.000 kisiyiasan bir izleyici karsisina çikan Mercan Dede, bunu takiben 300.000denfazla kisinin katildigi Diversite partisi (Montreal/Kanada), ve hemenardindan Banlieu Blues festival, Rasa Cultur Center, Bimhouse gibiavrupanin onemli caz ve dunya muzigi kulupleri ve festivallerini icerenturkiye/avrupa turunu gerceklestirdigi yeni Projesi Secret Tribe`inaldigi olumlu elestiriler ve buyuk ilgi uzerine yeni albumu NAR`i yineSecret Tribe gurubuyla kayit edip Temmuz 2002 tarihinde doublemoontarafindan yayinladi.

Nar albumu ve Secret Tribe Projesinin yurt disindaki basarisindanaldiklari enerji ile dunya muziginin en onemli iki festivali olan Womexve Transmusical festivallerinde elestirmenler tarafindan buyuk ilgigoren Secret Tribe, 2003 yilinin yazini kapsayan 10 haftalik bir turabaslamak uzere calismalarina devam ediyor. Mercan Dede ve SecretTribe`in 30 konserlik bu turunda dunyanin sayili festivallerindenMontreux Jazz Festivali ( Isvicre ) ,Jazz a Vienne ( france), Etnosur ( Ispanya ),World Roots festivall ( Amsterdam), Popdeurope (Berlin) sanatciya ev sahipligi yapacak. Muzisyenligi suresince, Kani Karaca, Ihsan Ozgen, Peter Murphy, Natasha Atlas, Musafir, Jamaleedin Takuma, Hugh Marsh,Omar Sosa, Mich Gerber, Fazil Say gibi klasik, dunya ve alternatif muziginin dev isimleri ileayni sahnede yer alma basarisini gosteren Mercan Dede ayni zamandaproducer olarak da bir cok calismaya katildi. Peter Murphy`nin sonalbumunde co/producer olarak calisan sanatci, Nusrat Fateh Ali Khan`inproducer`larindan olan Real World Sirketinin yapimcisi Michael Brooks,Groove Alla Turca`nin yaraticisi ve electric bass`in dev ismi JamaleddinTacuma, ust uste 6 yil kanadanin en iyi improvizasyon kemancisi odulunualan Hugh Marsh ile birlikte Dust albumune imzasini atti. Golden Hornplak sirketi icin geleneksel muzikten fusion`a uzanan bir cizgide 4 ayrialbume producer olarak katildi, bunlardan Ahenk, Balkan Joureny Close toHome, ve klasik kemence ustasi Ihsan ozgen`in taksimlerini icerenRememberence of Ottoman Composers Goldenhorn Plak sirketi tarafindanpiyasaya sunuldu.

Arkin Allen adi altinda 23 yasindan bu yana dj`lik yapan sanatcininproducer ve re-mixer olarak gerceklestirdigi ve kendi plak sirketi olanSugarmonk etiketi ile yayinlanmis bir solo albumu, ve degisik complationalbumlerde yayinlanmis 30 dan fazla single parcasi Interchill, Sony,Dragonfly, Michino gibi plak sirketleri tarafindan kuzey amerika veavrupada piyasaya cikarilmistir. Aralarinda Danny Tenaglia, Swan Vath,Cold Cuts, Derrick May, Jeff Mills, The Orb gibi bir cok dunyaca unludj`le birlikte sahne alan Arkin Allen kendi parcalarindan olusan vetribal techno`dan drum& bass`a kadar genis bir underground muzikyelpazesindeki solo album uzerine calismaktadir.

Ister DJ olarak, ister Sufi müzigin temsilcisi olarak, müzigiyle ruhuoksayan ve bizlere evrenin uyumunu yansitan ahenki ile farkli ritmleri,melodileri ve dogu müzigine özgü dinsel gelenekleri elektronik muziginevrensel sesleri ile ustaca kaynastrma yetenegi, Dede'ye müzik ve dansininsani yüceltmesi ve esinlendirmesi yönünde esi benzeri bulunmaz birbakis açisi kazandirdi. Mercan Dede ya da Arkin Allen kimligiyle son ikiyilda Kazakistan`dan, Bahreyn`e; Montreal`den Paris`e bir milyonkilometreyi asan seyahatinde aslinda kendi gonlundeki sevgiliyeulasmaktan baska bir amacinin olmadigina inanan mercan dede`ninmercandede.com adreslerinden ulasabileceginiz ve mercan dede ailesitarafindan yonetilen bir web sitesi bulunmaktadir.

Mercan Dede

İlgili konular

Mercan Denizi

Nefes (Mercan Dede albümü)

Mercan Denizi Muharebesi

Mercan Denizi Adaları

Mercan resifi

Dede

Tasman Denizi

Mercanlar