Mimarbaşı
Kısaca: Mimarbaşı Osmanlı Devletinde, umumi olarak inşa işleriyle meşgul olan memur. Mimarbaşıları, diğer şehirlerle birlikte, İstanbul'un imar edilmesine çalışırlardı. Mimarbaşılar, padişah ve saray mensuplarının, saray ve köşklerinin yanında, umumun faydalanması için inşa ettirilen cami, medrese, çeşme gibi inşaatlarını yaparlardı. Savaş zamanında ordu ile beraber sefere çıkarlar, yıkılan kalelerle, tahrib edilmiş köprüleri tamir ederler, askerin geçeceği yolları düzelterek, mühimmat geçebilece ...devamı ☟
Mimarbaşıların maiyetinde “Başmimar, İkinci mimar, Kethüda ve Çavuş gibi memurlar vardı. Kethüda ve çavuş, hergün İstanbul'u dolaşır, umumi yollar, caddeler üzerine veya fakirlerin evlerine tecavüz edecek tarzda inşa edilmiş binaları yıktırırlardı. Böylelikle zamanımızdaki Belediye imar İşleri Dairesinin vazifesini görürlerdi.
Yaptırılacak binalar için mimarbaşından ruhsat alma ve planın tasdik ettirilmesi mecburiyeti vardı. Böylelikle inşaatların kanuna uygun olması kontrol edilirdi. Aksine hareket edenler men edilir ve cezaya maruz kalırlardı. Arazilerin taksiminde çıkan anlaşmazlıkların halledilmesi de mimarbaşıların vazifelerindendi. Ayrıca su bentlerinin inşası, suyun şehre taksimi, kaldırımların inşası da bu memurun göreviydi.
Mimarbaşılık yalnızca İstanbul'a münhasır bir memuriyet değildi. Mühim hallerde ve büyük şehir merkezlerinde bu isimle anılan vazifelilere rastlanırdı.
Evliya Çelebi, Ünlü Seyahatname'sinde, Bağdat şehrinin yüksek dereceli memurlarını sayarken emrinde beş yüz kişi çalıştıran bir mimarbaşıya da yer vermiştir.
Şehremini denilen saray memurları da bazı inşaat işleriyle alakadardılar. Bu sebeple zaman zaman mimarbaşılarıyla birbirlerinin vazife sahalarına girerlerdi. Geçen zaman içinde bu iki memuriyetin vazifeleri tamamen karışmış, ancak mimarbaşların fenni hususlarda daha bilgili olmaları onları üst dereceye çıkarmıştır. 1831 senesinde her iki memuriyet de kaldırılarak Ebniye-i Hassa Müdürlüğü kurulmuş ve vazifeleri bu memuriyete verilmiştir.
Mimarbaşıları, yalnızca birer inşaat memuru değil, bugün hepimizin sahip olmakla iftihar ettiğimiz sanat abidelerini meydana getiren büyük birer sanatkardılar. Bunlar arasında Mimar Ayas, Mimar Kemaleddin, Mimar Kasım, Mimar Davud, Mimar Sedefkar Mehmed ve tarihimizde erişilmez ve müstesna yeri olan Mimar Sinan, mimarbaşılık vazifesinin en güzide memurlarıydılar.
Kaynak: Rehber Ansiklopedisi
Bu konuda henüz görüş yok.
Mehmed Tahir Ağa
2 yıl önceMimar Mehmed Tahir Ağa (18. yy) Mimarbaşı "Doğum ve ölüm tarihleri" bilinmemektedir. I. Mahmud devrinde daha 12 yaşındayken babası ile birlikte Rusya...
Mehmed Tahir Ağa, 1760, 1761, 1763, 1766, 1768, 1769, 1770, 1771, 1775, 1777Acem Ali
6 yıl önceSelim'in padişahlığı döneminde Hassa Mimarlar Ocağının başı olan hassa mimarbaşı olduğu, 1525'teki belgelerde geçmektedir. Acem Ali sonraları; Bursa'daki...
Koca Kasım Ağa
6 yıl önceyakınındaki Validesultan hamamının onarımı sırasında duyuldu. 1622 yılında Mimarbaşı Hasan Ağa'nın ölümünden sonra baş mimarlığa getirildi. 1639'da Üsküdar...
Yeni Cami
2 yıl öncevebaya yakalanarak ölmesi üzerine su yolu nâzırı Mimar Dalgıç Ahmed Ağa mimarbaşı tayin edildi. 1603’te yapı birinci pencere hizasına kadar yükselmişken...
Yeni Camii, 1597, 1663, Cami, III. Murat, IV. Mehmed, Kubbe, Mimar Davut Ağa, Mimar Mehmed Ağa, Mimar Sinan, MimarlıkMimar Sinan
2 yıl önceoluşan külliyede cami, diğer kısımlardan tamamen ayrıdır, Mimar Sinan’ın Mimarbaşı olduktan sonra verdiği üç büyük eser, onun sanatının gelişmesini gösteren...
Mimar Sinan, Sokollu Mehmed Paşa Camii, Doğan Kuban, Turgut Cansever, Haseki Camii, Süleymaniye Camii, Osmanlı, 1588, İstanbul, Şehzade Camii, CamiAyas Mehmed Paşa
2 yıl önceve baldaken formda tasarlanan Ayas Mehmed Paşa Türbesi Mimar Sinan’ın mimarbaşı olur olmaz inşa ettiği ilk uygulamadır. Türbe, Eyüp Sultan Camii’nin haziresindedir...
Ayas Mehmed Paşa, 1536, 1539, Damat Rüstem Paşa, Damat Çelebi Lütfi Paşa, Dukakinoğlu Ahmed Paşa, Gedik Ahmed Paşa, Hadim Ali Paşa, Hadim Sinan Paşa, Hadim Süleyman Paşa, Hersekli Ahmed PaşaSeyyid Hasan Paşa
6 yıl öncesebil, iki çeşme, fırın ve dükkânlar ihtiva eden iki grup binadan oluşan Mimarbaşı Mustafa Ağa tarafından tasarlanıp yapılan "Seyyid Hasan Pasa Külliyesi"...
Seyyid Hasan Paşa, 1743, 1746, 23 Ağustos, 9 Ağustos, Ayaşlı Nişancı İsmail Paşa, Bahadırzade Arabacı Ali Paşa, Bayburtlu Kara İbrahim Paşa, Boynueğri Seyyid Abdullah Paşa, Bozoklu (Bıyıklı) Mustafa Paşa, Daltaban Mustafa PaşaKubbealtı
2 yıl öncedöneminde (1451-1481) ahşap olarak inşa edilmiştir. I. Süleyman döneminde ise Mimarbaşı Alaeddin tarafından 1527-29 yıllarında yeniden yapılmıştır. Çeşitli dönemlerde...
