Oymak

Kısaca: Oymak, ulusun ayrıldığı bölümlerden her biri. "Oymak" sözcüğü, Türkiye Türkçesi dışındaki Altay, Teleüt, Kazak, Kırgız vb. ...devamı ☟

Diğer anlamı|Oymak (anlam ayrım) Oymak, ulusun ayrıldığı bölümlerden her biri.

Oymak kelimesi Güney Türkçesi dışındaki Altay, Teleüt, Kazak, Kırgız vb. şivelerde ``aymak`` şeklindedir. Bu şivelerde kelime şu anlamlara gelir: halk, kavim, boy, soy, aile, köy, yabancı, yabancı göçebe, memleket vb. Moğolca`da "büyük kavim birlikleri" anlamını taşır. Moğol teşkilat bölümlerinde ``ulus``lar ``utuk``lara, utuklar da ``ayımag``lara (oymak) ayrılırdı. Batı Anadolu ile Güneybatı Anadolu`daki göçebe ve yarı göçebe Türkmen boylarına "oymak" deniyordu. Bunlar 16. yüzyıl`dan sonra ``yörük`` adını aldılar, bir süre bunlara ``cemaat`` ve ``aşiret`` de dendi.

Bir boydan ayrılmış, zamanla türeyerek sayıları dörtten onaltıya çıkan veya daha fazla olan oymaklar vardır. Bunlar genellikle resilerinin adlarını alırlar. Safevi Devleti ise askeri bakımdan Türk oymaklarına dayanıyordu. Oymak beyi devletin en yüksek askeri mevkilerine çıkabiliyordu. Oymaklar, Osmanlı devrinde riayet, yani vergi veren halktan sayıldı. Osmanlı Devleti, Devşirme Ocağı önemini kaybettiği ve asker sıkıntısı çekmeye başladığı zaman bunlardan yararlandı. Oymaklar mali bakımdan hanedana bağlandı. Devlet özellikle, Halep Türkmenlerinden asker topladı. 16. yüzyıl`da bu Türkmen topluluğu başlıca şu oymaklardan kuruluydu: Beğdili, Hurbendelü, Bayat, İnallu, Karkın, Kızık, Eymur, Bahadurlu. İçel`de oymak teşklatını muhafaza eden yörüklerin bir kısmı Kıbrıs`ın alınmasından sonra, zaman zaman bu adaya göçmen olarak gönderildi. Tecirli, Bozdoğan, Melemenci, Sırkıntı, Karsantı, Kara Hacılı gibi oymaklar Çukurova`da; Menteşe, Aydın, Kütahya ve Ankara sancaklarında Türkmen boyları yaşadılar ve yörük kuruluşlarını meydana getirdiler. Bu oymaklar bugün de yerleştikleri yerlerde toprağa bağlı bir durumda, oymak adı altında yaşarlar.

Sosyal hayat

Oymaklar, mevsimden mevsime yaylak ve kışlak arasında sürekli olarak hareket ederler. Yaylak ve kışlak bölgeleri bazen birbirinden çok uzakta bulunur. Erzurum Yaylası`na, Fırat Nehri`nin çıktığı yerlere yaylamağa giden bir oymak, kışlık için Suriye çöllerine kadar iner. Genellikle hayvancılıkla geçinirler ve sürülerine otlak bulmak için zamanlarının önemli kısmını değişik yerlerde geçirirler. Yurt veya ev denilen çadırları çabuk kurulup çabuk kaldırılacak türdendir.

Türk oymaklarında genellikle üç türlü çadır vardır:
  1. Keçi kılından el tezgahı işi dokunmuş sonra birbirine dikilmiş direkli kara çadır,
  2. Pamuktan dokunmuş veya keçeden yapılmış devirli çadır,
  3. Koyun kılından döverek yapılan keçe çadır, bunlara ``alaçık`` veya ``alaycık`` da denir.


Çadırların direklerine ``cağ``, erzağın konulduğu yere ``sitil`` denir. Çadırın özel bir iç bölümü vardır. Çadırlar, sonradan yerleşik hayata geçtikleri zaman bazılarının kurdukları evler için bir model olmuştur.

Oymakların yaşayışında binek ve taşıt hayvanları önemli bir yer tutar. Oymak halkı gömleğinden çuvalına kadar herşeyini kendi dokur. Kendi kendine yeter ve oymak içinde kapalı bir iktisadi hayat sürerler. Çobanlık ve çeşitli sanatlarla da uğraşırlar. Konya bölgesindeki Türk oymakları Karamanoğulları ve Osmanlılar devrinde her yerde aranan atlar yetiştirirlerdi. Bunlar önceleri vergilerini, yetiştirdikleri atlardan verdiklerinden ``atçeken`` adını aldılar.

Yönetim

Oymakların başında bir bey bulunur. Beyler kethüda ve ihtiyarların oyları alınarak hükumet tarafından onaylanır, beylik beraatı verilirdi. Kethüdalar, bey tarafından tayin edilirdi. Kethüdalara oymak halkının kefil olması gerekirdi. Bu yetkililer, kanunen tayin edilmiş olan vergileri has voyvodalarına vermekle görevliydiler. Oymağı yönetmek ve vergi toplamakta ihmalleri görülürse, oymak halkının şikayeti ve has voyvodalarının onayıyla azledilerek yerlerine yenileri seçilirdi.

Kaynaklar

Vikipedi

oymak

Türkçe oymak kelimesinin İngilizce karşılığı.
v. carve, engrave, scoop out, excavate, bore, cave, cave in, chase, chisel, cut, etch, gouge, gouge out, grave, hollow, hollow out, incise, recess, sculp, sculpt, sculpture, trace over

oymak

keskin, sivri uçlu bir cisimle bir şeyi yontarak, kazıyarak ya da delerek çukur oluşturmak; hemen hemen aynı tür yıldızlardan oluşmuş, samanyolunun seyrek yapılı genç kümelerinden her biri.
kumaş gibi bir şeyi girintili bir biçimde kesmek; izcilikte küçük birlik.
dil ve kültür yönünden büyük bir türdeşlik gösteren, birçok boydan oluşan, yapısındaki aileler arasında toplum, ekonomi, din, kan ya da evlilik bağları bulunan göçebe ya da yerleşik nitelikteki topluluk, aşiret.

oymak

Türkçe oymak kelimesinin Fransızca karşılığı.
creuser, crever, graver, ciseler, découper, évider, tailler; tribu [la]

oymak

Türkçe oymak kelimesinin Almanca karşılığı.
v. aushöhlen, eingraben, einschnitzen, gravieren, radieren, schnitzen

oymak


1 .
Aşiret:
"Dayısı, amcası dahil, obadan, oymaktan kimse dünür gitmeye gönüllü değildir."- T. Buğra.
2 .
İzcilikte küçük birlik:
"Oymak beyi."- .

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Oymak
2 yıl önce

Oymak, ulusun ayrıldığı bölümlerden her biri. "Oymak" sözcüğü, Türkiye Türkçesi dışındaki Altay, Teleüt, Kazak, Kırgız vb. dillerde aymak şeklindedir....

Oymak, 16. yüzyıl, Aile, Altay Cumhuriyeti, Asker, At, Boy, Ev, Fırat Nehri, Güney, Halk
Oymak (biyoloji)
2 yıl önce

Oymak, familya ile cins arasında yer alan taksonomik grup. Aralarında büyük taksonomik farklar olan veya birçok türün birbirleriyle kesin çizgilerle ayrılmadığı...

Oymak (anlam ayrımı)
6 yıl önce

Oymak, ulusun ayrıldığı bölümlerden her biri. Oymak (taksonomi) Oymak, İzcilikte birkaç obadan oluşan birim, ünite. Oymak, İdil – Şırnak ilinin İdil ilçesine...

Oymak, Merzifon
6 yıl önce

Oymak, Amasya ilinin Merzifon ilçesine bağlı bir köydür. Köy adını, 1946 yılında 4 km mesafedeki Kıreymir köyünden göçerek köyü kuran Sabri OYMAK ve ailesinden...

Oymak, Merzifon, 1984, 1989, 1994, 1997, 1999, 2000, 2004, 2007, Akpınar, Merzifon, Aksungur, Merzifon
Papağangiller
2 yıl önce

toplanmıştır Oymak Nestorini, 1 cins 3 tür Oymak Platycercini, 4 cinste 37 tür Oymak Psittrichadini, 12 cinste 66 tür Oymak Psittacini, 3 cinste 12 tür Oymak Psittaculini...

Papağan, Afrika, Akrep, Altın hamster, Amerika, Animalia, Asya, At, Aves, Avustralya, Ağaç
Araneidae
6 yıl önce

oymak: Arkycini oymak: Bertranini oymak: Celaenini oymak: Cyclosini : Araniella, Cyclosa oymak: Dolophonini : Hypsosinga oymak: Exechocentrini oymak:...

Papağansılar
6 yıl önce

Psittacinae Oymak Arini Oymak Cyclopsitticini Oymak Micropsittini Oymak Nestorini Oymak Platycercini Oymak Psittrichadini Oymak Psittacini Oymak Psittaculini...

Papağan, Afrika, Akrep, Altın hamster, Amerika, Animalia, Asya, At, Aves, Avustralya, Ağaç
Ankara Atatürk Lisesi
2 yıl önce

ziyareti sırasında okula bir izci oymağı kurulmasını istemiş ve bu izci oymağına Gazi Oymağı adını vermiştir. Oymağın flaması da 75. Yıl Eğitim Müzesinde...

Ankara Atatürk Lisesi, Anadolu Lisesi, Gazi Oymağı, Yüksek İhtisas Hastanesi