Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Sürtünme

Kısaca: Sürtünme, birbirine göreli olarak hareket eden iki nesnenin arasında oluşan ve harekete karşı koyan kuvvete verilen isimdir. ...devamı ☟

sürtünme
Sürtünme

Sürtünme, birbirine göreli olarak hareket eden iki nesnenin arasında oluşan ve harekete karşı koyan kuvvete verilen isimdir. Birbirine temas eden iki yüzeyden birinin, diğerinin izafi (bağıl) hareketine karşı gösterdiği direnç. Fizikte temel olarak üç tip sürtünme vardır:

1. Kayma sürtünmesi (statik sürtünme).

2. Yuvarlanma sürtünmesi (kinetik sürtünme).

3. Sıvı sürtünmesi (vizkozite).

Kayma sürtünmesi başka bir cismin üzerinde kayan bir cismin sürtünmesidir. Sürtünme katsayısı sürtünmeyi yenmek için teğetsel olarak uygulanması gereken kuvvetin, dik basınca oranıdır.

Tanjantı sürtünme katsayısına eşit olan dar açı, sürtünme açısıdır. Belirli iki katı cisim için sabittir. Bu açının tesbiti deneylerle mümkündür. Katı bir cisim yatay bir düzlem üzerine konur. Yatay düzlemin bir kenarı etrafında dönecek şekilde diğer kenar yavaş yavaş yukarı doğru kaldırılır. Cisim kaymaya başladığı andaki, düzlemin yatayla yaptığı açı tespit edilir ki, bu açı sürtünme açısı olup, tanjantı sürtünme katsayısına eşittir. Sürtünme katsayısı birden büyük, dolayısıyla sürtünme açısı da 45°’den büyük olamaz. Yatay düzleme göre 45° den daha fazla eğim açısı olan eğik düzlem üstünde yerinde kalabilen cisim yoktur. Daha büyük bir açıda yerinde kalabilen bir cisim varsa, onu orada tutabilen kuvvet sürtünme değildir.

Hareket halindeki sürtünme kuvvetinin yönü harekete ters olup, ilk hareket esnasındaki sürtünme kuvvetinden küçüktür. Yuvarlanma sürtünmesi, kayma sürtünmesi yanında ihmal edilebilecek kadar küçüktür. İmalatçı firmalar yatak ve bileziklerde kayma sürtünmesi yerine bu sebepten yuvarlanma sürtünmesini tercih ederler. Yuvarlanma sürtünmesi rulmanlar vasıtasıyla temin edilir.

Hareketin sürekli olması istenen yerde sürtünme mutlaka zararlıdır. Fazla olması halinde hareketi dahi ortadan kaldırabilir. Bu tehlikeyi önlemenin tek yolu madeni yağlarla yağlamaktır. Fatih Sultan Mehmed Han, kızakları yağlayarak üzerinden gemileri karadan yürütüp, Haliç’e indirmiştir. Bununla beraber sürtünmenin faydaları da vardır. Sürtünme olmasaydı hiçbir fren tertibatı işe yaramaz, taşıtların ve nakil vasıtalarının hiçbirini durdurmak mümkün olmazdı. Sürtünme, kamaların ve vidaların gevşemesini önler. Kayış kasnak sisteminin çalışmasını temin eden ana faktörlerdendir.

Sıvı sürtünmesi (bkz. Viskozluk)

sürtünme

1 . Sürtünmek işi.
2 . fizikYüzeyleri birbirinin üstüne gelerek biri veya her ikisi ötekine göre ters doğrultuda kayan iki cismin durumu, delk:
"Sürtünme, kinetik enerjinin bir bölümünü ısıl enerjiye çevirdiğinden motorun verimini azaltır."-

sürtünme

Türkçe sürtünme kelimesinin İngilizce karşılığı.
adj. frictional, friction n. friction, rubbing, rub

sürtünme

sürtünmek eylemi. yüzeyleri birbirinin üstüne gelerek biri ya da her ikisi ötekine göre ters doğrultuda kayan iki cismin durumu, delk.

sürtünme

Türkçe sürtünme kelimesinin Fransızca karşılığı.
frottement [le], frôlement [le]

sürtünme

Türkçe sürtünme kelimesinin Almanca karşılığı.
n. Friktion, Reibung

İlgili konular

sürtünme kuvveti fizik kuvvet nesne

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Sürtünme kuvveti
2 yıl önce

Sürtünme kuvveti, temas halinde olan iki nesnenin arasında oluşan ve harekete karşı koyan kuvvete verilen isimdir. Bu kuvvetin ortaya çıkması için hareket...

Sürtünme kuvveti, Fizik, Kuvvet, Nesne, Taslak
Triboloji
2 yıl önce

tribology), sürtünme, aşınma ve yağlama konularını inceleyen bilim ve teknoloji dalıdır. Triboloji sözcüğü eski Yunan dilindeki τριβο (tribo) "sürtünme" ile...

Triboloji, Aşınma, Erozyon, Korozyon, Makine mühendisliği, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği, Sürtünme, Yağlama
Dinamik
2 yıl önce

cisme Sürtünme kuvveti etki eder. Sürtünmenin olmadığı bir ortam bulmak neredeyse imkânsızdır. Hareket halindeki bir cisme uygulanan sürtünme kuvveti...

Dinamik, Dinamik (fizik), Dinamik IP adresi, Elektrodinamik, Elektromanyetik, Fizik, IP adresi, Klasik mekanik, Statik, TCP/IP, Anlam ayrım
Sürtünme kaynağı
6 yıl önce

Sürtünme kaynağı geleneksel kaynak yöntemlerinden farklı olarak, kaynak yapılacak parçaların birbirlerine belirli bir hız ile dönerek ve basınç altında...
Fren
2 yıl önce

Bu düzeneklerde sabit bir sürtünme elemanı, hidrolik ya da pnömatik yolla döner bir kampana ya da diske bastırılarak sürtünme oluşturulur. Kampanalı (tamburlu)...

Fren, Asbest, Fren sistemi, Havalı fren sistemi, Hidrodinamik, Hidrolik, Hız kesici, Isı, Kinetik enerji, Metal, Motosiklet
Prusik Düğümü
6 yıl önce

zararı olmaz. Prusik düğümü her iki yöne de ipte sürtünme sağlar. Jumar ve diğer aletler tek yönde sürtünme sağlarlar, aşağı yüklendiklerinde ipi tutmalarına...
Yuvarlanma elemanı
6 yıl önce

bilezikleri arasında yuvarlanarak en az sürtünme ve kayıpla iş yapmasını sağlayan makine elemanlardır. Sürtünme katsayısının rulmanlı yataklarda rulmanlar...

Yuvarlanma elemanı, Bilya (yuvarlanma elemanı), Kaymalı yatak, Makara (yuvarlanma elemanı), Rulmanlı yatak, İğne, Masura, Dört nokta temaslı rulmanlı yatak
Parazit sürükleme
6 yıl önce

kuvvetidir. Parazit sürükleme; akışkan elemanı ile cisim arasındaki sürtünmeden kaynaklanır. Sürtünmeli akışlarca cisim akım önünde bir set oluşturur...

Parazit sürükleme, Fizik, Taslak, Sürükleme kuvveti, Viskoz akış