Safsata

Kısaca: Safsata, (İng:logical fallacy, Osm: Kıyas-ı batıl) bir düşünceyi ortaya koyarken ya da anlamaya çalışırken yapılan yanlış çıkarsamadır. Safsatalar ilk bakışta geçerli ve ikna edici gibi görülebilen fakat yakından bakıldığında kendilerini ele veren sahte argümanlardır. ...devamı ☟

Safsata, (İng:logical fallacy, Osm: Kıyas-ı batıl) bir düşünceyi ortaya koyarken ya da anlamaya çalışırken yapılan yanlış çıkarsamadır. Safsatalar ilk bakışta geçerli ve ikna edici gibi görülebilen fakat yakından bakıldığında kendilerini ele veren sahte argümanlardır.

Yaygın Örnekler:

1. ad hominem (şahsa ilişkin)

örnek: ``Freud cinsel sapığın biridir, dolayısıyla söylediklerini ciddiye almamıza gerek yok.``

2. argumentum ad populum (genel kanı)

örnek: ``Hitlerin 2. dünya savaşına katılmasaydı abd ye saldırmayacağını söylemen çok saçma, herkes bilir ki onun hedefi dünyayı ele geçirmekti.``

3. argumentum ad ignorantiam (tersi ispatlanmadığına göre doğrudur)

örnek: ``UFO ların dünyayı ziyaret etmediği yolunda hiçbir delil yok, demekki ediyorlar.``

4. petitio principii / begging the question (döngüsel nedensellik, kendi kendini kanıtlayan önerme)

örnek: ``suçu azaltmak için idamı yasallaştırmalıyız.`` (iyi de idamın suçu azalttığınını nereden biliyoruz)

5. cum hoc ergo propter hoc (bağıntı neden sonuç belirtir)

örnek: ``Genç kızlar çok çikolata yiyor. Genç kızlarda sivilce çok görülüyor. Demekki sivilcenin sebebi çikolata``

6. post hoc ergo propter hoc (bundan sonra geliyor, demekki sebebi bu)

örnek: ``kadınlar seçme ve seçilme hakkı elde etmeden önce nükleer silah diye bir şey yoktu. Demekki nükleer silahların sebebi...``

örnek 2: ``güneş tutulmasından sonra deprem oldu, demekki...``

7. straw man (Tepkisel indirgemecilik)

örnek: ``- Kürt sorununun bu hale gelmesinin sosyal, ekonomik, politik bir sürü sebebi var.

- Pkk yı mı savunuyosun bana?``

8. argumentum ad traditio/argumentum ad antiquitatem (doğru çünkü gelenek böyle, eski olan doğrudur)

örnek: ``evliliği reddeden kadını öldürmemiz çok doğru çünkü töre böyle``

örnek 2: ``Bunca yıldır böyle yapılıyor, demek ki doğru.``

9. argumentum ad baculum (güç kullanarak kabul ettirme)

örnek: ``incil doğrudur. çünkü eğer reddedersem toplum beni cezalandırır.``

10. argumentum ad crumenam (daha zengin olan haklıdır, çünkü zengin olmak için her zaman `dogru` şeyler yapmak gerekir)

örnek: ``Kesinlikle Microsoft çok başarılı, yoksa Bill gates nasıl bu kadar zengin olurdu?``

örnek 2: ``Sakıp Sabancı bunu söylüyorsa doğrudur.``

11. argumentum ad lazarum (parası olan ahlaksızdır, çünkü zenginlik insanı köreltir)

örnek: ``Adamın milyarları var, ama tatilde ailesiyle evde oturmuş bak.``

Göz At:

Kaynaklar

Vikipedi

safsata

Osmanlıca safsata kelimesinin Türkçe karşılığı.
Hezeyan, yalan, uydurma. Zâhirde doğru, hakikatte yanlış ve yalan olan kıyas. (Bak: Dimağ)

safsata

Türkçe safsata kelimesinin İngilizce karşılığı.
adj. fallacious n. sophistry, sophism, nonsense, casuistry, fallacy, flubdub, jesuitry, quiddity

safsata

boş, temelsiz, asılsız söz. sofizm.

safsata

Türkçe safsata kelimesinin Fransızca karşılığı.
sophisme [le]

safsata

Türkçe safsata kelimesinin Almanca karşılığı.
n. Klügelei, Scheinbeweis

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Safsata
2 yıl önce

yalın safsata örneği verilmiştir. Kimi zaman ciltler dolusu yapıta da yayılabilen uzun ve karmaşık bir argümanda ise farklı türden çok sayıda safsata yer...

Safsata, Ad hominem, Argumentum ad ignorantiam, Argumentum ad populum, Begging the question, Petitio principii, Argumentum ad antiquitatem, Argumentum ad traditio, Argumentum ad baculum, Argumentum ad crumenam, Argumentum ad lazarum
Argumentum ad logicam
5 yıl önce

Argumentum ad logicam yani safsatadan argüman bir safsata türüdür. En bariz ve kısa şekilde safsata safsatası olarak da adlandırılabilir. Şu genel argüman...

Argumentum ad logicam, Melek, Safsata
Safsata Kılavuzu
6 yıl önce

Safsata Kılavuzu, Türk yazar Alev Alatlı'nın elektronik posta grubu ile birlikte hazırladığı bir kitaptır. Kitapta İngilizcede fallacy olarak bilinen...

Safsata Kılavuzu, Alev Alatlı, ISBN, Safsata
Argumentum ad populum
6 yıl önce

Mantıksal bir safsata olarak kabul edilir. Otoriteye başvurma safsataları içinde sınıflandırılır. Aynı safsata grubu içinde yer alan diğer safsatalar: Bir Bilen...

Argumentum ad populum, Latince, Safsata
Argumentum ad ignorantiam
2 yıl önce

çevrilmiştir. Bununla birlikte İngilizce kaynaklarda "burden of proof" safsata olarak kabul edilmez ve Latince kökenli hukuki bir terimdir. Allah’ın yokluğu...

Argumentum ad ignorantiam, Alev Alatlı, Latince, Safsata, Safsata Kılavuzu
Ad hominem
2 yıl önce

mantıksal bir safsata kabul edilir. Ad hominem kavramı birebir çevrildiğinde "kişiye" anlamına gelir. Kişi karalama safsatası Saldırı safsataları türünde bir...

Ad hominem, Alev Alatlı, Latince, Safsata, Safsata Kılavuzu
Argumentum ad nauseam
6 yıl önce

yokluğun kanıtı değildir; ancak varlığın kanıtı hiç değildir!” Bu safsata diğer safsatalar ile birlikte politikacılar tarafından sıkça kullanılır. Israrlı...

Argumentum ad nauseam, Argüman, Latince, Safsata, Şehir efsaneleri
Post hoc ergo propter hoc
6 yıl önce

Post hoc ergo propter hoc veya kısaca post hoc bir safsata çeşididir. Bu Latince ifade Türkçeye "bundan sonra, demek ki bundan dolayı" şeklinde çevrilebilir...