ikonuna tıklayınız.
Çavdır Cumhuriyetin ilk yıllarında belediyelikti. 1930 yıllarında 2000 nüfus şartı nedeni ile muhtarlığa dönüştürüldü. 1952 yılına kadar Tefenni İlçesine bağlı iken bu yılda Gölhisar’ın ilçe olması sebebi ile Gölhisar İlçesine bağlandı. Ancak, Çavdır 20 MAYIS 1990 tarihinde 3642 Sayılı Kanunla İlçe oldu ve 12.08.1991 tarihinde fiilen İlçe olarak faaliyetine başladı.
COĞRAFİ DURUM : Çavdır İlçesi Akdeniz-Ege geçiş bölgesinde Batı Toroslar üzerinde genelde dağlık bir arazi üzerinde kurulmuştur. Dar vadiler arasında ova bantları mevcut olup, arazinin %54.8 ‘i ormanlık ve makilik alanlardan oluşmaktadır.
Kaynak
http://www.burdur.gov.trİlçenin toplam yüz ölçümü 485.650 Dekar olup bunun ancak %28’i tarım arazisi olarak kullanılmaktadır. İlçenin çayır mera arazisi büyüklüğü 21.949 dekar olup. bunun 61.349 dekarı ise köy yerleşim yeri, taşlık alanlar ve tarım dışı arazilerden oluşmaktadır.
İlçenin Başlıca Dağları : Rahat, Çavdır, Pazar ve Koçaş Dağları
İlçenin Başlıca Akarsuları : Karaköy ve Bayındır Çayları olup, bunlar Dalaman çayının kollarını oluşturmaktadırlar.
İlçenin Ovaları : Haravza, Urgancı ovaları ve Söğüt göl arazisi.
İlçenin Yaylaları : Rahat Yaylası, Kozağaç Yaylası, Yazır Yaylası, Bayındır Yaylası, Kızıllar Yaylası, Küçükalan Yaylası ve Anbarcık Yaylası.
İlçenin Baraj ve Gölleri : Yazır Gölü, Çavdır ve Kozağaç Barajları ile Çavdır ve Söğüt Göletleridir.
İlçenin İklimi : Akdeniz-Ege geçiş iklimi karakterinde olup yazları sıcak ve kurak, kışları kısmen soğuk ve az yağışlı geçmektedir.Yağışlı mevsimler genelde Kasım, Aralık, Nisan ve Mayıs aylarıdır.
DENGERE CAMİİ (Bölmepınar Köyü) ÇAVDIR/BURDUR : Çavdır İlçesine 12 Km. uzaklıkta bulunan Bölmepınar Köyünde bulunan camii, Selçuklular döneminden kalma taş-ahşap yapımı olduğu ya da Beylikler döneminde yapılmış olabileceği söylenmektedir.
Camii; 1 şerefeli minaresinin Osmanlılar döneminde ilave edildiği hatta camiinin aynı dönemde aslına uygun olarak restore edildiği söylenmektedir. Camii, 4 içeride 5 dışarıda olmak üzere tabanı oyma işleme mermer üstü ahşap 9 direk üzerine inşa edilmiştir. Ahşaplar oyma ve nebati boya ile boyanmış, kitabesinin sökülerek Isparta-Eğirdir Dündar Bey Camisine monte edildiği, bu nedenle, Dengere camisiyle ilgili bilgilerin belirtilen camiden bulunan kütüphaneden temin edilebileceği belirtilmektedir.
RAHAT DAĞI (Gencer Yaylası) ÇAVDIR/BURDUR : Çavdır ilçesinin Güneydoğusunda 2300 m. zirvesinde bulunmaktadır. Bir yönü Korkuteli ilçesine bakmaktadır. Doruklarında binlerce hayvanı barındırabilecek düzlüklere sahiptir. Ayrıca onlarca soğuk su çeşmeleri bulunmaktadır.
SİNİ ÇAMI (Kozağaç Kasabası) ÇAVDIR/BURDUR : Sini çamı olarak bilinen Kara Çam ağacı, Çavdır İlçesine 6 km. mesafede bulunan Kozağaç Kasabası yayla yolunda bulunmaktadır. Çam Ağacının kaç asırlık olduğu bilinmemektedir. Yayla yoluyla ayrıca Çavdır Barajına’da ulaşılabilmektedir.Çavdır Barajı’nda ise balık avlanabilmektedir. ANIT ARDIÇ AĞACI (Kozağaç Kasabası) ÇAVDIR/BURDUR : Çavdır İlçesi Kozağaç Kasabasında bulunan ve beldeye 7 km. mesafede bulunan Ardıç ağacı, Kozağaç Kasabası Kırkpınar yaylasında bulunmaktadır. Ağaca yakın bir yerde de Şaban Dede olarak bilinen bir türbe mevcuttur.
TARIM VE HAYVANCILIK :İlçemizde üretilen tarımsal ve hayvansal ürünler genelde ilçe merkezinde kurulan pazar’da pazarlanmaktadır. Haftanın Pazar gününde hayvan ve araba pazarı, Pazartesi gününde ise sebze ve tahıl pazarı kurulmaktadır. Bu pazarlar bölgesel nitelikte olup ilçe ekonomisine önemli ölçüde katkıda bulunmaktadır. İlçemiz yüzölçümünün %28’i olan 136.000 dekar araziden tarım yapılmaktadır. Bu arazinin ancak %3l’i sulanabildiğinden üretilişleri açısından hububat ve nohut ekimi, rezene ekimi ve kısmen de tarla bitkileri ve sebze üretimleri yapılmaktadır.
İlçemiz hayvan varlığı açısından zengindir. 7000 civarında büyük baş(Sığır) hayvan vardır. Bunun %86’sını kültür yada kültür melezdir. Hakim ırk, Hoştein’dir. Küçükbaş hayvancılık ise daha ziyade dağlık köylerimizde yapılmaktadır. İlçemiz genelinde 35-40 bin adet küçükbaş hayvan bulunmaktadır.
İlçe hayvan pazarından 1998 yılı belgeli kesin hayvan sayısına göre 586l adet büyükbaş, 7430 adet küçükbaş, 1999 yılında ise 5262 adet büyükbaş, 7416 adet küçükbaş hayvan pazarlanmıştır.
SANAYİ VE TİCARET :İlçemizde mobilya, beyaz eşya ve gıda maddeleri pazarlanması bölgeye hitap eder şekilde gelişme göstermektedir. Otomatik av tüfekleri ve yedek parçaları ilçemize bağlı Bayır Kasabasında imal edilmekte ise de son yıllarda atölye sayısı azalmıştır.
İlçemizde kooperatifçilik daha ziyade tarımsal kalkınma ve sulama kooperatifçiliği şeklinde gelişmiştir. 1 pancar ekicileri, 4 tarım kredi, 11 adet de tarımsal kalkınma ve sulama kooperatifi mevcuttur. İlçe merkezimizde Banka hizmetleri Ziraat Bankası ve Halk Bankası tarafından yürütülmektedir.
İlçemizde Batı Çimento A.Ş. tarafından Çimento Paketleme Tesisi yapılmış, faaliyete geçmiştir. Burada ortalama 100 kişi istihdam edilmektedir.
Ayrıca İlçemize bağlı Söğüt Kasabasında Denizli-Fethiye-Antalya karayolu üzerinde küçük çapta birçok Gözleme tesisleri bulunmakta olup, ilçemiz ekonomisine katkıda bulunmaktadırlar.
İDARİ YAPI :İlçemizde, Malmüdürlüğü, Nüfus Müdürlüğü, Tapu ve Sicil Müdürlüğü, Milli Eğitim Müdürlüğü, İlçe Emniyet Amirliği, İlçe Müftülüğü, İlçe Sivil Savunma Memurluğu gibi teşkilatlar faaliyetlerini sürdürmektedirler. İlçemizde adliyemiz 1992 yılında kurulmuş olup, halen faaliyetini sürdürmektedir. İlçemizde biri merkezde olmak üzere 5 adet sağlık ocağı, 8 adet de sağlık evi mevcuttur. İlçe jandarma Komutanlığı Merkez ve Söğüt Karakollarından oluşmaktadır.
İlçemize bağlı 3 adet kasaba bulunmaktadır. Bunlar; Kozağaç, Söğüt ve Bayır Kasabalarıdır.
İlçemize bağlı 9 adet köy bulunmaktadır. Bunlar; Ambarcık, Büyükalan, Bölmepınar, İshak, Karaköy, Kayacık, Küçükalan, Kızıllar ve Yazır Köyleridir.
EĞİTİM DURUMU
Okur Yazarlık Durumu :
İlçemizde okur yazarlık oranı %98’dir.
İlköğretim, Lise ve Yüksek öğrenim mezunlarının nüfusa oranı: İlköğretim Mezunları %100 Lise Mezunları % 50 Yükseköğrenim Mezunları % 10-15’dir
Mahalden Yetişen Önemli Şahsiyetler :
Vali Şevket EKİNCİ
KÜLTÜREL DURUM :İlçemize ait türkülerden olan Şu Çavdır’ın Hanları türküsü ile ilgili olarak kısa bir özgeçmişine bakacak olursak;
“1900’lü yıllarda Çavdır’da bulunan Sarı Ahmet lakaplı birine ait hanlar mevcut idi. Ö dönemde efeler olarak bilinen bazı kişiler çevre halkından zorla topladıkları haraçlar ile bu hanlara gelerek hem konaklar hem de eğlenceler tertipler idi. Çavdır yöresi o zamanlarda Tefenni Jandarması mıntıkasına dahil idi. Jandarma Komutanı ise Feridun Bey isminde birisi idi. Feridun bey bu efeleri gizli olarak izlettirdiğinden, efelerin han’a gelip konakladıkları bir gün zaptiyeleri ile hanı kuşattı ve teslim olmaları için uyarılarda bulundu. Silahla karşılık verilince zaptiyelerine hanı yakmalarını emretti. Han ateşe verilince, han içerisinde bulunan efeler han’ın gizli bölmelerine saklandı iseler de kurtulamadılar. Bu suretle efelerden bir kısmı sağ, bir kısmı da ölü olarak ele geçirildi. Sağ olarak ele geçirilen efelerden olan Rıza efe o muhitte sevilen bir kişiydi ve Feridun bey ile daha öncelerden aralarında bir husumet var idi. Rıza efe Tefenni’ye doğru götürülürken Feridun Bey tarafından at arabasından indirildi ve kendisine serbest bırakıldığı söylenerek kaçmasına izin verildi.Bu sırada kaçmaya başlayan Rıza Efe Feridun Beyin silahını ateşlemesiyle vurularak öldürüldü. Bu olaydan sonra halk tarafından sevildiği için Şu Çavdır’ın Hanları isminde bir türkü yakıldı.” Türkü ise şu mısralardan oluşmaktadır;
ŞU ÇAVDIR’IN HANLARI
Şu Çavdır’ın hanları, Aman parıldıyor camları. Bizim için yapılmış, Aman mapushane damları. Doldur doldur Karaköy’lüm içelim, Yol ver yol ver şu Çavdır’dan geçelim. Şu Çavdır’ın düzleri, Aman suya girer kızları. Kızlara bakam derken, Aman kaybettim öküzleri. Doldur doldur Karaköy’lüm içelim, Yol ver yol ver şu Çavdır’dan geçelim. Şu Çavdır’ın bükleri, Aman ötüşür keklikleri. Hiç aklımdan gitmiyor, Aman o yarin dedikleri. Alın verin filintamı oymadan, Ben gidiyorum, gençliğime doymadan.
