İran Edebiyatı

Fars edebiyatı, İslam öncesi dönemlere ait eserlerin çoğu kaybolmuş olsa da, yaklaşık 2500 yıllık bir dönemi kapsayan edebiyattır. Kaynakları bugünkü İran sınırlarının ötelerine, Orta Asya'ya kadar uzanır. Gaznelilerin Orta ve Güney Asya'yı fethinden sonra Afganistan, Pakistan, Hindistan ve Orta Asya'ya yayılmıştır. Farsça yazılmayan ama etnik Perslerin yazdıkları da bu türde sayılmaktadır.

Eski ve Orta Farsçada korunmuş eserler MÖ 650'ye kadar tarihlenmektedir. Ama yazılı edebiyat eserlerinin çoğu Pers krallığının MÖ 650'deki İslamik fethinden sonradır. Abbasiler'in yönetimi ele geçirmesinden sonra İranlılar İslam İmparatorluğunun yazıcıları ve bürokratları oldular, yazar ve şairdiler, hem Arapça hem Farsça yazdılar. Rumi, Sa'di, Hafız, Ömer Hayyam gibi şairler bütün dünyada tanınmaktadır.

Sohrab Sepehri ve Füruğ Ferruhzad'ın eserleri de Türkçeye kazandırılmıştır.

İslamiyeti kabul ettikten sonra yüzyıllar boyunca edebiyatımıza büyük etkileri olmuş olan ve Divan edebiyatımızın başlıca kaynağını meydana getirmiş olan İran edebiyatı, İslamiyetin kabul edilmesinden önce ve İslam medeniyetinin etkisi altında olmak üzere başlıca iki bölüme ayrılır.

İran'da İslamiyetin kabul edilmesinden önceki devirlere ait dil ve edebiyat hakkında kesin bilgi, hemen yok gibidir, İslamiyetin kabul edilmesine kadar geçen devrede yazılan eserler, bir takım faraziyelerden ibarettir. İslamiyetin kabulünden önce Farsça şiir söyleyen ilk ve tek kişi Behram-ı Gur'dur.

İslamiyetin kabul edilmesi ile başlayan İran edebiyatı, başlıca şu bölümlere ayrılabilir:

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.