1. Târgu Frumos Muharebesi

1. Targu Frumos Muharebesi, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi 'nde 1. Yaş-Kişinev Taarruzu'nun bir bölümüdür. STAVKA (Sovyet Yüksek Komutanlığı) 1944 yılının Nisan ayı başlarında güneybatı Ukrayna'da harekata katılan iki cephe kuvvetine, Romanya'nın kuzeydoğusunda girişilecek bir stratejik taarruz için emir vermişti. Mareşal Konev komutasındaki 2. Ukrayna Cephesi, 5 Nisan'da Targu Frumos ve Botoşani bölgesine yaklaşmıştı. Bu birliklerden bir kısmı, 8 Nisan'da Targu Frumos yönündeki taarruzuna başladı. Bölgeyi savunmakla görevli olan Romen 4. Ordu'su, Alman 24. Panzer Tümeni'nin zırhlı unsurlarıyla takviye edilmişti ve beklenen Sovyet taarruzunu göğüslemek için savunma hazırlıklarını düzenlemekteydi. Sovyet 27. Ordusu'na bağlı iki tümen, 9 Nisan'da bu kenti sararak savunma mevzilerini kıpırdayamaz hale getirdi. Böylelikle, savunmadaki kuvvetlerini, bir Sovyet saldırısını göğüslemekte yetersiz güçte olduğu ortaya çıkmıştı. Bunun üzerine Alman 8. Ordu'su komutasının hızlı tepkisi, General Hasso von Manteuffel'e emrindeki "Großdeutschland" Tümeni ile Targu Frumos'a hareket ederek kenti geri almasını emretmek oldu. Emrin alınmasından 48 saat sonra 10 Nisan akşamı kent Tümen tarafından geri alındı ve bölgede yeni bir savunma düzeni oluşturuldu. Bölgede kalan Sovyet birlikleriyle dağınık çatışmalar 12 Nisan'a kadar devam etti ve bu birlikler tehlikeli biçimde kuşatılma tehlikesi içine düştü. Çatışmaların sona ermesi ardından Almanlar kentin kuzeybatısında ve kuzeydoğusunda yeni bir savunma hattı kurdular. Ayrıca kenti hemen yakınında ihtiyat olarak bir tank alayı yerleştirildi. Targu Frumos yenilgisi ardından harekete geçme gereği duyan Mareşal Konev, 2. Tank Ordusu'na, Podu İloaiei kasabasına yönelik bir taarruza 12 Nisan itibariyle başlama emri verdi. Harekat öncesi Mareşal Konev'in 2. Ukrayna Cephesi, Ukrayna'da 5 Mart 1944 tarihinde Uman-Botoşani Taarruzu'na başlamıştı. Bu taarruz, Alman Merkez Ordular Grubu ile Güney Ordular Grubu arasına başarı ile girip Kuzey'in 4. Panzer Ordusu ile Güney'in 8. Ordu'sunun bağlantısını 17 Mart'ta kesmişti. Bu ileri hareketle Kızıl Ordu birlikleri savaş öncesi Romanya sınırına ulaşmıştır. STAVKA Nisan ayı başarında 2. ve 3 Ukrayna Cephesi kuvvetlerine, batı Romanya'da stratejik hedefli bir genel taarruz icra etmeleri için emir verdi. Genel taarruzun stratejik hedefleri, Romanya'nın kuzeyindeki Alman ve Romen kuvvetlerinin dağıtılması, önemli iki kent olan Yaş ve Kişinev'in alınması ve Romanya'nın derinlerine, olabilirse Ploieşti petrol havzasına ve Bükreş'e ulaşmaktı. Mareşal Konev'in kuvvetleri, 5 Nisan'da Dinyester ve Prut geçişlerine ulaştılar, Hotin ve Dorohoy'u alarak Botaşani ve Targu Frumos bölgelerine, hafif bir Romen direncini aşarak ulaştılar. Her iki bölgeden Yaş'a, 48 ve 97 km. yaklaşmışlardı. Konev 8 Nisan'da 27. ve 40. Ordulara, Targu Frumos ekseni üzerinden güney yönünde taarruz emri verdi. General Semyon Bogdanov komutasındaki 2. Tank Ordusu da bu iki ordunun birlikte yürüteceği harekata yakın destek sağlayacaktır. Konev'in bu çevik kuvvetleri Targu Frumos yönünde ilerlerken, General Konstantin Koroteev'in 52. Ordu'su ile General Andrey Gravçenko'nun 6. Tank Ordusu'nun bazı unsurları, Mareşal Konev'in esas kuvvetlerini desteklemek için Yaş'ın kuzeyinde harekat halindeydiler. Yaş bölgesinde 52. Ordu'nun yanıltma harekatlarından yararlanarak Mareşal Konev'in çevik kuvvetlerini oluşturan üç Sovyet ordusu, 8 Nisan sabahı erken saatlerinde güney yönündeki ileri harekata başladılar. İleri harekat, Yaş'ın kuzeybatısında Prut nehrinin batısına geçince, mevsim dolayısıyla çamur kaplı yollar nedeniyle oldukça yavaş ilerledi. Bu arada 33. Piyade Kolordusu'nun diğer iki tümeni 2. Tank Ordusu'nun iki kolordusu ile birleşerek Romen 7. Piyade Tümeni'ni Targu Frumos yönünde geri atacaktı. Targu Frumos bölgesini savunmakla sorumlu Romen 4. Ordusu'na bağlı 4. Kolordu'su, başka bir hatta yayılmış olan birliklerini Ruginoasa - Strunga - Oteleni hattındaki ileri mevzileri savunmak üzere toplamaya hazırlanıyordu. Sovyet piyade birlikleri kasabayı savunan Romen birliklerini kısa sürede yenilgiye uğrattı. Bir hava indirme tümeni ve bir piyade tümeninden oluşan Kolordu'nun ikinci kademesi, Alman tepkisinden önce bu birlikleri takviye etti ve bölgenin büyük bir kesimini kuşatıldı. Tümen, kasabanın güneyinden olabildiğince çabuk bir karşı taarruz başlatma emri almıştır. Günün sonuna kadar Alman birlikleri, sadece kasabanın güney kesiminde bir dayanak elde etmeyi ve tutmayı başarmışlardı. Grossdeutschland Tümeni'nin 70 tank ve taarruz topundan oluşan bir taarruz kuvveti (12 adeti Panther ve 10 adeti Tiger), 10 Nisan sabahı Targu Frumos - Podu Iloaiei yolunun her iki yanından batı yönünde taarruza geçti. Ağır bir bombardımanın ardından Alman kuvvetleri kente girdi ve evlerde, binalarda gizlenen Sovyet birlikleriyle çatışmaya başladı. Alman atağı, Sovyet birliklerinden bir kısmını esas birliklerden ayırarak kasabanın batısındaki yüksek araziye ulaştı. bu taarruz, tam da 206. Piyade Tümeni, 3. Muhafız Hava İndirme Tümeni ve 93. Muhafız Piyade Tümenlerinin güney yönünde taarruza hazırlandıkları sırada başlatılmıştı ve geride sadece artçı ve ikmal unsurları bırakılmıştı. Bu arada Romen 1. Muhafız Piyade Tümeni ve 7. Piyade Tümeni, güneyden ilerleyerek kuzeydeki Sovyet geri hatlarına yüklendi. Doğudan Targu Frumos içindeki Alman zırhlılarıyla, güneyden de karşı taarruz durumundaki Romen piyade birlikleri arasında tuzağa düşen Sovyet 35. Kolordusu'nun üç tümeninin geri çekilmekten başka çaresi yoktu. Bu arada 12 Nisan günü boyunca bir panzer alayı, kasabanın batısında Sovyet birliklerinden kalanları imha etmekle uğraştı. Bunun sonunda savunma hatlarını kasabanın batısında 11 km. kadar batıya uzattı. Böylelikle Romen 1. Muhafız Tümeni ile bağlantı sağlandı. Kısmen kuşatılmış olan 35. Kolordu'nun üç tümeninin başarılı geri çekilmesi ardından General Trofimenko, 27. Ordu savunmasını yeniden düzenleyerek Targu Frumos'un kuzeyinden geçen bir hatta, Podu Iloaiei'nin kuzeyinden doğu yönünde uzattı.

Dipnotlar

Kaynaklar

* Red Army Tank Commanders - Richard N. Armstrong * Armies of the Bear - Craig Crofoot * Red Storm Over the Balkans: The Failed Soviet Invasion of Romania - David M. Glantz * The History of the Panzerkorps Grossdeutschland - Helmuth Spaeter * Der Gegenschlag - Ferdinand M. von Senger und Etterlin,

Kaynaklar

Vikipedi

1. Târgu Frumos Muharebesi