2000 GENEL NÜFUS SAYIMINA GÖRE KİLİS’İN İSTATİSTİK BİLGİLERİ
Kilis ilinin 2000 yılındaki nüfusu 114 724, 1990–2000 dönemindeki yıllık nüfus artış hızı yaklaşık %-12,7’dir. İl’e bağlı bulunan 3 ilçeden Musabeyli ilçesi yaklaşık 14 000 nüfusu ile en fazla nüfusa, Polateli ilçesi ise yaklaşık 5 500 nüfusu ile en düşük nüfusa sahip ilçeleridir. Kilis ilinin bütün ilçelerinde nüfus 1990 yılı ile karşılaştırıldığında azalmaktadır.Kilis ili merkezinin şehir nüfusu artış hızı %-17,4 tür. Kil is iline bağlı ilçelerin şehir nüfusları incelendiğinde, şehir nüfusu en fazla olan ilçenin Elbeyli ilçesi en az olan ilçenin ise Polateli ilçesi olduğu görülmektedir. Şehir nüfus artışının en fazla olduğu ilçe %084,5 ile Musabeyli ilçesi, en az olduğu ilçe %3,7 ile Elbeyli ilçesidir. Kilis iline bağlı bulunan tüm bucak ve köylerin yıllık nüfus artışı hızı %-7,8’dir Nüfus yoğunluğu olarak ifade edilen bir kilometrekareye düşen kişi sayısı, il genelinde 80 ve il merkezinde 152 iken, ilçelere göre 25 ile 39 kişi arasında değişmektedir. Yüz ölçümü büyüklüğüne göre ilk sırada yer alan Musabeyli ilçesinde nüfus yoğunluğu 32, yüzölçümü en küçük olan Elbeyli ilçesinde nüfus yoğunluğu 39 kişidir.
İlde bulunan toplam 139 köyden 122’sinin nüfusu 500’ün altında olup, köylerin büyük bir çoğunluğu oldukça düşük bir nüfusa sahiptir.Kilis ili nüfusu 87 387 olup, il nüfusu 70 670, köy nüfusu ise 16 717’dir. Elbeyli ilçesi toplam nüfusu 7 992 olup bunun 2 077’si merkezde, 5 915’i köylerdedir. Musabeyli ilçesi toplam nüfusu 13 895’dir. 1 555’i ilçe merkezinde, 12 340’ı köylerde yaşamaktadır. Polateli ilçesi nüfus toplamı 5 450 olup, ilçe merkezi nüfusu 683 ve köylerde ise 4 767’dir.
Tablo no: 1 Kilis şehir merkezi ve merkeze bağlı köylerin nüfusu Sıra no İdari birim Toplam nüfus Erkek nüfus Kadın nüfusu Sıra no İdari birim Toplam nüfusu Erkek nüfusu Kadın nüfusu
00 Kilis İl Merkezi (Şehir) 70 670 35 246 35424 27 Gülbaba 1491 1164 327
KÖYLER 28 Gümüşsuyu 48 23 2501 Acar 631 322 309 29 Güneşli 192 92 100 02 Akcabağlar 98 48 50 30 Hacıpoğlu 102 55 47 03 Akıncı 186 76 110 31 Hisarköy 242 112 130 04 Alatepe 144 74 70 32 İnanlı 111 56 55 05 Arpakesmez 258 126 132 33 Kapdegirmeni 95 43 52 06 Başmağara 66 27 39 34 Karacaören 306 136 170 07 Beşenli 171 81 90 35 Karaçavuş 372 168 204 08 Beşikkaya 478 231 247 36 Karamelik 261 128 133 09 Bozcayazı 201 100 101 37 Kocabeyli 429 197 232 10 Bulamaçlı 467 222 245 38 Kuskunkıran 85 44 41 11 Büyükkonak 86 42 44 39 Kuzuini 118 57 61 12 Ceritler 318 145 173 40 Küçükkonak 124 61 63 13 Çakıllıpınar 30 16 14 41 Küplüce 241 116 125 14 Çalkaya 152 65 87 42 Kürtüncük 401 189 212 15 Çerçili 572 240 332 43 Mağaracık 276 119 157 16 Çörten 225 113 112 44 Mısırcık 310 164 146 17 Çukuroba 207 100 107 45 Narlıca 87 39 48 18 Deliçay 88 35 53 46 Oylum 694 328 366 19 Deliosman 339 154 185 47 Saatli 141 68 73 20 Demirciler 91 38 53 48 Süngütepe 717 468 249 21 Demirışık 135 59 76 49 Tahtalı 237 120 117 22 Doğançay 222 107 115 50 Tanburalı 21 11 10 23 Dölek 373 179 194 51 Topdağı 146 75 71 24 Duruca 859 400 459 52 Uzunlu 428 198 230 25 Göktaş 275 128 147 53 Yavuzlu 1839 914925 26 Gözkaya 531 235 296
Tablo no:2 Elbeyli ilçe ve köyleri nüfusu Sıra no İdari birim Toplam nüfus Erkek nüfus Kadın nüfus Sıra no İdari birim Toplam nüfus Erkek nüfus Kadın nüfus 00 Elbeyli ilçesi 13 Karacurun 246 105 141
KÖYLER 14 Karaçağıl 119 52 6701 Akçağıl 246 116 130 15 Kılcan 129 59 70 02 Alahan 620 266 354 16 Mercanlı 64 37 27 03 Aşağıbeylerbeyi 603 301 302 17 Sağlıcak 87 47 40 04 Beşiriye 141 70 71 18 Selmincik 415 192 223 05 Çanğallı 204 153 51 19 Taşlıbakar 99 51 48 06 Çıldıroba 552 225 327 20 Turanlı 123 60 63 07 Erikliyayla 344 160 184 21 Uğurlar 74 32 42 08 Geçerli 338 144 194 22 Yağızköy 391 190 201 09 Günece 37 16 21 23 Yenideğirmen 288 138 140 10 Güvendik 191 85 106 11 Havuzluçam 295 245 50 12 Kalbursait 309 154 155
Tablo no:3 Musabeyli ilçe ve köyleri nüfusuSıra no İdari birim Toplam nüfus Erkek nüfu Kadın nüfus Sıra no İdari birim Toplam nüfus Erkek nüfus Kadın nüfus 00 Musabeyli İlçesi 1555 923 632 24 Kaynaklı 65 30 35
KÖYLER 25 Kızılkent 441 202 24001 Ağcakent 159 73 86 26 Koççağız 69 35 34 02 Aşağıbademli 121 57 64 27 Kolpınar 110 54 56 03 Aşağıkalecik 142 61 81 28 Kozlubağ 179 85 94 04 Balıklı 138 62 76 29 Körahmethüyüğü 310 143 167 05 Belentepe 161 68 93 30 Kurtaran 203 89 114 06 Bozkaya 427 211 216 31 Kürtüncü 153 65 88 07 Çayıraltı 207 88 119 32 Madenyolu 139 58 81 08 Çınarköy 471 223 248 33 Sabanlı 404 208 196 09 Dorucak 274 127 147 34 Şenlikce 364 175 189 10 Dutluca 63 31 32 35 Tahtalıkaradut 1 082 517 565 11 Fericek 162 77 85 36 Tokaçgemriği 141 69 72 12 Fırlaklı 130 64 66 37 Topallar 217 101 116 13 Geçitboyu 128 64 64 38 Uğurtepe 36 12 24 14 Gökmusa 110 48 62 39 Üçpınar 285 135 150 15 Gözlüce 115 57 58 40 Yastıca 197 90 107 16 Gündeğer 394 185 209 41 Yedigöz 541 270 271 17 Hacılar 312 127 185 42 Yeşiloba 141 65 76 18 Hasancalı 1 551 752 799 43 Yukarıbademli 128 55 73 19 Haydarlar 208 89 119 44 Yukarıkalecik 145 78 67 20 Hüseyinoğlu 452 204 248 45 Yuvabaşı 385 186 199 21 Karadut 366 167 199 46 Zeytinbağı 189 89 100 22 Karbeyaz 200 103 97
Medyan yaş: Bir nüfusu oluşturan kişilerin yaşları küçükten büyüğe sıralandığında ortada kalan kişinin yaşıdır. Buna göre, nüfusun yarısı bu yaştan küçük, diğer yarısı bu yaştan büyüktür.Musabeyli ilçe merkezinde erkeklerin yarısı 15 yaşından, kadınların yarısı ise 19 yaşından gençtir. Köylerde her iki cinsiyette de medyan yaş 21’dir. Türkiye’nin medyan yaşı 27,3’tür. Andora’da 39.7, Almanya’da 41.7, Belçika’da 40.2, Japonya’da 42.3, İsveç’te 40.3 Irak’ta 19.2, İran’da 23.5, Yemen’de 16.5’tir. Gelişmiş ülkelerde medyan yaş yüksek olup, gelişmekte olan ülkelerde medyan yaş düşüktür.
Yaş yapısı; İl genelinde erkek ve kadın nüfusun yarısı 22 yaşından gençtir. Musabeyli ilçe merkezinde kadınların medyan yaşı erkeklerin medyan yaşından daha büyük iken, Elbeyli ve Polateli ilçe merkezinde tam tersi söz konusudur. Her iki cinsiyet arasında medyan yaş farkının en fazla olduğu Musabeyli ilçe merkezi diğer ilçelere göre daha genç bir nüfus yapısına sahip olduğu gözlenmektedir. Ülkelerde yaş yapısını 0–14, 15–64 ve 65 yaş üzeri olmak üzere ülke nüfusunun yüzde oranları; sırası ile Afganistan; 44,7–52,9–2,4’tür. Andora; 15–71,6–13,4’tür. Angola; 43,5–53,7–2,8’tür. Kanada; 18,2–68,7–13’tür. Almanya; 14,7–67–18,3’tür. İran; 28–67,2–4,8’tür. Irak; 40,3–56,7–3’tür. Japonya; 35,2–61,1–19’tür. Buradan da görüldüğü gibi gelişmiş bir ülke olan Almanya’da 65 yaş üzeri %18,3 ve Japonya’da %19’dır. Geri kalmış bir ülke olan Afganistan’da 65 yaş üzeri %2,4’dür. Bu ülkeler için ortalama yaş incelendiğinde; Afganistan için ortalama yaş 42,46’dır. Andora için 83,5’dir. Çok geri kalmış bir ülke için olan Angola’da ortalama yaş 36,79’dır. Kanada 79.96, Danimarka 77.44’dür. Mısır 70.71, Fransa 79.44, Almanya 78.54’dür. Hindistan 63.99, İran 69.66, Irak 68.26’dır. Suriye 69, İtalya 79.5, Japonya 81.04 ve 61.1’dir. Gelişmiş ülkelerde 65 yaş üzeri fazla olduğu gibi ortalama yaş da yüksektir.
Tablo no:4 Polateli ilçe ve köyleri nüfusu Sıra no İdari birim Toplam nüfus Toplam nüfus Erkek nüfu Sıra no İdari birim Toplam nüfus Erkek nüfus Kadın nüfus 00 Polateli ilçe 683 343 340 09 Ömercik 113 50 63
KÖYLER 10 Ömeroğlu 193 92 10101 Bağarası 717 332 385 11 Polatbey 618 295 323 02 Bektaşoğlu 78 33 45 12 Söğütlü 193 91 102 03 Belenözü 384 183 201 13 Taşlıalan 22 12 10 04 Dünmüllü 229 108 121 14 Ürünlü 281 146 135 05 Eğlen 108 59 49 15 Yeniyapan 525 264 261 06 Karakıl 201 104 97 16 Yeniyurt 167 74 93 07 Kızılğöl 74 41 33 17 Yılanca 487 239 248 08 Mağaracık 377 181 196
Okuma yazma: İl genelinde okuma yazma bilenlerin oranı %80 olup, cinsiyetler arasında fark gözlenmektedir. Bu oran erkek nüfus için %90 iken, kadın nüfus için %70’dir. Okuma yazma oranı ilçe merkezlerine göre incelendiğinde en yüksek oran %90,2 ile Musabeyli ilçe merkezinde olduğu görülmektedir. Okuma yazma oranın en yüksek olduğu Musabeyli ilçe merkezinde kadın ve erkek nüfus için okuma yazma sırası ile %81 ve %97’dir. Kilis ilinin il merkezinde ve diğer iki ilçesinde okuma ve yazma oranı %80’lerin üzerindedir. Köylerde okuma yazma oranı kadın nüfus için %62, erkek nüfus için %88’dir İl Merkezinde; 83 233 nüfusun 17 261’i okuma yazma bilmemektedir. Yüksek örgenim bitirenler 2978 ile %4 civarında olup, bunun 2189 kişi ile erkekler %3, kadınlar ise 789 kişi ile %1’ teşkil etmektedir. Lise öğretimi yapanlar ise 8650 kişi ile %10,4’tür. İlköğretim, Ortaokul ve ilkokul mezunları %77’dir. İlçe ve köylerde; 30 935 nüfusun ise Yüksek öğretim bitirenler ise 653 kişi olup, %2’dır. Bunun 565’i erkek olup %1,8’ini oluşturuyor, kadınlar ise %0,2’dir. Lise örgenimi görenler ise 1743 kişi ile %5,6’dır. Bunun 1 507 kişi ile erkekler %4,9’u teşkil etmektedir. Kadınlar ise 236 kişi ile %0,7’i oluşturmaktadır. İlkokul, ortaokul ve ilköğretim okulu bitirenler ise; 15 744 kişi olup %51’i teşkil etmektedir. İlçe ve köylerde ilköğretim, lise ve üniversite öğrenimi görenler oldukça azdır.
Doğurganlık: İlçe merkezinde ve köylerde bulunan “15 –49” yaş grubundaki kadınların il merkezinde bulunan aynı grubundaki kadınlardan daha fazla çocuk doğurduğu görülmektedir. Bu durum, özellikle köyde ve ilçe merkezlerindeki ”20 –24” ve “25 –29” yaş gruplarındaki kadınların, il merkezinde aynı yaş grubundaki kadınlara göre daha yüksek doğurganlık düzeyine sahip olmasından kaynaklanmaktadır. İl merkezinde “15–49” yaş grubundaki bir kadın ortalama 3,14 çocuk doğururken, ilçe merkezlerinde aynı yaş grubundaki bir kadın ortalama 4,25çocuk, köylerde ise 4,40 çocuk doğurmaktadır. İl genelinde bu değer 3,54’tür.
Bebek ölümlülüğü: Toplumun gelişmişlik düzeyini yansıtan önemli göstergelerden biri bebek ölüm hızıdır. Kilis ilinde doğan her 1000 bebekten 48’i bir yaşını doldurmadan ölmektedir. Bebek ölümlüğü, hem cinsiyet hem de yerleşim yerine göre önemli farklılıklar göstermektedir, İl merkezinde erkek bebeklerde ölüm hızı %46, kız bebeklerde %45 iken, ilçe merkezlerinde bu değer sırasıyla %74 ve %51’dir.Köylerde ise bebek ölüm hızı erkeklerde de %57, kızlarda %47 olarak belirlenmiştir. Türkiye genelinde bebek ölümü 1000 bebek için 42.62’dir. Afganistan 165,96, Angola 192,5, Mısır 33,9, İran 42.86, Irak 52.71, Yemen 63.26, Zambiya 98.7 Avusturya 4.68, Belçika 4.76, Danimarka 4.63, Fransa 4.31, Finlandiya 3.59, Japonya 3.28, Norveç 3.73, Singapur 2.28’tir. Yine görülüyor ki gelişmiş ülkelerde 1000 bebek için bir yaşına kadar ki bebek ölüm oranı düşük, gelişmekte olan ülkelerde bu oran yüksektir.
İşgücü: Kilis ilinde 12 ve daha yukarı yaştaki nüfus içinde işgücüne katılma oranı %49 olup, cinsiyete göre önemli farklılıklar göstermektedir. İş gücüne katılma oranı erkek nüfus için %67, kadın nüfus için %32’dir.
Erkek nüfusun işgücüne katılma oranı köyde %84 iken, il merkezinde ve ilçe merkezlerinde %59’dur. Polateli ilçe merkezinde işgücüne katılım oranı %70 ile en yüksek, Musabeyli ilçe merkezinde yaklaşık %47 ile en düşük düzeydedir.
İşgücüne katılma oranı kadın nüfus için yerleşim yerine göre çok büyük farklılık göstermektedir. Köydeki her 100 kadında 82’si işgücünde iken, bu oran il merkezinde 6, ilçe merkezlerinde ise 9’dur. Kadınların işgücüne katılma oranı il ve ilçe merkezinde çok düşük düzeydedir.
İstihdam: İstihdam elden nüfusun ekonomik faaliyete göre yapısı, yerleşim yerine ve cinsiyete göre değişmektedir. İstihdamdaki erkek nüfusun %47’si hizmet sektöründe olup, bu oran il merkezinde %65, ilçe merkezlerinde %66’dır. Tarım sektöründe istihdam edilen erkek nüfusun oranı %36 iken, köyde bu oran %73’lere yükselmektedir. İstihdam elden kadın nüfusun ekonomik faaliyete göre dağılımı erkek nüfustan farklı bir yapı göstermektedir. İstihdamdaki kadın nüfusun yaklaşık %92’si tarım sektöründedir. Köydeki kadın nüfusun hemen hemen tamamı tarımda çalışmaktadır. Şehirdeki kadın nüfusun çoğunluğu hizmet sektöründe çalışmakta olup, bu oran il merkezinde ilçe merkezlerinden daha yüksektir. Şehirde kadın nüfusun yoğun olarak istihdam edildiği ikinci sektör tarım sektörüdür. Sanayi ve inşaat sektörlerinde istihdam edilen kadın nüfusun oranı çok düşüktür. İstihdam edilen nüfusun yaklaşık %37,5’i ücretli, %38’i ücretsiz aile işçisi olarak çalışmaktadır. Ücretli olarak çalışan erkek nüfusun oranı %51 iken, kadın nüfus için bu oran %11’dir. Kadın nüfusun yaklaşık %85’i. Erkek nüfusun yaklaşık %14’ü ücretsiz aile işçisidir. İşsizlik:2000 yılı sayımdan önceki bir hafta içinde çalışmayan ve bir işle de bağlantısı olmayanlardan, iş aramak için bir girişimde bulunanların, toplam işgücü nüfusu içindeki oranı, bir başka deyişle işsizlik oranı%6,2’dir. Bu oran erkek nüfusta %7,7 iken, kadın nüfusta %3,2’dir. İşsizlik oranı il merkezinde, ilçe merkezlerinden daha yüksektir. İlçe merkezlerinde %8,8 olan işsizlik oranı, il merkezinde %12,1’dir. Köylerde ise %1,8’dir.
İl merkezinde kadınların işsizlik oranı erkeklerin işsizlik oranından daha yüksektir. İl merkezinde işsizlik oranı erkeklerde %10,7, kadınlarda %25,9 iken, köylerde işsizlik oranı erkeklerde %3,4, kadınlarda %0,4’tür.
Hane Halkı: İl genelinde hane halkı büyüklüğü 5.05’tir. İl merkezi 4.49’luk ortalama hane halkı büyüklüğü ile en düşük, Elbeyli ilçe merkezi 6.32’lik ortalama hane halkı büyüklüğü ile en yüksek değere sahiptir.
Konutun Nitelikleri: İl merkezinde yaşayan hane halkının %89’unun konutun içinde tuvaleti varken, ilçe merkezlerinde bu oran %30’un üzerindedir. Köylerde ise hane halkının%23’ü tuvaleti içinde bulunan konutlarda oturmaktadır. İl merkezindeki hane halkının %90’ı borulu suyu olan konutlarda yaşarken, her yüz hane halkının ilçe merkezlerinde 8’nin, köylerde 32’sinin konutunda borulu su bulunmaktadır.
İl genelinde hane halklarının %76’sı kendi evinde oturmaktadır. Oturduğu konuta sahip olan hane halklarının oranı yerleşim yerlerine göre farklılık göstermektedir. Kendi evinde oturan hane halklarının oranı il merkezinde %68,5, ilçe merkezlerinde %75,2 iken köylerde bu oran %93,8’e yükselmektedir.
İl merkezinde hane halkı sayısı 15 432’tir. 423 hanehalkı bir odalı, 3 212 hane halkı iki odalı, 6 643hane halkı üç odalı,4 67 hane halkı dört odalı, 750 hane halkı beş odalı, 153 hane halkı altı odalı, 46 hane halkı yedi odalı, 62 hane halkı sekiz odalı konuttan yaşamaktadır. 76 hane halkının nasıl bir konuttan oturduğu bilinmiyor.
İlçe merkezlerinde 616 hane halkı bulunmaktadır. 44 hane halkı bir odalı, 188 hane halkı iki odalı, 213 hane halkı üç odalı, 101 hane halkı dört odalı, 23 hane halkı beş odalı, 14 hane halkı altı odalı, 9 hane halkı yedi odalı, 6 hane halkı 8 odalı konuttan otururken 18 hane halkının yaşadığı konut hakkında bilinmiyor.
Kaynak: 1-T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü’nün “2000 Genel Nüfus Sayımı Nüfusun Sosyal ve Ekonomik Nitelikleri İL 79-KİLİS” adlı kitaptan alınmıştır.
