2011 Tōhoku Depremi ve Tsunamisi

2011 Tōhoku depremi ve tsunamisi (Japonca: 東北地方太平洋沖地震 Tōhoku Chihō Taiheiyō-oki Jishin), 11 Mart 2011'de,

Japonya

'nın Tōhoku bölgesinde 9,0 M_w büyüklüğünde gerçekleşen depremdir. Merkez üssü Tōhoku bölgesinin doğu kıyısında, yerin 24,4 km derinliğinde olan deprem; yerel saate göre 14:46'da gerçekleşti. ABD

Jeoloji

k Araştırma Kurumu tarafından ilk etapta 7.9 olarak belirlenen depremin şiddeti sonradan yapılan açıklamayla 8.8, daha sonrasında ise 8.9 olarak belirtildi, 9.0 büyüklüğünde olan deprem

Japonya

'da yaşanan en büyük deprem olduğu; dünyada ise en büyük ilk beş depremin arasında olduğu açıklandı. Japon hükümeti, felaketi resmi olarak "Büyük Doğu

Japonya

depremi" (東日本大震災, Higaşi Nihon Daişinsai) olarak adlandırdı.

Deprem

sonrasında bölgede yüksekliği 37.9 metreye varan tsunami dalgaları meydana geldi.

Deprem

sonucu Fukuşima Nükleer Elektrik Santralinde tsunami sonucu kazalar meydana geldi.

Deprem

sonrasında doğan tsunamilerde, dalgalar saatte 500 km hızla Hawaii'ye ulaştı. Deprem 9.0 (M_W büyüklüğündeki bir denizaltı ters fay depremi olan deprem, 11 Mart 2011 tarihinde

Japonya

saati ile (JSİ) saat 14:46'da (05:46 UTC), batı Pasifik Okyanusu'nda ve nispeten sığ olan 32 km'lik bir derinlikte meydana geldi. Merkezi

Japonya

'nın Tōhoku bölgesindeki Oşika Yarımadası'nın 72 km doğusunda olan deprem yaklaşk altı dakika sürdü.

Deprem

e en yakın büyük şehir, Honşu adasındaki 130 km uzaklıkta bulunan Sendai'ydi.

Deprem

Tokyo'dan 373 km uzaklıkta meydana geldi.

Deprem

den sonra, saat JSİ 15:06'da 7.0 M_W, JSİ 15:15'te 7.4 ve JSİ 15:26'da 7.2 büyüklüğünde artçı şoklar meydana geldi. Ana depremden beridir büyülüğü 4.5'in üzerinde olan 800'den fazla artçı şok meydana geldi. ABD

Jeoloji

k Araştırmalar Kurumu (USGS) müdürü Marcia McNutt, artçı şokların Omori kanununu izlediğini ve yıllarca devam edip zaman içinde durulacaklarını belirtti.

Deprem

den bir dakika önce

Japonya

çapında binden fazla sismometre içeren

Deprem

Erken Uyarı Sistemi milyonlarca kişiyi şiddetli bir deprem olacağı yönünde uyardı.

Japonya

Meteoroloji Ajansı, bu erken uyarının pek çok hayat kurtardığına inandığını açıkladı. En başta USGS tarafından 7.9 M_W olarak duyurulan depremin büyüklüğü, kısa bir süre sonra 8.8'e, daha sonra 8.9'a ve en sonunda 9.0'a yükseltildi. Pasifik

Tsunami

Uyarı Merkezi'nden Gerard Fryer depremden hemen sonra büyüklüğü 9.1 olarak tahmin etse de, bu görüş geniş bir katılım bulmamış, özellikle USGS tarafından kabul edilmemiştir.

Jeoloji

Deprem

Pasifik levhasının Honşu'nun altındaki tartışma konusu olan bir levhanın altına battığı yerde meydana geldi. Yılda 8-9 santimetrelik bir hızla hareket eden Pasifik levhası, Honşu'nun altındaki levhanın altına inmekte ve büyük miktarda enerji üretmektedir. Bu hareket bir sismik olaya yol açacak kadar bir gerginlik birikene kadar üstteki levhayı da aşağıya doğru iter.

Deprem

deniz tabanının birkaç metre yükselmesine neden oldu.

Deprem

in merkezi Iwate ili açıklarından Ibaraki ili açıklarına kadar uzanıyordu.

Japonya

Meteoroloji Ajansı depremin Iwate'den Ibaraki'ye kadar 500 km uzunluğunda ve 200 km genişliğinde bir fay bölgesini kırmış olabileceğini belirtti. Yapılan analizler depremin üç olaydan oluştuğunu gösterdi.

Deprem

in büyük bir tsunami yaratan bir başka deprem olan ve 8.6 büyüklüğünde yüzey dalgası magnitüdü olan 896 Sanriku depremi ve tsunamisi ile aynı işleyiş biçimine sahip olabileceği belirtiliyor.

Enerji

Deprem

1.9±0.5×10¹⁷ julluk yüzey enerjisi açığa çıkardı, bu enerji sallantı ve tsunami şeklinde harcandı; açığa çıkan enerji miktarının 9.1 büyüklüğündeki 2004 Hint Okyanusu depremi ve tsunamisinin neredeyse iki katı olduğu belirtildi. McNutt, bir röportajda, "Eğer bu depremden ortaya çıkan yüzey enerjisini kontrol edebilseydik, Los Angeles büyüklüğündeki bir şehre bir yıl boyunca enerji sağlayabilirdik" dedi. Bu 9320 gigaton TNT'ye ve Hiroşima'ya atılan atom bombasından açığa çıkan enerjinin yaklaşık 600 milyon katına eşdeğerdir.

Jeofiziksel etkileri

Tōhoku depremi ile Dünya’nın ekseninin 15 santim kaydığı, eksendeki bu kayma sonucu 24 saatlik bir günün 1.8 mikrosaniye (bir saniyenin milyonda biri) azaldığı jeoloji uzmanları tarafından belirtildi. Keza 2004 yılı Sumatra depremi ve 2010 yılı Şili depremleri için de, Dünya eksenini kaydırdığı bilim insanlarınca söylenmişti. Ayrıca

Japonya

adasının, kuzeydoğu yönünde 2,4 metre Tōhoku depreminin merkezine doğru kaydığı açıklandı. Bu nedenle yaklaşık 30 bina yıkıldı, 1046 bina çeşitli derecelerde hasar gördü. Kyushu'daki Shinmoedake yanardağı depremden iki gün sonra patladı. Yanardağ daha önce Ocak 2011'de patlamıştı, martta meydana gelen patlamanın depremle ilişkili olup olmadığı bilinmiyor. Antarktika'da sismik dalgaların Whillans Buz Akıntısı'nın 0.5 metre kadar kaymasına yol açtığı da bildirildi. NASA'da çalışan bir araştırma ekibinin başkanı olan Dr. Richard Gross, ekibi için 1.8 mikrosaniyelik bir kaymanın bile önemli olduğunu, bunun Mars'a giden bir uzay aracının yönlendirilme biçimini etkilediğini belirtti. Gross, değişiklikleri hesaba katmamanın görevin başarısızlıkla sonuçlanması anlamına gelebileceğini söyledi. Tsunami Deprem

Japonya

'nın tüm Pasifik kıyısı boyunca çok büyük bir zarara yol açmış olan büyük bir tsunamiyi tetikledi. Dalgaların yüksekliği Tarō'da ise 37.9 m, Ōfunato'da ise 23 metre olarak kaydedildi.

Tsunami

tüm Pasifik'e yayıldı, Güney ve Kuzey Amerika'da, Alaska'dan Şili'ye kadar olan bölgede tsunami uyarıları verildi, bu bölgelerde tsunami görülmesine karşın etkileri küçüktü. Şili'nin Pasifik kıyısı 17,000 kilometrelik uzaklıkla en uzak yerlerden biriydi, buna rağmen ülkede yüksekliği iki metreye varan dalgalar görüldü.

Japonya

Meteoroloji Ajansı tarafından verilen tsunami uyarısı en yüksek seviyeydi, en az 3 m yüksekliğindeki bir "büyük tsunami" olarak nitelendirilmişti. Gerçek yüksekliğine ilişkin tahminler değişmekteydi, en yüksek tahmin 10 m ile Miyagi'deydi.

Tsunami

ülkede yaklaşık 470 kilometrekarelik bir alanı sular altında bıraktı.

Deprem

Japonya

saati ile (JSİ) 14:46'da,

Japonya

'nın en yakın kıyısının 67 kilmoetre açığında meydana geldi ve dalgaların ilk ulaşacağı bölgeye 10 ile 30 dakika içinde ulaşacağı, sonra da daha kuzeyde ve güneydeki bölgeleri etkileyeceği bildirildi.

Deprem

in üzerinden bir saat geçmesinden hemen sonra,

Japonya

saati ile saat 15:55'te, Miyagi ilinin kıyısına yakın olan Sendai Havalimanı'nı dalgaların vurduğu gözlemlendi. Dalgalar uçak ve arabaları sürükledi, ilerlerken pek çok binayı bastı ve yıktı.

Tsunami

nin Sendai Havalimanı'nın içinde ve çevresinde yol açtığı zarar bir NHK Haber helikopteri tarafından görüntülendi, görüntülerde yaklaşan dalgalardan kaçmaya çalışan ve dalgaların içine alınan araçlar görülebilmektedir. 4 metrelik bir tsunami Iwate ilini vurdu. Sendai'deki Wakabayashi-ku da ciddi bir şekilde dalgalar tarafından vuruldu. 2004 Hint Okyanusu depremi ve tsunamisinde olduğu gibi,

Japonya

'da da 2004 tsunamisinden çok daha yerel olsa bile tsunami, depremden çok daha fazla zarara yol açtı.

Tsunami

nin "bütün olarak kasabaları süpürdüğü"ne ilişkin haberler vardı, bunlardan biri 9500 kişinin kaybolduğu Minamisanriku'ydu. 14 Mart tarihine kadar kasabada toplam bin ceset bulunmuştu.

Tsunami

den ölenlerin sayısının bu denli fazla olmasınının bir sebebi de, dalgaların beklenmedik derecede yüksek olan boyutlarıydı.

Tsunami

nin vurduğu pek çok şehirdeki tsunami setleri dalgaların yüksekliğinden daha küçüktü. Ayrıca dalgalara yakalanan pek çok kişi dalgalardan kaçabilmek için yeterince yüksekte olduklarını düşünümüştü. Kuji ve Ōfunato "tamamen yıkılmış ve orada bir kasaba olduğunu dair hiçbir işaret kalmamıştı". Gelen haberlere göre dalgaların üç katlı bir bina yüksekliğinde olduğu Rikuzentakata kasabası da yıkılmıştı. Gelen haberlere göre tsunamide zarar gören kasabaların arasında Kamaishi, Miyako, Ōtsuchi, ve Yamada (Iwate ilinde), Namie, Sōma ve Minamisōma (Fukuşima ilinde) ve Higashimatsushima, Onagawa, Natori, Ishinomaki, and Kesennuma (Miyagi ilinde) vardır.

Tsunami

nin en ciddi etkileri kuzeyde Erimo'dan güneyde Ōarai'ye kadar olan 670 kilometrelik bir kıyı şeridinde hissedildi ve bölgedeki zararın çoğu depremi izleyen saat içerisinde meydana geldi. Ōarai yakınlarında tsunamiden kaynaklanan dev bir anafor görüntülendi.

Tsunami

Miyagi'ye bağlı Miyatojima adasına olan köprüyü tamamen önüne katarak götürdü ve 900 ada sakini mahsur kaldı. İki metre yüksekliğindeki bir tsunami depremden iki saat sonra Chiba ilini vurdu ve Asahi gibi şehirlerde hasara yol açtı. 13 Mart 2011'de,

Japonya

Meteoroloji Ajansı (JMA)

Japonya

kıyılarındaki tsunami gözlemlerini yayımladı.

Tsunami

dalgaları, aşağıdaki yerlerde 3 metrenin üzerine ulaşmıştı: * 15:12 JSİ – Iwate Kamaishi-oki - 6.8 m * 15:15 JSİ – Ōfunato – 3.2 m veya daha yüksek * 15:20 JSİ – Ishinomaki-shi Ayukawa – 3.3 metre veya daha yüksek * 15:21 JSİ – Miyako – 4.0 m veya daha yüksek * 15:21 JSİ – Kamaishi – 4.1 m veya daha yüksek * 15:44 JSİ – Erimo-cho Shoya – 3.5 m veya daha yüksek * 15:50 JSİ – Sōma – 7.3 m veya daha yüksek * 16:52 JSİ – Ōarai – 4.2 m veya daha yüksek Bu veriler, JMA'nın

Japonya

kıyısı boyunca bulunan kayıt istasyonlarından elde edildi. Pek çok bölge ayrıca 1 ila 3 metre uzunluğunda olan tsunami dalgalarından etkilendi ve JMA raporu "Bazı yerlerde dalgaların yüksekliği bu verilerden daha yüksek olabilir" diye bir not içermekteydi. İlk kaydedilen tsunami dalgası verilerinin zamanları 15:12 ila 15:21 arasında değişmekteydi, bu da depremden 26 ila 35 dakika sonraydı. Rapor ayrıca tsunami gözlem detaylarını ve dalgalardan etkilenen kıyıların ayrıntılı haritalarını içermekteydi. 23 Mart 2011'de, Liman ve Havalimanları Araştırma Enstitüsü, telemetri ile aşağıdaki verileri elde etti: * Hachinohe limanı - yaklaşık 5 - 6 m * Hachinohe limanı bölgesi - yaklaşık 8 - 9 m * Kuji limanı - yaklaşık 8 - 9 m * Merkezi Iwate (Miyako) açıkları - 6.2 m * Kamaishi limanı - yaklaşık 7 - 9 m * Güney Iwate (Kamaishi) açıkları - 6.6 m * Ōfunato limanı - yaklaşık 9.5 m * Ōfunato limanı bölgesi - yaklaşık 24 m * Kuzey Miyagi açıkları - 5.6 m * Onagawa balıkçı limanı - yaklaşık 15 m * Ishinomaki limanı - yaklaşık 5 m * Merkezi Miyagi açıkları - ölçülemedi * Shiogama-Sendai limanının Shiogama kısmı - yaklaşık 4 m * Shiogama-Sendai limanının Sendai kısmı - yaklaşık 8 m * Sendai Havalimanı bölgesi - yaklaşık 12 m Yokohama Ulusal Üniversitesi ve Tokyo Üniversitesi'nden ortaklaşa bir araştırma ekibi, Ōfunato'daki Ryōri Körfezi'ndeki tsunaminin 29.6 m yüksekliğinde olduğunu bildirdi. Ekip, körfezin üzerindeki yüksek kayalıklarda dağılmış balıkçılık ekipmanları buldu.

Pasifik'teki diğer bölgeler

Deprem

den kısa bir süre sonra Hawaii'deki Pasifik

Tsunami

Uyarı Sistemi (PTWC) Pasifik Okyanusu'ndaki bazı bölgeler için tsunami uyarısı yaptı. Saat 07:30'da (UTC), tüm Pasifik'i kapsayan geniş kapsamlı bir tsunami uyarısı yaptı. Rusya, Kuril Adaları'nda kıyıya yakın bölgelerde yaşayan 11 bin vatandaşını tahliye etti. ABD Batı Kıyısı ve Alaska

Tsunami

Uyarı Sistemi, Kaliforniya'nın büyük kısmındaki kıyı bölgeleri, Oregon'un tamamı ve Alaska'nın batısı için bir tsunami uyarısında bulundu ve Alaska'nın Pasifik Kıyısı, Vaşington eyaleti ve Kanada'daki Britanya Kolumbiyası'nı kapsayan bir tsunami önlem tavsiyesi yayınladı.. Kaliforniya ve Oregon'da bazı bölgeleri 2.4 metreye kadar varan dalgalar vurdu, bunlar limanlar ve iskelelere zarar verip 10 milyon dolarlık zarara yol açtı. Kanada'daki Vancouver Adası'nı bir metrelik dalgalar vurdu; Filipinler'de 0.5 metreye kadar ulaşan dalgalar ülkenin doğusunu vurdu. Endonezya'daki Jayapura'da bazı evler hasar gördü. Papua Yeni Gine'nin Doğu Sepik ilindeki Wewak kasabasındaki Boram Hastanesi tsunamiden zarar gördü, 4 milyon dolarlık zarara uğrayan hastanedeki yüz hasta dalgalar ulaşmadan önce tahliye edildi. Hawaii'de sadece altyapı 3 milyon dolarlık zarar gördü, oteller gibi özel mülklere gelen zararlarla birlikte toplam zararın on milyonlarca dolara ulaştığı tahmin edildi. Midway Atolü'ndeki bazı adacıkları tamamen sular altına gömen 1.5 metre yüksekliğindeki bir tsunami adacıklarda kuluçkaya yatmış olan 110 bin su kuşunu öldürdü. Güney Pasifik'teki Tonga, Yeni Zelanda gibi ülkeler ve Amerikan Samoası ile Guam gibi bazı adalarda beklenenden büyük dalgalar gözlemlendi; fakat bunlar büyük bir zarara yol açmadı. Buna rağmen Guam'da bazı yollar kapatıldı ve düşük rakımlı bölgeler tahliye edildi. Zarar ve etkiler Çoğunluğu tsunamiden dolayı meydana gelen zarar çok büyük boyutlardaydı. En kötü biçimde etkilenen kasabaların görüntülerinde neredeyse sadece enkaz yığınları görülebilmekteydi. İlk günlerdeki tahminler sadece depremden kaynaklanan zararın 14.5 ila 34.6 milyar Amerikan doları olduğunu ortaya koydu. İlerleyen günlerde zararın 300 milyar doları bulabileceği ve bunun felaketi dünya tarihindeki en fazla mali zarara yol açan felaket yapacağı tahmin edildi. == Tepkiler Uluslararası tepkiler * Birleşmiş Milletler - İnsani Yardım Koordinasyon Bürosu sözcüsü Elisabeth Byrs, "30 uluslararası arama ve kurtarma ekibi gerektiğinde yardımı sağlamak için

Japonya

'ya gitmek için hazırlar." açıklamasını yaptı.

Hükümet tepkileri

* Afganistan'daki Kandahar şehri

Japonya

'ya 50,000 dolar bağışladı. * - Şansölye Angela Merkel, Almanya'nın

Japonya

'ya yardıma hazır olduğunu belirtti. Technisches Hilfswerk'ten arama ve kurtarma uzmanları

Japonya

'ya gönderildi. * Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Barack Obama depremden hemen sonra"Yardım etmeye hazırız" dedi. ABD yardım için Tomodachi Operasyonu (Tomodachi: Japonca arkadaşlık) adlı bir operasyon düzenledi. Operasyona USS Ronald Reagan hava grubu ve Yokota Hava Üssü'nden havacılar katıldı. ABD Uluslararası Gelişim Ajansı bölgeye birkaç yüz kişiden oluşan iki ekip gönderdi. ABD personeli büyük zarar gören Sendai Havalimanı'nı onarmak için çalışmalar yaptı. ABD Dışişleri Bakanlığı iletişim sistemleri kurdu ve yolculuk uyarıları yaptı. * Azerbaycan hükümeti

Japonya

'ya felaketin yaralarını sarma amaçlı olarak 1 milyon dolarlık yardım bağışladı. * Bangladeş bir sağlık ekibini de kapsayan bir arama-kurtarma ekibini

Japonya

'ya gönderdi. Bangladeş ayrıca bölgeye ilaç, 2000 battaniye, 500 lastik bot ve 1000 lastik eldiven gönderdi. * Bulgaristan bölgeye battaniye, gıda ve şişe suyu yardımı yaptı. * Cezayir başkanı Abdelaziz Bouteflika bir geçmiş olsun mesajı gönderdi, Cezayir hükümeti 10 milyon dolar bağışladı. * Çek Cumhuriyeti hükümeti 500 milyon Çek korunası bağışta bulundu. * Doğu Timor, enkazı kaldırmak için yüz kişiyi bölgeye gönderdi. * Ermenistan eğer

Japonya

kabul ederse bölgeye 25 kişiden oluşan bir arama-kurtarma ekibi göndereceğini, bunlardan 22'sinin deprem bölgesini ziyaret edeceğini açıkladı. * - Başkan Nicolas Sarkozy

Japonya

başbakanına yazdığı bir mektuğta Fransa'nın

Japonya

'nın dilediği herhangi bir şekide bu trajedinin üstesinden gelmek için yardım etmeye hazır olduğunu belirtti. * İsveç hükümeti gıda ve benzeri yardım malzemesi yardımı yaptı. * Kazakistan hükümeti 12 Nisan günü bölgeye 25,000 kutu et gönderdi. * Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu Japon İmparatoru Akihito'ya taziye mesajı gönderdi, Başbakan İrsen Küçük ise Japon halkına geçmiş olsun mesajını iletti. * Hollanda - Hollanda yardım amaçlı olarak bir milyon dolar bağışladı. * - MTI'ye göre bölgeye Macaristan Ulusal Felaket Yönetimi tarafından sekiz kurtarma timi üyesi ve bir uzman görevliden oluşan bir ekip gönderildi. Ekip 12 Mart günü

Japonya

'ya vardı. * Maldivler, en çok etkilenen bölgedeki insanları beslemek için 90 ton ağırlığında ton balığını

Japonya

'ya gönderdi. * Malezya başbakanı ve dışişleri bakanı başsağlığı dileklerini iletti ve bölgeye 15 kişi ile köpeklerden oluşan bir arama-kurtarma ve tıbbi ardım ekibi gönderildi. * Nepal hükümeti desteğini belirtti ve 500 battaniye ile yardım malzemeleri dağıttı. * Peru hükümeti yardım göndermeyi teklif etti. * Slovenya hükümeti 15 milyon euro bağışta bulundu. * - Cumhurbaşkanı Abdullah Gül: "Ümit ederiz can kaybı ve zarar büyük olmaz. Tabii afetin acısını bilen bir ülke olarak biz daima bu tip durumlarda ihtiyaç olduğunda karşılıklı yardımlaşmaya da önem veririz." Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, özel birim olayları izlemek için kurulacak ve yardımlar için

Japonya

Dışişleri Bakanı Yukio Edano ile görüşeceğini bildirdi. Türk Kızılayı yazılı bir açıklama ile deprem bölgesine bir ekip göndereceklerini açıkladı. Kızılay açıklamasında

Japonya

, Tayvan, Endonezya, Filipinler, Rusya ve Hawaii'ye yardım göndermeye hazır olduğunu belirtti. AKUT da bölgeye ekipler gönderdi. * Ukrayna hükümeti tibbi yardım göndermeye hazır olduğunu belirtti. Ukrayna Dışişleri Bakanlığı'ndan bir yetkili Ukrayna'nın radyoaktivitenin üstesinden geldiğini ve

Japonya

'ya bu konuda uzmanlar gönderebileceklerini belirtti. Ukrayna hükümeti 17 Mart günü içlerinde 2000 battaniyenin de bulunduğpu yardım malzemesi dağıttı. * Umman Kralı, Japon halkına geçmiş olsun dileğini iletti ve 10 milyon dolar bağışladı. * Vietnam hükümeti Japon halkına yardım için 200,000 dolar gönderdi. Vietnam Kızılhaçı buna ek olarak 50,000 dolar daha bağışladı. * Yeni Zelanda, 15 ton yardım malzemesi ile önceki üç haftasını 2011 Christchurch depreminin ardından yıkılan binalarda geçiren bir arama-kurtarma ekibini

Japonya

'ya gönderdi. == Ayrıca bakınız == *

Deprem

kronolojisi == Fotoğraflar == Dosya:Cosmo Oil explosion 20110311.png|

Deprem

sonrası pek çok yangın meydana geldi. Bu resimde bir petrol rafinerisindeki yangın görülmektedir Dosya:Effect of 2011 Sendai earthquake in Tokyo.jpg|

Deprem

sonrası Tokyo'da çıkan yangın Земјотрес во Сендај 2011

Kaynaklar

Vikipedi

2011 Tōhoku Depremi ve Tsunamisi