Bu madde taksonomi kutularının nasıl okunacağı konusunda fikir vermektedir.
Bir "taksonomi kutusu oluşturmak ya da girmek" konusunda yardım almak için ilgili İngilizce maddeye bakabilirsiniz. Bu konuda fikir belirtmek ve fikir alış verişinde bulunmak ya da bir makaleye taksonomi kutusu eklenmesini istiyorsanız şu bağlantıyı izleyin.
Taksonomi kutuları, bir canlının ya da canlılar grubunun bilimsel sınıflandırmadaki yerine ilişkin tablolardır.
Taksonomi kutularının nasıl okunacağı, sağdaki tablo (saka kuşu başlıklı maddede yer alan taksonomi kutusu) ile örneklenmeye çalışılırsa;
- Bilinen adı
Kutunun üzerindeki başlık canlının bilinen (dildeki adı veya bilimsel adı) adıdır. - Korunma durumu
Birçok tür için, bu satır türün korunma durumunu göstermektedir. Bu satır, bu türün hayatta kalma olasılığının göstergesi olarak okunabilir. Bu tabloya göre "saka kuşu" "LC" (Asgari endişe) statüsündedir: yani yakın zamanda bu türün yaşamını sürdürebilmesini engelleyebilecek bir risk bulunmamaktadır. Yok olma tehlikesi bulunan türler için, Vikipedi IUCN Kırmızı Liste bağlantısında yer verilen statüler kullanılır. - Resim
Türün tipik bir üyesinin resmi - Bilimsel sınıflandırma
Taksonomi kutusunun bu ve izleyen kısmı, söz konusu (maddeye konu olan) canlının ya da canlının bilimsel sınıflandırmasına, canlılar dünyasındaki yerine ilişkindir. Burada, canlının ait olduğu taksonomik birim belirtilmiştir. Taksonomi konusunda bir anlaşmazlık ya da belirsizlik söz konusu olduğunda, bu kısımda güncel olarak bilinen taksonomi kullanılmaktadır. - Takson basamakları
Sınıflamanın sol kısmında canlının takson basamakları, sağ kısmında ise bu canlıya ilişkin taksonlara yer verilmiştir. Tür ortak özelliklere sahip olan ve kendi aralarında döllenerek üreyebilen canlıları içeren bir populasyondur. Birbiri ile ilişkili türler topluluğu cins olarak adlandırılır. Birbiri ile ilişkili cinsler ise bir familyaya mensuptur. Taksonomide genellikle, bu tabloda olduğu gibi yedi ana takson kullanılmaktadır ancak daha kapsamlı bilgi verilmek istendiğinde daha küçük taksalara da yer verilebilmektedir. Örneğin, familya ile cins arasında alt familyaya da yer verilebilmektedir. - Binominal adlandırma
Binominal adlandırma, bir türün bilimsel adını gösterir. Bir türün binominal adı türün ait olduğu cins ve türün adından oluşur. İki isimli (binominal) adlandırmada kullanılan isimin başka bir canlı için de kullanılmayan bir isim olmasına dikkat edilmelidir. Yani, bilim adamları Saka kuşundan bahsederken Carduelis carduelis ismini kuşku duymadan kullanabiliyor olmalıdırlar. Biyologlar iki isimli sınıflamada bazı kodlar kullanılar. Bu kodlar sınıflamada tekliği sağlar (bkz. International Code of Zoological Nomenclature). İkili adlandırmada Latince ya da Latin alfabesi kullanılır (Bu, bilimsel sınıflandırma çalışmalarının oldukça revaçta olduğu dönemde 18. yüzyıl bilimsel yayınlarda genellikle Latince kullanılmış olmasından kaynaklanmaktadır). - Yazar adı
İkili ismin altında o ismi veren kişinin adı bulunur, organizmayı açıklamasıyla beraber ilk defa yayınlayan kişi (veya böyle bir açıklamayı referans gösteren kişi). Bu durumda Carduelis carduelis ismi ilk olarak ünlü botanikçi (Linnaeus, 1758) tarafından verilmiştir. İsmin parantez içinde olmaması türün hala Linnaeus'ın ilk belirttiği cins altında olduğununun göstergesidir. (Parantez içerisinde olması o türün şu an farklı bir cinse ait olduğunu gösterir.)
Taksokutuda kullanılan alt şablonlar;
