Finlandiya

Finlandiya (Fince: Suomi, İsveççe: Finland), resmî adıyla Finlandiya Cumhuriyeti, Kuzey Avrupa'da bir İskandinav ülkesidir. Doğuda Rusya, kuzeyde Norveç ve batıda İsveç'le komşudur. Batıda Botniya ve güneyde Finlandiya körfezlerine kıyısı vardır. Estonya Finlandiya Körfezi'nin karşısında yer alır. Yüz ölçümü 338.455 km² ve nüfusu 5,5 milyondur. Helsinki ülkenin başkenti ve en büyük şehridir. Finlerin ana dili olan Fince, yeryüzündeki az sayıda Baltık-Fin dilinden biridir. Finlandiya'nın iklim özellikleri enleme göre değişkenlik gösterir: güneyde nemli karasal iklim, kuzeyde kutup altı iklimi görülür. Ülke genel olarak tayga biyomuna dahildir. Finlandiya'da 180 binden fazla göl bulunmaktadır.

Finlandiya'da insan yaşamı MÖ 9000'de Son Buzul Dönemi'nin ardından başladı. Taş Devri'nde çeşitli seramik kültürleri ortaya çıktı. Tunç ve Demir çağlarında diğer Fennoskandiya ve Baltık kültürleriyle ilişkiler güçlendi. 13. yüzyıl sonlarından itibaren Kuzey Haçlı Seferleri'nin bir sonucu olarak Finlandiya İsveç'in egemenliği altına girdi. 1809'daki Finlandiya Savaşı'nın ardından ülke Finlandiya Büyük Prensliği adı altında Rusya'ya bağlı özerk bir yönetim hâline geldi. Bu dönemde Fin ulusal sanatı büyük bir atılım gerçekleştirdi ve bağımsızlık fikri yayıldı. 1906'da Finlandiya genel oy hakkını tanıyan ilk Avrupa ülkesi, dünyada ise tüm yetişkinlere seçilme hakkı veren ilk ülke oldu. Son Rus çarı olan II. Nikolay, ülkeyi Ruslaştırmak ve ve özerkliğini sonlandırmak istediyse de, 1917 Rus Devrimi'nin ardından Finlandiya bağımsızlığını ilan etti. 1918'de yeni kurulmuş ülke Fin İç Savaşı'nı yaşadı. II. Dünya Savaşı sırasında Kış Savaşı ve Devam Savaşı'nda Sovyetler Birliği'ne karşı, Laponya Savaşı'nda ise Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi Almanyası'na karşı savaştı. Savaşların ardından ülke, topraklarının bir bölümünü kaybetti ancak bağımsızlığını korumayı başardı.

Finlandiya 1950'lere kadar bir tarım ülkesi olarak kaldı. II. Dünya Savaşı'nın ardından ülke bir yandan hızla sanayileşmiş ve gelişmiş, bir yandan da İsveç modelini örnek alan bir refah devleti inşa etmiştir. Sonuç olarak refah tabana yayılmış ve ülke yüksek bir kişi başına gelire sahip olmuştur. 1955'te Birleşmiş Milletler'e katılmış ve tarafsızlık politikası ilan etmiştir.1969'da OECD'ye, 1994'te NATO'nun Barış İçin Ortaklık programına, 1995'te Avrupa Birliği'ne, 1997'de Avrupa-Atlantik Ortaklık Konseyi'ne ve 1999'da Euro bölgesine girmiştir.

Finlandiya eğitim, ekonomik rekabet, sivil özgürlükler, yaşam kalitesi ve insani gelişme gibi birçok uluslararası değerlendirmede lider konumundadır. 2015'te ülke Beşeri Sermaye Raporu ve Basın Özgürlüğü Endeksi'nde birinci sırada yer almış, Kırılgan Ülkeler Endeksi'nde 2011-2016 yılları arasında art arda en sağlam ülke, Küresel Cinsiyet Eşitsizliği Raporu'nda da en eşit ikinci ülke olmuştur. Ayrıca 2018, 2019 ve 2020 yıllarında Dünya Mutluluk Raporu'nda zirvede yer almıştır.

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.