Ahtnaca

Ahtnaca ya da Ahtna dili (kendilerince ‘Atnakenaege’ (dil) ‘Atnahwt’aene (halk); İngilizce Ahtna, Ahtena, Atna), Alaska'da Copper River (Ahtnaca ʻAtnaʼtuu) yöresinde Ahtnalar tarafından konuşulan Na-Dene dilleri ailesinden Atabask dilleri grubundan bir Kızılderili dili. Eskiden İngilizcede Copper River ya da Mednovskiy (< медновский) adlarıyla da bilinirdi. Alaska Yerli Dil Merkezine göre 650 kişilik nüfustan 25 kadarı anadillerini konuşabiliyor. Bu dildeki Rusça alıntılar, Alaska'nın Rus döneminden kalmadır. Örnek vermek gerekirse tsaey (< чай ) 'çay', tseiniic (Merkezi) tsiniic (Aşağı) (< ча́йник) 'çaydanlık', sdagaan (< стака́н) 'bardak', beldih (< пальто́) 'palto', ''giliba’ (< коро́ва) 'inek'. Diyalektler ve kabileler * 'Aşağı Ahtnaca' ‘Atnahwt’aene; İngilizce Lower Ahtna. Chitina ve kısmen Copper Center yöresinde konuşulur. ** Chitina/Taral Band kabilesi. Chitina (Tsedi Na’) ile Taral (Taghaelden) yörelerinde yaşarlar. ** Tonsina/Klutina Band kabilesi. Tonsina River (Kentsii Na’) ile Klutina River (Tl’atii Na’) ve Klutina Lake (Tl’atibene’) yörelerinde yaşarlar. * 'Merkezi Ahtnaca' ‘Atnahwt’aene; İngilizce Central Ahtna, Middle Ahtna. Copper Center (Tl’aticae’e), Tazlina (Tezdlen Na’), Glennallen (Ciisk’e Na’), Gulkana (C’ulc’e Na’) ve Gakona (Ggax Kuna’) yörelerinde konuşulur. ** Gulkona/Gakona Band kabilesi * 'Batı Ahtnacası' Tsaay Hwt’aene; İngilizce Western Ahtna. Cantwell (Yidateni Na’) yöresinde konuşulur. ** Tyone/Mendeltna Band kabilesi. Tyone (...) ile Mendeltna (Bendilna’) yörelerinde yaşarlar. ** Cantwell/Denali Band kabilesi. Cantwell (Yidateni Na’) ile Denali (Dghelaayce’e) yörelerinde yaşarlar. * 'Yukarı Ahtnaca' Tatl’ahwt’aene; İngilizce Upper Ahtna. Mentasta yöresinde konuşulur. ** Sanford River/Chistochina Band kabilesi. Sanford River (K’ełt’aeni) ile Chistochina (Tsiistl’edze Na’) yörelerinde yaşarlar. ** Slana/Batzulnetas Band kabilesi. Slana (Stl’ana’) ile Batzulnetas (Nataełde) yörelerinde yaşarlar. ** Mentasta Band Band kabilesi. Mentasta (Mendaesde) yöresinde yaşarlar. Karşılaştırma Ahtnacanın iki komşu Atabask diliyle karşılaştırması : Örnekler * 'kenaege’ dil, lisan * c’eghaeze’ yumurta * del kırmızı * łic’ae köpek * c’eyene’ balık kılçığı * c’esten’ et * natu’ tuz * ggaał tuzak, kapan * gguux böcek, kurt * snaan annem * ne’aan annemiz * ben göl * ten buz * yes kar * ts’es kaya * yaa gök * son’ yıldız * xos diken * nadaeggi iki * ałts’eni beş * hwlazaan on * ts’ełk’ey kole uk’edi on dokuz Ayrıca bakınız * Alaska Yerli Dil Merkezi * Yukon Yerli Dil Merkezi Dış bağlantılar * "Ahtna Noun Dictionary" by John E. Smelcer (2009) * Nay’dina’aa Na’ Chickaloon Village Traditional Council

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.