Alem

Kısaca: Alem Türk-İslam sanatında cami, medrese, türbe gibi kubbeli yapıların, minare külahlarının, sancakların üzerine yerleştirilen tepelikler. Ayrıca bayrak, sancak, alamet ve bir kavim veya topluluğun tanınmış ve şöhretli kişileri için kullanılan bir tabirdir.Araplarda sancak manasınadır. ...devamı ☟

Alem Türk-İslam sanatında cami, medrese, türbe gibi kubbeli yapıların, minare külahlarının, sancakların üzerine yerleştirilen tepelikler. Ayrıca bayrak, sancak, alamet ve bir kavim veya topluluğun tanınmış ve şöhretli kişileri için kullanılan bir tabirdir.

Araplarda sancak manasınadır. Umumiyetle altında toplulukların birleştiği alamet ve sancaklara, bu hususta kullanılan timsali işaretlere denir. En eski zamanlardan beri ordu ve asker topluluklarının bir işareti olmak üzere alemler kullanılmıştır.

Türkler önceleri alem olarak at kuyruğundan tuğlar, boynuz, kurt sureti ve hilal şekillerini kullanmışlardır.

Osmanlılarda alem aynı zamanda silah olarak kullanılan bir nevi balta (teber)dır. Muhtelif şekilleri olur. Uçları dar yüzlü bir kama veya dört köşe bir süngü şeklinde mızrak gibi uzunca saplı bir silah olup, mızrak vazifesini de görür. Bunların bazılarının üzerinde altın kakmalı yazılar ve süslemelere rastlanır. Yeniçeri ordusunda “sancak alemi” olarak da kullanılırdı.

Osmanlılarda beyaz, kırmızı, yeşil ve sarı olmak üzere muhtelif renkte bayrak yapılmış ve kullanılmıştır. Sancak karşılığı olarak da alem tabirini kullanmışlar ve sancağı taşıyanlara da alemdar demişlerdir. İlk Osmanlı bayrağı, Selçuklu Sultanı Alaeddin tarafından Osman Gaziye gönderilen alemin beyaz renkte olmasından dolayı beyaz idi. Bu beyaz sancak, Osman ve Orhan Gazi zamanlarında kırmızı harb bayrağı kullanılmasına rağmen, Yavuz Sultan Selim devrine kadar muhafaza edilmiştir. Yeşil sancak ise, Fatih devrinde padişahın gemiye bindiği zaman geminin arkasına takılmak üzere kullanılırdı. Osmanlı bayraklarına hilal konması Orhan Gazi devrinde başlamıştır. Üç hilal ise, Fatih’in ilk sikkelerinde ve bundan sonraki yeşil sancaklarda kullanılmıştır. Ay yıldızın bayrağa konulması Sultan Üçüncü Selim zamanında olması kuvvetle muhtemeldir.

Bazı tekke bayraklarının alemlerinde o tekkenin mensub olduğu tarikat pirinin ismi yazılıdır. Bu yazılar umumiyetle bakır veya pirinçten kesme veya gümüş kakma usulüyle yazılmış ve yaldızlanmıştır. Alem tabiri daha ziyade dini, içtimai ve resmi mahiyetli olan işaretler için kullanılır.

Alem, aynı zamanda cami, türbe, medrese, çarşı, imaret ve bunlara benzer dini ve içtimai binaların kubbeleri tepesine ve minare külahlarıyla, minberler ve şadırvanlar gibi mimari kısımlarının ahşap çatıları üstüne bazan süs bazan da mimari bir eleman olarak konulan tepeliklerdir. Bunlar düşey bir eksene geçirilmiş boncuk gibi yuvarlak şekilde bir kaç parçadan ve onların tepesine takılmış ay veya iki uçları dışarıya doğru kıvrılmış bir boynuz ve bunlara benzer şekillerle son bulan elemanlardır.

Eski Türkler umumiyetle çadır ve binaların tepesine gerek süs olarak ve gerekse nazara karşı moncuk (veya boncuk) denen tepelikler koyarlardı. Öteden beri devam eden bu geleneğe diğer inşai ve bedii sebeplerin katılması, alemlerin bugüne kadar devam etmesine sebeb olmuştur. Türkler İslamiyetle şereflendikten sonra, moncuk tabiri yerine daha İslami buldukları alem sözünü almışlardır.

Alemler güzel görünmenin yanısıra mimari bir mecburiyetin neticesi olup, kurşun levhaların tepedeki birleşme noktasını örterler. Estetik açıdan da dikkati tepede toplayıp, sanki kubbe veya minare semaya yükseliyormuş gibi bir his verirler. Kubbe ve minarelerin alemleri binanın büyüklüğüne uygun bir şekilde yapılır. Alemi meydana getiren parçalar aşağıdan yukarıya doğru küp, alt bilezik, armut, boyun, üst bilezik ve ay gibi isimler alırlar. Alemlerin en çok dikkat çeken yeri ay kısmıdır. Bunların boynuz, hilal, nal, zombah, yaprak ve Mevlevi sarığı şeklinde olanları vardır.

Gerek sancak, gerek kubbe ve gerekse minare külahları tepelerine takılan alemler çeşitli zaman ve memleketlere göre çok çeşitli şekiller almıştır.

Kaynak: Yeni Rehber Ansiklopedisi

Alem

Türkçe Alem kelimesinin İngilizce karşılığı.
[Alem] v. hale, haul; heave
adv. above, higher than
n. beyond, after life

Alem

bayrak.
minare, kubbe, sancak direği gibi yüksek şeylerin tepesinde bulunan, madenden yapılmış ay yıldız ya da lale biçiminde süs.

Alem

Türkçe Alem kelimesinin Almanca karşılığı.
n. All, Mensch: Menschen, Welt

misafir - 8 yıl önce
Alem Türk-İslam sanatında cami, medrese, türbe gibi kubbeli yapıların, minare külahlarının, sancakların üzerine yerleştirilen tepelikler.

Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Alem Resimleri

Alem FM
3 yıl önce

tarihinde TMSF'nin ihaleye çıkarttığı Akşam Gazetesi, Skyturk360, Alem FM ve Alem Dergi'si Ethem Sancak’a satıldı. 21 Kasım 2013 tarihinde Çukurova Holding...

Alem FM, 13 Ocak, 1994, Ali Poyrazoğlu, Frekans, Kuruluş, Kurum, Medya Portalı, Radyo, Slogan, Taslak
Alem (dergi)
6 yıl önce

2013 tarihinde TMSF'nin ihaleye çıkarttığı Akşam Gazetesi, Skyturk, Alem FM ve Alem dergisini pek çok ihalede beraber hareket eden Cengiz Holding, Limak...

Alem (dergi), 1992, Dergi, Taslak, Türkçe, Çukurova Holding
Alem (alet)
3 yıl önce

Alem, tuğ ve sancak gönderlerinin tepelik bölümüne takılan sembol. Alem kelimesi, Arapça bildirmek, işaret etmek anlamına gelen "ilm" kökünden türemiştir...

Alem (alet), Alem (anlam ayrım), Alemdar, Cami, Hilal, Kubbe, Minare, Osmanlı Devleti, Padişah, Sancak, Türkler
Sanal Alem
3 yıl önce

açıklamaktadır. İnterneti anlatmak için kullanılan sanal alem terimi için sanal alem başlığına bakınız. Sanal Alem, Radikal Gazetesi Bilgi Teknolojileri Editörü...

Sanal Alem, 1996, 1998, 2002, 2004, 2 Aralık, Apple, Bilişim, ICQ, M. Serdar Kuzuloğlu, Otomotiv
Vefasız Alem
4 yıl önce

Vefasız Alem, Müslüm Gürses'in Aralık 1988'de Elenor Müzik firmasından çıkardığı albümdür. Bu albümde Vefasız Alem, Sabrım Ağlıyor, Sevdiğim Sensin, Hilebaz...

Alt âlem
6 yıl önce

üstünde ise (varsa) üst âlem yer alır. Taksonlar belirli sistematik kurallara göre sıralanmışlardır. Her zaman alt alem ya da üst alem bulunmayabilir....

Alt âlem, Alem, Sistematik, Takson, Taksonomi, Üst alem, Şube, Üst şube
Alen islamović
3 yıl önce

Aliya "Alen" Islamović (d. 17 Ağustos 1957) Bosnalı şarkıcı. 1979 - 1986 yılları arasında Divlje Jagode, 1986 - 1989 Bijelo Dugme gruplarında solistlik...