Aleviler'de Inanç Anlayışı

Kısaca: Alevilerde inanç ve ibadet anlayışının kendine özgü yönleri bulunmaktadır. Bu anlayışın temeli biçimden çok özü esas almasına dayanır. Biçimsel anlamda ibadetin bir araç, olgun insan olmanın ise esas amaç olduğu kabul edildiğinden cemlere katılmak, oruç tutmak yetmez. Eline, diline, beline bağlı olmayan, en kutsal varlık olan insanı sevmeyen, olgunlaşmamış insanların ibadetleri de boşunadır. Bu kişiler Cem törenlerine alınmadıkları gibi toplumdan da dışlanırlar. Alevi inancının temeli Hak-Muhamm ...devamı ☟

Alevilerde inanç ve ibadet anlayışının kendine özgü yönleri bulunmaktadır. Bu anlayışın temeli biçimden çok özü esas almasına dayanır. Biçimsel anlamda ibadetin bir araç, olgun insan olmanın ise esas amaç olduğu kabul edildiğinden cemlere katılmak, oruç tutmak yetmez. Eline, diline, beline bağlı olmayan, en kutsal varlık olan insanı sevmeyen, olgunlaşmamış insanların ibadetleri de boşunadır. Bu kişiler Cem törenlerine alınmadıkları gibi toplumdan da dışlanırlar. Alevi inancının temeli Hak-Muhammed-Ali sevgisine dayanır.

Hz. Ali, Ehl-i Beyt ve Oniki İmam Sevgisi

Bilindiği üzere Alevilik Hz. Ali, Ehl-i Beyt ve Oniki İmam sevgisine dayanır. Ehl-i Beyt sözcük olarak ev halkı demektir. Ev halkı yani Ehl-i Beyt Hz. Muhammed, Hz. Ali, Hz. Fatıma, Hz. Hasan ve Hz. Hüseyin’den oluşmaktadır. Ehl-i Beyt halk arasında Pençe-i Al-i Aba olarak da adlandırılır.

Oniki İmamlar, Alevilerin Hz. Muhammed’den sonra önder olarak tanıdıkları Hz. Ali ile Hz. Fatıma’nın soyundan gelen kişilerdir. Oniki İmamların adları sırasıyla şöyledir:

1- İmam Ali 2- İmam Hasan 3- İmam Hüseyin 4- İmam Zeynel Abidin 5- İmam Muhammed Bakır 6- İmam Cafer Sadık 7- İmam Musa Kazım 8- İmam Ali Rıza 9- İmam Muhammed Taki 10-İmam Ali Naki 11-İmam Hasan Askeri 12-İmam Mehdi

Alevilere göre müslümanlar Hz. Muhammed’den sonra 73 fırkaya ayrılacaklar ve Ehl-i Beytin, Oniki İmamların yolundan gidenlerin dışındakiler cehenneme gideceklerdir. Ehl-i Beytin, Oniki İmamların yolundan gidenler Fırkayı Naciye veya Güruh-u Naci olarak adlandırılır.

Demek ki Ehl-i Beyt sevgisi Aleviliğin esasını oluşturur. Tevella ve teberra anlayışı da bu sevgiden kaynaklanır. Tevella Ehl-i Beyti, Oniki İmamları, Ondört Masumları, Onyedi Kemerbestleri ve onların yolundan gidenleri sevenleri sevmek, teberra ise onları sevmeyenleri sevmemektir.

Ondört Masum

Muhammed Ekber, Abdullah b. İmam Hasan, Abdullah b. İmam Hüseyin, Kasım, Zeynelaba, Kasım b. Zeynel-abidin, Ali Eftar, Abdullah b. İmam Cafer Sadık, Yahya el-Hadi, Salih, Tayyib, Cafer b. Muhammed Taki, Cafer b. Hasan Askeri, Kasım b. Muhammed Taki.

Onyedi Kemerbest

İmam Hasan, İmam Hüseyin, Hadi-i Ekber, Abdülvahid, Tahir, Tayyib, Türab, Muhammed Hanefi, Abdurrauf, Ali Ekber, Abdülvahab, Abdülcelil, Abdurrahim, Abdülmuin, Abdullah Abbas, Abdülkerim, Abdüssamed

Dört Kapı Kırk Makam

Dört Kapı Kırk Makam şeklindeki Kamil(olgun) insan olma ilkelerini Hünkar Hacı Bektaş Veli’nin tespit ettiğine inanılır.Hacı Bektaş “Kul Tanrı’ya kırk makamda erer, ulaşır, dost olur.” buyurmuşlardır. Bu ilkeler aşama aşama insanı olgunluğa ulaştırır. Bir başka yoruma göre ise şeriat anadan doğmak, tarikat ikrar vermek, marifet nefsini bilmek, hakikat Hakkı özünde bulmak yollarıdır.

Dört Kapı şunlardır:

1.Şeriat 2.Tarikat 3.Marifet 4.Hakikat

Her kapının on makamı vardır:

Şeriat kapısının makamları:

- İman etmek, - İlim öğrenmek - İbadet etmek - Haramdan uzaklaşmak - Ailesine faydalı olmak - Çevreye zarar vermemek, - Peygamberin emirlerine uymak - Şefkatli olmak - Temiz olmak - Yaramaz işlerden sakınmak

Tarikat kapısının makamları

- Tövbe etmek - Mürşidin öğütlerine uymak - Temiz giyinmek - İyilik yolunda savaşmak - Hizmet etmeyi sevmek - Haksızlıktan korkmak - Ümitsizliğe düşmemek - Ibret almak - Nimet dağıtmak - Özünü fakir görmek

Marifet kapısının makamları

Edepli olmak Bencillik, kin ve garezden uzak olmak - Perhizkarlık - Sabır ve kanaat - Haya - Cömertlik - İlim - Hoşgörü - Özünü bilmek - Ariflik

Hakikat kapısının makamları

- Alçakgönüllü olmak - Kimsenin ayıbını görmemek - Yapabileceğin hiçbir iyiliği esirgememek - Allah’ın her yarattığını sevmek - Tüm insanları bir görmek - Birliğe yönelmek ve yöneltmek - Gerçeği gizlememek - Manayı bilmek - Tanrısal sırrı öğrenmek - Tanrısal varlığa ulaşmak

Üç sünnet yedi farz

Alevilerin kutsal kitaplarından “Buyruk”larda yazıldığına göre Alevi yolunun temeli üç sünnet yedi farza dayanır. Bu temel esaslara uymak zorunludur. Üç sünnet yedi farz şunlardır:

Üç Sünnet

Dilini tevhid kelimesinden ayırmaya Gönlünden düşmanlığı gidere, kimseye kin ve kibir tutmaya, kıskançlık etmeye, hırsına uyup şeytana gönül vermeye. Sözü Hakkın kudreti ola, kimseyle kavga etmeye, kimseye düşmanlık yapmaya

Yedi Farz

Çok sır saklaya Talip binbir ise, bir otura ve bir dilden söyleye Hakkın terazisine itaat ede, yaptığı bir günaha bin özür ve niyaz eyleye, kimsenin gıybetini etmeye ve yalan yere and içmeye, yalan söylemeye Mürebbi hakkına itaat ede, emrine uya Kuşak kuşana, halifeden el alıp, tövbe eyleye Musahibini hakikatte Hak cemiyetine eriştire Halife’den tac ve kisvet kabul eyleye. Özünü şeyhlere ulaştıra Bu yol üzere olmayana sofu diye inanmayasanız. Bir kişi bunca farzdan ve sünnetten düşse, ona derman yoktur, sürgün olur, yüzü karadır.

Oniki Şart

- Cömertlik - Mutluluk - İbret - Gayret - Sohbet - Mürüvvet - Şefkat - Şefkat - İkram - Tevella - Teberra

Oniki İşlek

- Evvel kendi özünü hassas etmektir - Marifet tohumunu ekmektir - Şefkat beslemektir - Rıza eteğini tutmaktır - Hikmet sıfatını sem etmektir - Özünü hizmet hürmetin saklamaktır - Özünü mukarribiyle hudetmektir, - Özünü sabır ehline vermektir - Muhabbet kilesiyle ölçmektir - Takva değirmeninde özünü arındırmaktır - Su ile yuğurmaktır

- İradet tennurunda pişmek ve ihlas sofrasına girmek , özünü dervişlere ve fukaralara sarfetmektir.

Kaynak

Dr. Ali Yaman - http://www.alevibektasi.org

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Alevilik
2 yıl önce

İsviçre’nin Basel kantonunda Alevi derneklerinin başvurusu üzerine yerel parlamento 2012 yılında Aleviliği ayrı bir inanç olarak kabul etti. ^ KINGSLEY...

Alevilik, Alevilik (mezhep), Anadolu aleviliği, Arap Aleviliği, Nusayrilik, ޞia, ޞii, Anlam ayrım
Alevilikte inanç
6 yıl önce

[kaynak belirtilmeli] Alevî İslâm inancında Ali’nin çok özel bir yeri vardır. Alevî-Şiî amentüsünde bulunan imâmet anlayışına göre Peygamber Muhammed öldüğünde...

Işıkçılık
2 yıl önce

son dönemlerde Alevîler arasında yaygınlaşan[kaynak belirtilmeli], Alevî inanç ve tarihini alternatif bir şekilde algılayan bir hareketi imâ etmek amacıyla...

Dede (alevilik)
6 yıl önce

ile Anadolu'da Alevi-Bektaşi inancında biçimlendi. Yasal olarak bugün kapalı olsa da, Hacı Bektaş Dergahı'na, Mersin'deki Tahtacı Alevileri haricinde tüm...

Hulûl
6 yıl önce

Antropomorfizm Mücessime Şiîlik'te hûlul inancı ^ Türkye'de Alevi/Nusayri Önderlerinin Eserlerinde İnanç Konularına Yaklaşım 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine...

Onikiciler
2 yıl önce

ederler.[kaynak belirtilmeli] İsnâaşeriyye mezhebinden olanlar, imamlara inanç gibi Şiilik inancının birçok öğretilerini ilişkin mezheplerle paylaşsalar...

şeytan taşlama
2 yıl önce

taşlamaya yer olmadığını, bunun bir hurafe olduğunu iddia etmiştir. Alevi anlayışı diğer ibadetlerde olduğu gibi hac ile ilgili ritüellere de biçimsel...

ݞeytan taşlama, ݞeytan taşlama
Ethem Ruhi Fığlalı
6 yıl önce

Laoust'tan çeviri S. Hizmetli ile birlikte, 1999) Atatürk'ün Din ve Laiklik Anlayışı (2012) İslam'da Sosyal Dayanışma, Muhammed Ebu Zehra'dan çeviri O. Eskicioğlu...

Ethem Ruhi Fığlalı, 1937, 8 Aralık, Biyografi, Burdur, Muğla Üniversitesi, Samiha Ayverdi, Sıtkı Davut Koçman, Tahtacılar, Taslak, Türk