Anadolu ve Rumeli Müdafaai Hukuk Cemiyeti
Kısaca: İstiklal Savaşımızda ve millî mücadele dâvalarında kuvvetli bir dayanak vazifesi görmüş olan millî teşkilatımızın adı.4 Eylül 1919 da toplanan Sivas Kongresinde bütün yurdun maddî ve manevî kuvvetlerine dayanan bir millî teşkilât kurulması kabul edilmiştir.Şarkî Anadolu Müdafaai Hukuk Cemiyeti nin tüzüğü esas alınarak kurulan Anadolu ve Rumeli Müdafaai Hukuk Cemiyeti, 11 Eylül 1919 da Kongre Başkanı Mustafa Kemal'in Sivas Vilâyet makamına verdiği dilekçe ile resmen faaliyete geçmiştir. ...devamı ☟
4 Eylül 1919 da toplanan Sivas Kongresinde bütün yurdun maddi ve manevi kuvvetlerine dayanan bir milli teşkilat kurulması kabul edilmiştir.
Şarki Anadolu Müdafaai Hukuk Cemiyeti nin tüzüğü esas alınarak kurulan Anadolu ve Rumeli Müdafaai Hukuk Cemiyeti, 11 Eylül 1919 da Kongre Başkanı Mustafa Kemal'in Sivas Vilayet makamına verdiği dilekçe ile resmen faaliyete geçmiştir.
Mustafa Kemal'in el yazısıyla verilen bu beyannamede (Anadolu ve Rumelide müteşekkil bilumum Müdafaai Hukuku Milliye vesair milli ve vatani milli cemiyetlerle, Raddi İlhak heyetlerinin Sivas'ta 3 Eylül 335 tarihinde akdettikleri umumi kongre kararıyla �Anadolu ve Rumeli Müdaai Hukuk Cemiyeti namı menafii Osmaniyeyi müdafaa etmek üzere birleşmiştir.) denilmekte ve normal kanuni işlemin yapılması bildirilmektedir.
Mustafa Kemal'in verdiği karar üzerine 12 Eylül 1919 dan itibaren kurtuluş davasına düşman olan Damat Ferit hükümeti ile bütün ilgiler kes 1 imiş ve cemiyetin teşkilatı, kısa zamanda memleketin düşman ayağı basmamış her köşesinde kurulmuş ve kökleşmiştir. İstiklalin korunması davasına inanmış Türk vatanseverlerinin katıldığı bu teşkilatın gün geçtikçe kuvvetlenmesi üzerine padişah Vahdettin, bu teşkilatın temsilcisi Heyeti Temsiliye ile görüşmelerde bulunmak üzere bir Nazırını Amasya'ya göndermiş; bu görüşmeler sonunda da İstanbul'da Osmanlı Meclisi Mebusanı'nın toplanması kararlaşmıştır. Cemiyet üyelerinin katıldığı Meclisi Mebusan, 28 Ocak 1920 günü yaptığı gizli bir toplantıda Misak-i Milli'yi kabul etmiş, fakat İstanbul'un yabancı devletler tarafından işgal edilmesi üzerine dağılmıştır.
23 Nisan 1920 de Ankara'da Türkiye Büyük Millet Meclisi kurulunca, Heyeti Temsiliye'nin o güne kadar gördüğü birleştirici ve idare edici vazife, Büyük Millet Meclisine geçmiştir. Böylece bu cemiyetin teşkilatına dayanan Türk Milli Hükümeti gerçek anlamıyla kurulmuştur. 1 Temmuz 1920 de İcra Vekilleri Hey'eti aldığı bir kararla hükümetle cemiyet teşkilatının işbirliği etmesini bir esasa bağlamıştır.
İstiklal Savaşının kazanılması için Türk milletini bu dava çevresinde kuvvetli bir şuur ve heyecanla birleştirmek hususunda en esaslı bir vasıta olan bu cemiyet, büyük zafer kazanıldıktan sonra en önemli vazifesini tamamlamıştır. Mustafa Kemal'in 8 Nisan 1923 de dokuz umde adı altında yayınladığı beyannamede Halk Fırkası adı altında yeni bir siyasi teşkilatın kurulacağını bildirmesi üzerine tarihi vazifesini bitirmiş ve Halk Fırkasının esasını meydana getirmiştir.
Bu konuda henüz görüş yok.
