Ani

Kısaca: Ani Kars` ın Arpaçay ilçesinde, Arpaçay Nehri boyunda bulunan ören yeri. 961-1045 yılları arasında Bagratlı hanedanından Ermeni hükümdarlarının başkenti olmuştur. 11. ila 12. yüzyıla ait önemli Selçuklu mimari eserlerini barındırır. ...devamı ☟

Ani
Ani

Ani Kars` ın Arpaçay ilçesinde, Arpaçay Nehri boyunda bulunan ören yeri. 961-1045 yılları arasında Bagratlı hanedanından Ermeni hükümdarlarının başkenti olmuştur. 11. ila 12. yüzyıla ait önemli Selçuklu mimari eserlerini barındırır.



Tarih

Kentin adı en erken 6. yüzyılda Gamsaragan sülalesinden Ermeni beylerine ait bir müstahkem yer olarak geçer. Gamsaragan ailesi ile Bagratuni (Bagratlı) ailesi arasındaki uzun mücadele ikincilerin zaferi ile sonuçlanmış ve 780 yılında Gamsaragan`lar mülklerini Bagratlılara satarak Bizans ülkesine göçmüşlerdir.

Bagratlı I. Aşot 885 yılında Abbasi Halifesi ve Bizans İmparatoru tarafından "Ermenistan Kralı/Şehinşah-ı Armen" olarak tanınmıştır. Aşot ve oğulları önce (bugünkü Tuzluca ilçesinin 8 km kuzeyinde Halimcan köyü yakınında bulunan) ``Bagaran`` kentinde, daha sonra (Akyaka ilçesinde Koyucak mevkiinde bulunan) ``Şirakavanda ve Kars merkezde hüküm sürmüştür. 961 yılında 3. Aşot (953-977) başkentini Ani`ye taşıyarak burada büyük bir kentin inşaına başlamıştır.

Kent en parlak devrini 2. Smpat (977-989) ve oğlu Gagik (989-1020) döneminde yaşamıştır. Bu devirde kent nüfusunun 100.000`i aştığı rivayet edilmektedir. 1045`te Bizanslılar Ani`yi zaptedip Bagratlı devletine son verince savunmasız ve huzursuz kalan bölge, 1064`te Selçuklu sultanı Alparslan`a teslim olmuştur.

Türk Fethinden Sonra

Selçukluların Ani`de kalıp bir yönetim düzeni kurduğuna dair bir belirti bulunmamaktadır. Fetihten birkaç yıl sonra, Aras`ın karşı yakasında Dvin kentinde hüküm süren Kürt asıllı Şeddadi emirleri Ani`ye hakim olmuştur. Ani`deki en önemli İslam eseri olan ``Minuçihr Camii``, Şeddadi emiri Minuçihr`in eseridir.

1190 yılı dolayında Zakare Mkhrgrdzeli adlı Gürcü beyi Ani hisarını üs alarak Kars ve Ahıska bölgesini kapsayan bir egemenlik kurmuştur. Bunun soyundan gelenler önce Tiflis`teki Gürcü krallarına, sonra Moğol İlhanlılar`a bağlı "atabey" sıfatıyla hüküm sürmüşlerdir. Ani`deki Hıristiyan eserlerinin bir çoğu bu devirde yapılmış veya onarılmıştır. Daha sonra kent Celayirli ve Karakoyunlu devletlerinin egemenliğine girmiş ise de, nüfusu ağırlıkla Ermenilerden oluşmuştur.

Ani 1319`daki depremde ağır hasar görmüş, daha sonra Timur tarafından ele geçirilerek tahrip edilmiştir. Buna rağmen 1535 Osmanlı-İran savaşında tamamen terkedilinceye dek kentte bir nüfusun barındığı anlaşılmaktadır.

Eserler

Şehir suru, 8 kadar kilise ve bir cami, Ani`de halen ayakta duran eserlerin en önemlileridir.

İki yanı Arpaçay Kanyonu ile çevrili olan kentin plato tarafındaki üçüncü cephesi, 10. yüzyıla ait güçlü surlarla korunmuştur. Aslanlı Kapı kentin ana girişini oluşturur.

Katedral adı verilen Meryemana Kilisesi, 989 yılında, İstanbul Ayasofya`nın kubbesini ikinci kez inşa eden mimar Drtad tarafından inşa edilmiştir. Düşey hatları kuvvetli bir şekilde vurgulayan yapı, etkileyici bir yükseklik duygusu elde eder.

Vadi içinde bulunan Dikran Honentz Kilisesi 1215 yılında onarılmış ve Gürcü Ortodoks geleneğine yakınlık gösteren zengin fresklerle bezenmiştir. Fresklerde Ermenilere Hıristiyan dinini getiren Aziz Grigor/Krikor Lusavoriç`in hayatınddan sahneler görülür.

1020 yılına tarihlenen Abugamir Pahlavuni Kilisesi, İran mimarisinden kaynaklanan ve daha sonraki dönemde Selçuklu mimarisinde sık sık kullanılan özellikler sergiler.

1035 tarihli Halaskar (Amenaprgiç) Kilisesi dairesel kesitli bir kümbet yapısındadır.

Minuçihr Camii, Türk fethinden sonra Türkiye topraklarında inşa edilen en eski cami olmasıyla dikkati çeker. Muhtemelen daha eski bir sivil yapıdan dönüştürülmüş ve 14. yüzyılda ikinci kez tadilata uğramıştır.

Arkeolojik alanın dışında kalan bir müstahkem tepe üzerinde, Zakare Mkhrgrdzeli`nin Kızlar Kilisesi adıyla bilinen kilisesi görülür.

Arkeoloji ve Koruma Çalışmaları

1878-1918 döneminde Çarlık Rusyası`nın yönetiminde kalan Ani`de ünlü Şarkiyatçı Nikolai Marr yönetiminde arkeolojik çalışmalar yapılmış ve bir müze kurulmuştur. Daha sonraki yıllarda askeri yasak bölge kapsamında kalan ören yeri uzun süre bakımsızlığa terkedilmiştir.

Ani`de yakın dönemde Hacettepe Üniversitesi`nden Prof. Beyhan Karamağaralı önderliğinde yapılan kazı ve restorasyon çalışmaları Aslanlı Kapı ve Minuçihr Camii üzerinde yoğunlaşmıştır. Karamağaralı`nın çalışmalaraı uluslararası arkeolojik çevrelerde çeşitli eleştirilerle karşılaşmıştır.

Dış Kaynaklar

Virtual Ani - Ani kentinin mimarisine ilişkin çok başarılı bir internet projesi (kısmen Türkçe çevirili)

Galeri

Image:Ani 1.jpg Image:Ani 2.jpg Image:Ani 2a.jpg Image:Ani 2b.jpg Image:Ani 3.jpg Image:Ani Katedral 1.jpg Image:Ani Katedral 2.jpg Image:Ani Katedral 3.jpg Image:Ani- Bakireler Manastiri.jpg Image:Ani- Bakireler Manastiri 2.jpg

Kaynaklar

Vikipedi

Ani

İngilizce Ani kelimesinin Almanca karşılığı.
n. Ani, langschwänziger schwarzer tropischer Kuckucksvogel

Ani

Türkçe Ani kelimesinin İngilizce karşılığı.
n. long-tailed black tropical American cuckoo bird
n. anus, opening at the lower end of the alimentary canal
n. anus, opening at the lower end of the alimentary canal

Ani

n. long-tailed black tropical American cuckoo bird
n. anus, opening at the lower end of the alimentary canal
n. anus, opening at the lower end of the alimentary canal

Ani

bir anda oluveren, apansız.
ansızın, birdenbire.

Ani

Türkçe Ani kelimesinin Fransızca karşılığı.
soudain/e, brusque, immédiat/e, subit/e, momentané/e

Ani

Türkçe Ani kelimesinin Almanca karşılığı.
adj. jäh, plötzlich, unverhofft

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Ani Resimleri

Anı
2 yıl önce

Anı, edebiyatta kişisel yaşantının bütününü veya belli bölümlerini kapsayan, bu dönemlerdeki gözlemleri dile getirmek amacıyla yazılmış metinlerdir. Otobiyografi...

Anı, Anı
Ani Lorak
2 yıl önce

Мирославівна Куєк, Rusça: Каролина Мирославовна Куек), genellikle sahne adı Ani Lorak (Ukraynaca: Ані Лорак) ile tanınır, 27 Eylül 1978 doğumlu Ukraynalı...

Ani Lorak, Ukrayna ülke bayrağı, Ukrayna, 1978, 2008, 2008 Eurovision Şarkı Yarışması, 27 Eylül, Antalya, Eurovision Şarkı Yarışması, Müzisyen, Taslak
Ani Tehlike (Roman)
6 yıl önce

Ani Tehlike, İngiliz romancı, askeri tarihçi ve yemek yazarı Len Deighton'ın 1962 yılında yayımladığı ilk ve en ünlü romanıdır. Bu çok satan romanın özgün...

Ani Tehlike (Anlam Ayrımı)
6 yıl önce

Ani Tehlike (roman), İngiliz romancı, askeri tarihçi ve yemek yazarı Len Deighton'ın 1962 tarihli ilk casus romanı. Özgün adı The IPCRESS File olan roman...

Ani Tehlike (Film)
6 yıl önce

Ani Tehlike, 1965 İngiltere yapımı casus gerilim filmdir. Özgün adı The Ipcress File olan ve zihin kontrolüyle ilgili bu filmin özgün adı Ipcress dosyası...

Ani Papirüsü
6 yıl önce

Ani Papirüsü, Mısır Ölüler Kitabı'nda yer alan ve ölüm sonrası yaşamı anlatmakta olan bir bölümdür. 1888 yılında E. A. Wallis Budge tarafından British...

Ani Hatun
6 yıl önce

Ani Hatun (?-1710), Türk şair ve hattat. Doğum tarihi bilinmemektedir. Asıl ismi Fatma'dır. Amasyalı Mihrî Hatun tarafından yetiştirilmiştir. Kültürlü...

Ani Hatun, 1710, Arapça, Hattat, İstanbul
Anita Ekberg
6 yıl önce

Kerstin Anita Marianne Ekberg (29 Eylül 1931, Malmö - 11 Ocak 2015; Rocca di Papa, İtalya), İsveçli oyuncu ve zamanının seks sembolü. Yedi erkek ve kız...