Azerbaycan Millî Hükûmeti

Kısaca: Azerbaycan Millî Hükûmeti (; ) ya da Azerbaycan Halk Hükûmeti (), Kasım 1945'te Sovyetler Birliği'nin desteğiyle İran'nın Azerbaycan bölgesinde kurulan ve Sovyetler Birliği'nin çekilişiyle Kasım 1946'de İran hükûmeti tarafından yıkılan bir Azeri devlettir. ...devamı ☟

Azerbaycan Millî Hükûmeti
Azerbaycan Millî Hükûmeti

Azerbaycan Milli Hükumeti (; ) ya da Azerbaycan Halk Hükumeti (), Kasım 1945'te Sovyetler Birliği'nin desteğiyle İran'nın Azerbaycan bölgesinde kurulan ve Sovyetler Birliği'nin çekilişiyle Kasım 1946'de İran hükumeti tarafından yıkılan bir Azeri devlettir. Tarih 1945 yılında Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi Almanyası ile savaşan Sovyetler Birliği'ne yardım etmek isteyen müttefikler, İran'a girdiler. Müttefiklerin girişiyle birlikte bastırımlış siyasi istekler daha açık bir biçimde ortaya çıktı. Bu şartlar altında Âzeriler kültürel ve siyasi baskıdan kurtulma çabasıyla Azerbaycan Milli Hükumeti 1945 yılında kuruldu. Başta özerk bir hükumet olarak kendini tanıtmasına rağmen bağımsızlık ilan etmeye çalıştı. 3 Mayıs 1946'da Mahabad Cumhuriyeti ile bir antlaşma imzalandı. Bu antlaşmaya göre:
1. İki tarafın topraklarından her birine, tarafların her birinin temsilciler gönderilecek. 2. Kürtlerin çoğunlukta olduğu Azerbaycan topraklarında, Kürt yönetimi temsilcileri, Âzerilerin çoğunlukta olduğu Kürt topraklarında ise Âzeriler arasında temsilciler bulunduracak. 3. İki hükumet, ekonomik meselelerle uğraşacak olan Birleşik Ekonomi Komitesi oluşturacak. 4. Gerekli olduğu zaman karşıklı askeri yardım yapılacak. 5. İran hükumetiyle her türlü görüşmeler, iki hükumetin onayı aldıktan sorna yürütülecek. 6. Azerbaycan Hükumeti, kendi topraklarında yaşayan Kürtler için eğitim alanında girişimler örgütlemek amacıyla gerekli olan önlemleri alma; Kürt hükumeti de İran Kürdistanı topraklarında yaşayan Azerbaycanlılar için aynı girişimleri gerçekleştirme vaadinde bulundu. 7. İki halk arasında tarih içinde yerleşmiş olan dostluk ve işbirliği ilişkilerini bozma denemesinde bulunan ya da onların milli birliğine el uzatan -kim olursa olsun- iki halk tarafından cezalandırılacaktır.
Fakat Soğuk Savaş'ın başlangıç tarihlerine denk gelen bu olayda diğer ülkelerden destek alınamadı ve merkezi hükumetle anlaşmaya gidildi. SSCB anlaşan İran'ı terkederken fedai gruplarını silahsızlandırdı. Böylece 1946 yılında İran, kanlı bir biçimde bu toprakları yeniden kontrolü altına aldı. Uygulamaları * Azerice resmi dil olarak okullarda okutuldu. * İlk Üniversite Tebriz'de Kuruldu * Kadınlara oy hakkı verildi * Ağaların toprakları köylüler arasında paylaştırıldı Belgeler Resim:Azerbaijan People's Goverment-9.jpg|Azerbaycan Halk hükumeti'ne ait resmi belge Resim:South Azeri documents.jpg|Azerbaycan Halk hükumeti Maalif Bakanlığı'nın hazırladığı ders karnesi Resim:Old stamp of Democratic Republic of Azerbaijan.jpg|Azerbaycan Halk hükumeti tarafından damgalanmış pul * William Aegleton, 1946 Mehabad Kürt Cumhuriyeti, Koral yayınları, Ekim 1990. * Sovyetler Birliği Bilimler Akademisi Doğu Bilimleri Enstitüsü ile Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Bilimler Akademisi Doğu Bilimleri Enstitüsü Kürt Komisyonu (Çev.: M. Aras), Yeni ve Yakın Çağda Kürt Siyaset

Tarih

i, Pêri yayınları, İstanbul, Temmuz 1998, ISBN 975-8245-06-6. Ayrıca bakınız * Mahabad Cumhuriyeti

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.