Ağrı (Il)

Kısaca: Ağrı, Türkiye'nin Doğu Anadolu Bölgesi'nde bulunan bir ildir. Adını içinde bulunan Ağrı Dağı'ndan almıştır. ...devamı ☟

Ağrı (il)
Ağrı (il)

} {{Bilgikutusu Türkiye il |Harita adı=Agri |İl adı=Ağrı |Bölge=Doğu Anadolu Bölgesi |Yüzölçümü=11.376 |Nüfus=528.744 |Nüfus yoğunluğu= |Plaka kodu=04 |Telefon kodu=472 |İlçe sayısı=7 |Vali=Halil İbrahim Akpınar |İnternet Sitesi=http://www.agri.gov.tr }} Ağrı İli, Türkiye`nin Doğu Anadolu Bölgesi`nde bulunan bir ildir. Adını, içinde bulunan Ağrı Dağı`ndan almıştır. 1834 yılında bucak, 1869 yılında ilçe olan Ağrı, 1927 yılında il olmuştur.

Orta Asya`dan gelen kavimlerin Anadolu`ya girişleri sırasında Ağrı, bir geçiş oluşturmuş, dolayısıyla birçok medeniyete sahne olmuştur. Ancak bu medeniyetler Ağrı`yı bir giriş kapısı olarak gördüklerinden burada çok köklü bir uygarlık oluşturamamışlardır.

Bölgede egemenlik kurdukları sanılan Hititler`in güçlerini yitirmeleri üzerine, M.Ö.1340-M.Ö.1200 tarihleri arasında Hurriler bölgeye yerleşmişlerdir. Hurriler krallık merkezi olan Urfa`dan uzak olan Ağrı`yı ellerinde tutamamışlardır.

En köklü uygarlığı Urartular oluşturmuştur. Urartu`nun Van Gölü`nün kuzey ve kuzeydoğusundaki ülkeler üzerine, Kral İspuini (M.Ö.825-M.Ö.810) döneminde seferler başlamış, Kral Menua (M.Ö. 810-M.Ö. 786) döneminde bu akınlar daha da ağırlık kazanmıştır. Kuzeye ve kuzeydoğuya giden yollar üzerinde inşa edilen kaleler, buraya yapılan seferlerin önceden planlandığını göstermektedir. Ağrı Dağı`nın yamaçlarında, Karakoyunlu ve Taşburun köylerinin arasında ele geçen bir Urartu yazıtı Kral Menua`nın bu bölgedeki egemenliğinin kesin kanıtıdır.

M.Ö.712 yıllarında Kızılırmak boylarına kadar uzanan Kimmerler, Ağrı`da geçici de olsa bir hakimiyet kurmuşlardır. Medler (M.Ö.708-M.Ö.555) Asur Devleti`nin yıkılması ile birlikte bir yayılma sürecine girmiş, bunun sonucu olarakta Ağrı ve çevresini topraklarına katmışlardır. Medler`in yıkılması ile birlikte Persler; Büyük İskender`in Pers Kralı lll. Darius`u (M.Ö. 331) yenerek Anadolu`yu ele geçirdiği zamana kadar yaklaşık iki yüzyıl kadar bölgede yaşamışlardır. Büyük İskender`in ölümü üzerine oluşan boşluktan faydalanan Ermeniler bölgeyi ele geçirmişlerdir.

Doğu Anadolu`ya gelip yerleşen ilk Türk topluluğu M.Ö.680 yılında bölgeye gelen Sakalarır. Murat Nehri ve Doğubeyazıt çevrelerine kısa sürede yerleşmişlerdir. Daha sonraları Arsaklılar ve Artaksıyaslı Krallığı, Ağrı ve çevresine hakim olmuştur. Bölge, Hz. Osman zamanında islam orduları tarafından fethedilmiştir. 872 yılına değin Abbasilerin kontrolü altında kalan Ağrı, daha sonra Bizans`ın kontrolüne geçmiştir. 1071 Malazgirt Savaşı sonrası bölgeye Türk boyları gelmeye başlamıştır. Ağrı, yüzyıla yakın bir süre Sökmenli Devleti`nin sınırları içine girmiştir. 1027-1225 yılları arasında Ani Atabekleri, 1239`da Cengizliler, 1256-1358 yılları arasında İlhanlılar ve Celayirliler Ağrı`da hüküm sürmüşlerdir. İlhanlılar bazen kurultaylarını Ağrı Dağı`nda yapmış, Anadolu ve İran`ı buradan yönetmişlerdir. 1393`de Moğol hakanı Aksak Timur, Ağrı bölgesini ele geçirmiştir. 1405-1468 tarihleri arasında Ağrı, Karakoyunlu toprakları içinde yer almış, Karakoyunlular yıkılınca Ağrı Akkoyunlular`ın egemenliğine geçmiştir. Ağrı, Yavuz Sultan Selim tarafından Çaldıran Savaşı sonrası Osmanlı topraklarına katılmıştır.

Osmanlı döneminde Şorbulak olarak anılan ilin adı, Ermeniler zamanında Karakilise olarak değiştirilmiştir. Kazım Karabekir Paşa zamanında Karakilise ismi değiştirilerek Karaköse diye adlandırılmıştır.

Nuh Tufanı ile ilgisinden dolayı Tevrat`ta adı geçen Ararat Dağı ve ülkesinin, Ağrı ve çevresinin olduğu sanılması dolayısıyla Ağrı`ya batılılar tarafından Ararat da denilmektedir. 5165 m. yüksekliğiyle Türkiye`nin en büyük dağı olan Ağrı Dağı da il sınırlarındadır.

İlçeleri



}

} Agiri Ağrı

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Ağrı (il) Resimleri

Ağrı ili genel seçim sonuçları
6 yıl önce

Ağrı İli, (1938'e kadar Bayazıt) Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne (TBMM) 4 milletvekili göndermektedir. 1920'den beri yapılan tüm genel seçimlerde temsil...

Ağrı
2 yıl önce

Ağrı (eski ismi: Karaköse), Türkiye'nin Doğu Anadolu Bölgesi'nde bulunan şehir ve Ağrı ilinin merkez ilçesi. Ayrıca tarihte birden fazla isim değişikliği...

Ağrı, Ağrı
Murat, Ağrı
6 yıl önce

Ağrı ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür. Köyün eski adı 1902 ve 1928 yılı kayıtlarında Ermenice kökenli Ziro olarak geçmektedir. Köy, Ağrı il merkezine...

Oğlaklı, Ağrı
6 yıl önce

'Oğlaklı, Ağrı ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür. Köyün eski adı 1912 yılı kayıtlarında Korko olarak geçmektedir. Köy, Ağrı il merkezine 26 km uzaklıktadır...

Ağrı dağı
2 yıl önce

dağıdır. Ağrı Dağı, Türkiye'nin doğu ucunda, İran'ın 16 km batısında ve Ermenistan'ın 32 km güneyindedir. Dağın %65'lik bir kesimi Iğdır ilinde, kalan %35'lik...

Ağrı dağı, Ağrı dağı
Ağrı ayaklanmaları
2 yıl önce

Ağrı ayaklanmaları, 1926-1930 yılları arasında Ağrı Dağı ve civarı ile İran topraklarının da dahil olduğu bir coğrafyada meydana gelen Kürt ayaklanmalarıdır...

Çatalipaşa, Ağrı
2 yıl önce

Çatalipaşa köyü, 5442 sayılı İl İdaresi Kanuna dayanılarak, 1989 yılında Ağrı İli Merkez ilçeye bağlanmıştır. Köy, Ağrı il merkezine 45 km uzaklıktadır...

Ağrı (anlam ayrımı)
6 yıl önce

biyoloji dalı Ağrı, Türkiye'nin bir ili Ağrı, aynı isimli ilin merkezi olan şehir Ağrı Dağı Ağrı ayaklanmaları, 1926-1930 yılları arasında Ağrı Dağı ve civarında...