Bir Araştırmanın Bilimsel Olabilmesi Için Neler Gereklidir

Problemi ortaya koymak veya konu tespiti yapmak Merak edilen bir konu hakkında neden, niçin şeklinde yapılan soru önermeleri bilimsel problemi ortaya koyar. Problem ile ilgili gözlem yapmak, verileri toplamak Beş duyu organı ile yapılan incelemelere gözlem denir. Gözlem yaparken sadece duyu organları kullanılıyorsa bu gözlem şekline nitel gözlem denir. Hata yapma olasılığı yüksektir. Araç ve gereçler kullanılarak yaptığımız gözleme ise nicel gözlem denir. Veri toplamak Gözlem yapılarak elde ettiğimiz gerçeklere veri denir. Bir başka ifadeyle veri, özel bir probleme ait gerçeklerdir. Hipotez kurmak Bir problemin çözümü için ortaya konulan geçici çözüm yoludur. - İyi bir hipotez kısa ve özlü olduğu kadar eldeki verilerin çoğunu da kapsamalıdır. Hipotez verilere aykırı olmamalı • Probleme çoğunu da kapsamalıdır. - Hipotez verilere aykırı olmamalı - Probleme çözüm önermiş olmalı - Yeni gerçeklere ve tahminlere yol açabilmeli - Deney ve gözlemlere açık olmalıdır. Tahmin yapmak Tahmin; akla, mantığa, verilere dayanarak bir olguyu veya olayı yaklaşık olarak kestirme işidir. Tahmin tezimiz hipotezim doğru ise olmalı olmalıdır cümleciğine uygun olmalıdır. Böylece hipotezden yeni sonuçlar çıkartmak mümkün olur. Hipotezi kontrollü deneylerle sınamak Hipotezle ilgili tahminler kontrollü deneylerle sınanır. Kontrollü deneyler iki deney grubu halinde yapılır. Bunlardan birisi kontrol grubu, diğeri ise deney grubudur. Kontrol grubu ile deney grubunun tüm şartları aynıdır. Ancak, denenmek istenen fikir deney grubuna uygulanırken kontrol grubuna uygulanmaz. Doğruluğuna karar vermek Hipotezi sınadığımız deneylerin neticesinde iki durum ile karşı karşıya kalırız. - Hipotez doğru : Yapılan kontrollü deneyler dili sonucunda hipotezin doğruluğu ispat edilirse hipotez geçerlidir. - Hipotez yanlış : Kontrollü deneyler sonucunda hipotez yanlış çıkarsa hipotez kesinlikle terkedilmez, ancak değiştirilir. Yeni bir hipotez kurulur, işlemler tekrar edilir. Teori Kökleşmiş hipotezlerdir. Doğruluğu tam ispatlanmadığı gibi çürütülememiş hipotezlerdir. Bu hipotezler yeni bulgularla da sürekli olarak desteklenir. Hipoteze oranla gerçeklere daha yakındırlar. Fakat ilerleyen zaman içinde çürütülebilirler. Kanun ve Gerçek Her bilim adamı tarafından aynı sonuçlarla tekrar edilebilen gözlemlerdir. Teoriler çürütülemezlerse ve geniş geçerlilik kazanmışlarsa kanun ve gerçeklere dönüşürler. Kontrollü deneylerle doğrulanır.

Bilinmeyene uzanarak, bilinenleri arttırma çabalarının tümü, araştırma adı altında toplanabilir. Bir yönüyle araştırma, bilinmeyenlere uzanmak için tutulan yolları ortak adıdır. Bu açıdan bakıldığında, bütün bilimlerde araştırmadan yararlanıldığı görülür. Adı ve konusu ne olursa olsun, her bilimsel çalışmada araştırmadan bir araç olarak yararlanılır. Araştırma için seçilen konunun, araştırmaya değer bir konu olabilmesi için: - Problemin çözümü mümkün mü, bu konuda yeterli bilgi elde edilebilir mi? - Problemin çözümünün bir önemi var mı? - Problemin çözümü bir yenilik getiriyor mu? - Araştırmayı yapacak kişinin bu konuda yeterli bilgisi var mı? - Araştırmayı yapacak kimsenin bu konuya ilgisi var mı?

Yapılan çalışmanın bilimsel olması için uygulanması gereken bazı aşamalar vardır. Bunlar: 1. Araştırmanın konusunu seçmek Araştırma konusu; ilgi çeken, üzerinde düşünülen, merak edilen konulardan seçilmelidir. Akla pek çok fikir gelebilir. Bunlar not edilmeli hemen karar verilmemelidir. Bunlar arasından; yapılabilecek, merak duyulan ve ilgi uyandıran bir konu seçilmelidir. 2. Bilgi toplamak Araştırmanın konusu belirlendikten sonra konuyla ilgili kitaplardan, dergilerden, internetten, kaynak kişilerden ve kurumlardan bilgi toplanmalıdır. Konuyla ilgili yazılı, sözlü, görsel her türlü materyal toplanmalıdır. 3. Araştırmanın tanımlanması Araştırma fikrinin ortaya çıkmasından sonra elde edilen bilgiler ışığında araştırmanın amacı, hedefleri, yöntemi, uygulama adımları, çalışma takvimi ve beklenen sonuçları tanımlanmalıdır. Amaç, elde edilmek istenen sonucun basit anlatımıdır. Araştırmalerin genelde tek bir amacı vardır. Araştırmanın amacı iyi tanımlanmadığında amaca yönelik hedefler ve faaliyetleri tanımlamada sorunlarla karşılaşılabilir. Hedefler, tanımlanan amaca hizmet etmelidir. Hedef, birden fazla olabilir. Hedeflere ulaşılıp ulaşılmadığını belirleyebilmek için ölçülebilir hedefler belirlenmelidir. Araştırma çalışmaları sırasında izlenecek yol, yapılacak deney ve gözlemler, veri toplama araçları, istatistiksel değerlendirmeler, grafik çizimleri ve hesaplamalar; yöntemi belirleyen unsurlardır. Tüm bu aşamalar açık ve net bir biçimde açıklanmalıdır. Araştırma çalışmaları sırasında gerçekleştirilecek faaliyetler adım adım tanımlanmalı ve her bir faaliyet için beklenen sonuçlar ortaya konulmalıdır. 4. Araştırmanın yürütülmesi Araştırma; belirlenen amaç, hedefler, yöntemler, uygulama adımları ve takvim doğrultusunda hazırlanır. 5. Değerlendirme ve rapor yazımı Bu aşamada, araştırma süresince belli aralıklarla ve araştırma sona erdikten sonra araştırma sonuçlarının ve etkisinin değerlendirmesi yapılır. Daha önce yapılan çalışmalarla karşılaştırılarak çalışmanın amacına ne ölçüde ulaşıldığı belirtilir. Rapora araştırma çalışmalarında elde edilen sonuçlar yazılır. Bu bölüm araştırmanın en önemli kısmıdır. Bulgular, yazılı ve görsel araçlarla ifade edilir.

Problemi ortaya koymak veya konu tespiti yapmak Merak edilen bir konu hakkında neden, niçin şeklinde yapılan soru önermeleri bilimsel problemi ortaya koyar. Problem ile ilgili gözlem yapmak, verileri toplamak Beş duyu organı ile yapılan incelemelere gözlem denir. Gözlem yaparken sadece duyu organları kullanılıyorsa bu gözlem şekline nitel gözlem denir. Hata yapma olasılığı yüksektir. Araç ve gereçler kullanılarak yaptığımız gözleme ise nicel gözlem denir. Veri toplamak Gözlem yapılarak elde ettiğimiz gerçeklere veri denir. Bir başka ifadeyle veri, özel bir probleme ait gerçeklerdir. Hipotez kurmak Bir problemin çözümü için ortaya konulan geçici çözüm yoludur. - İyi bir hipotez kısa ve özlü olduğu kadar eldeki verilerin çoğunu da kapsamalıdır. Hipotez verilere aykırı olmamalı � Probleme çoğunu da kapsamalıdır. - Hipotez verilere aykırı olmamalı - Probleme çözüm önermiş olmalı - Yeni gerçeklere ve tahminlere yol açabilmeli - Deney ve gözlemlere açık olmalıdır. Tahmin yapmak Tahmin; akla, mantığa, verilere dayanarak bir olguyu veya olayı yaklaşık olarak kestirme işidir. Tahmin tezimiz hipotezim doğru ise olmalı olmalıdır cümleciğine uygun olmalıdır. Böylece hipotezden yeni sonuçlar çıkartmak mümkün olur. Hipotezi kontrollü deneylerle sınamak Hipotezle ilgili tahminler kontrollü deneylerle sınanır. Kontrollü deneyler iki deney grubu halinde yapılır. Bunlardan birisi kontrol grubu, diğeri ise deney grubudur. Kontrol grubu ile deney grubunun tüm şartları aynıdır. Ancak, denenmek istenen fikir deney grubuna uygulanırken kontrol grubuna uygulanmaz. Doğruluğuna karar vermek Hipotezi sınadığımız deneylerin neticesinde iki durum ile karşı karşıya kalırız. - Hipotez doğru : Yapılan kontrollü deneyler dili sonucunda hipotezin doğruluğu ispat edilirse hipotez geçerlidir. - Hipotez yanlış : Kontrollü deneyler sonucunda hipotez yanlış çıkarsa hipotez kesinlikle terkedilmez, ancak değiştirilir. Yeni bir hipotez kurulur, işlemler tekrar edilir. Teori Kökleşmiş hipotezlerdir. Doğruluğu tam ispatlanmadığı gibi çürütülememiş hipotezlerdir. Bu hipotezler yeni bulgularla da sürekli olarak desteklenir. Hipoteze oranla gerçeklere daha yakındırlar. Fakat ilerleyen zaman içinde çürütülebilirler. Kanun ve Gerçek Her bilim adamı tarafından aynı sonuçlarla tekrar edilebilen gözlemlerdir. Teoriler çürütülemezlerse ve geniş geçerlilik kazanmışlarsa kanun ve gerçeklere dönüşürler. Kontrollü deneylerle doğrulanır.

Bilinmeyene uzanarak, bilinenleri arttırma çabalarının tümü, araştırma adı altında toplanabilir. Bir yönüyle araştırma, bilinmeyenlere uzanmak için tutulan yolları ortak adıdır. Bu açıdan bakıldığında, bütün bilimlerde araştırmadan yararlanıldığı görülür. Adı ve konusu ne olursa olsun, her bilimsel çalışmada araştırmadan bir araç olarak yararlanılır. Araştırma için seçilen konunun, araştırmaya değer bir konu olabilmesi için: - Problemin çözümü mümkün mü, bu konuda yeterli bilgi elde edilebilir mi? - Problemin çözümünün bir önemi var mı? - Problemin çözümü bir yenilik getiriyor mu? - Araştırmayı yapacak kişinin bu konuda yeterli bilgisi var mı? - Araştırmayı yapacak kimsenin bu konuya ilgisi var mı?

Yapılan çalışmanın bilimsel olması için uygulanması gereken bazı aşamalar vardır. Bunlar: 1. Araştırmanın konusunu seçmek Araştırma konusu; ilgi çeken, üzerinde düşünülen, merak edilen konulardan seçilmelidir. Akla pek çok fikir gelebilir. Bunlar not edilmeli hemen karar verilmemelidir. Bunlar arasından; yapılabilecek, merak duyulan ve ilgi uyandıran bir konu seçilmelidir. 2. Bilgi toplamak Araştırmanın konusu belirlendikten sonra konuyla ilgili kitaplardan, dergilerden, internetten, kaynak kişilerden ve kurumlardan bilgi toplanmalıdır. Konuyla ilgili yazılı, sözlü, görsel her türlü materyal toplanmalıdır. 3. Araştırmanın tanımlanması Araştırma fikrinin ortaya çıkmasından sonra elde edilen bilgiler ışığında araştırmanın amacı, hedefleri, yöntemi, uygulama adımları, çalışma takvimi ve beklenen sonuçları tanımlanmalıdır. Amaç, elde edilmek istenen sonucun basit anlatımıdır. Araştırmalerin genelde tek bir amacı vardır. Araştırmanın amacı iyi tanımlanmadığında amaca yönelik hedefler ve faaliyetleri tanımlamada sorunlarla karşılaşılabilir. Hedefler, tanımlanan amaca hizmet etmelidir. Hedef, birden fazla olabilir. Hedeflere ulaşılıp ulaşılmadığını belirleyebilmek için ölçülebilir hedefler belirlenmelidir. Araştırma çalışmaları sırasında izlenecek yol, yapılacak deney ve gözlemler, veri toplama araçları, istatistiksel değerlendirmeler, grafik çizimleri ve hesaplamalar; yöntemi belirleyen unsurlardır. Tüm bu aşamalar açık ve net bir biçimde açıklanmalıdır. Araştırma çalışmaları sırasında gerçekleştirilecek faaliyetler adım adım tanımlanmalı ve her bir faaliyet için beklenen sonuçlar ortaya konulmalıdır. 4. Araştırmanın yürütülmesi Araştırma; belirlenen amaç, hedefler, yöntemler, uygulama adımları ve takvim doğrultusunda hazırlanır. 5. Değerlendirme ve rapor yazımı Bu aşamada, araştırma süresince belli aralıklarla ve araştırma sona erdikten sonra araştırma sonuçlarının ve etkisinin değerlendirmesi yapılır. Daha önce yapılan çalışmalarla karşılaştırılarak çalışmanın amacına ne ölçüde ulaşıldığı belirtilir. Rapora araştırma çalışmalarında elde edilen sonuçlar yazılır. Bu bölüm araştırmanın en önemli kısmıdır. Bulgular, yazılı ve görsel araçlarla ifade edilir.