Birlikte Değişim
Kısaca: X ve Y ile belirtilebilecek iki değişkene ait seri değerleri birarada ve uyumlu bir şekilde azalmakta ya da artmakta ise, bu olay istatistikte “birlikte değişim” olarak adlandırılmaktadır. Araştırma konusu değişkenler birlikte değişmekteyse aralarındaki bağlantı pozitif ya da negatif yönde olabilir. Gelir ile tüketim, bir malın fiyatı ile o maldan arzedilen miktar ya da bir firmanın reklam harcamaları ile satışları aynı yönde değişmekte iseler, söz konusu değişkenler arasında pozi ...devamı ☟
Araştırma konusu değişkenler birlikte değişmekteyse aralarındaki bağlantı pozitif ya da negatif yönde olabilir. Gelir ile tüketim, bir malın fiyatı ile o maldan arzedilen miktar ya da bir firmanın reklam harcamaları ile satışları aynı yönde değişmekte iseler, söz konusu değişkenler arasında pozitif bir bağlantı bulunduğuna hükmedilecektir. Bu durumda değişkenlerden birinin değerleri artarken diğerinin değerlerinin de artması, azalırken ise diğerinin değerlerinin de azalması beklenecektir.
Bir değişkenin değerleri artarken diğerinin azalması ise ters yönde, yani negatif bir bağlantının varlığına işaret edecektir. Bir malın fiyatı artarken o maldan talep edilen miktarın azalması, bir fabrikanın üretimi artarken birim başına maliyetlerin düşmesi ya da ailelerin gelir düzeyleri artarken bazı tür gıda maddelerinin tüketimini kısmaları, negatif birlikte değişime örnek olarak gösterilebilir.
İki değişkenin birlikte değişiyor olması aralarında bir neden sonuç ilişkisi bulunduğu anlamına gelmeyebilir. Örneğin, bir mağazanın İstanbul ve Ankara şubelerinin satışları arasında pozitif bir bağlantı bulunması, herhangi bir şehirdeki satışların diğerini etkilemesinden değil, firmanın uyguladığı fiyat ve reklam politikalarından ileri gelebilir. Benzer şekilde, bir ülkede yatırım malları, giyim eşyası ya da besin maddeleri satışlarının birlikte artmakta oluşu, bu değişkenlerin birbirini etkilemelerinden çok, konjonktür ve nüfus artışı gibi diğer faktörlerden kaynaklanıyor olabilir.
Birlikte değişim olayı iki değişken arasında olabileceği gibi, biri bağımlı ve diğerleri bağımsız olmak üzere ikiden fazla değişkenle ilgili olarak da ortaya çıkabilir. Her iki halde de bağlantının yönünü ve kuvvetini belirlemeye yönelik metodlar korelasyon analizinin kapsamına, bağlantıyı bir doğru ya da eğri denklemi yardımıyla belirtmeyi amaçlayan metodlar ise regresyon analizinin kapsamına girmektedir.
Bu konuda henüz görüş yok.
