Bâleybelen

Kısaca: Bâleybelen (``dilsizlere dil veren``), Muhyi-i Gülşeni (1528-1604) tarafından itikadî bilgileri avamdan sakınıp sırlamak ve Osmanlı`da ortak kültür dili yaratmak üzere 1574`de kurgulanan dünyadaki ilk yapay dil. ...devamı ☟

Baleybelen (``dilsizlere dil veren``), Muhyi-i Gülşeni (1528-1604) tarafından itikadi bilgileri avamdan sakınıp sırlamak ve Osmanlı`da ortak kültür dili yaratmak üzere 1574`de kurgulanan dünyadaki ilk yapay dil.

Muhyi, 16. yy. Osmanlısında ağır eleştiriler alsa da Baleybelen ile 200 eser yazar. Öğrencileri Baleybelen`i devam ettirmeye çalışır, ancak neredeyse Muhyi`nin ölümüyle bu dil de kullanılmaz olur. Günümüze bu dille yazılan eserlerden pek azı gelebilmiştir.

Dilin çözülmesi

Fransız araştırmacı Rousseau, Halep`te gördüğü, tanımadığı dilde yazılmış bir kitabı önce ünlü Osmanlı tarihçisi ve o tarihte İstanbul`da Alman ataşesi olan Hammer`e gönderir. Hammer şifreleri çözemez ve Paris`teki Doğu Dilleri Okulu akademisyeni Sylvestre Sacy`den yardım ister. Sacy sekiz yıl araştırmasına rağmen bu dili kimin, niçin ve nasıl tasarladığını bulamaz. Kaybolmuş bir millete ait olabileceğini düşünür ve bu mealde bir makale kaleme alır.

Baleybelen ile ilgili ilk bilimsel araştırma ise 1966`da İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi`nden Prof. Dr. Mithat Sertoğlu`nun İlk Milletlerarası Dili Bir Türk İcat Etmişti`` başlıklı makalesidir. Baleybelen şifrelerini ilk çözen ise beş yıllık araştırma sonucu dilbilimci Mustafa Koç olur. Mustafa Koç,
Baleybelen / İlk Yapma Dil`` (2006) adlı kitabıyla bulgularını yayımlar.

Batılıların yazdığı tarihe göre, icat edilen ilk yapma dil 1887`de Polonya`lı Ludwik Lejzer Zamenhof tarafından insanlar arası iletişimi sağlamak üzere kurgulanan Esperanto diliydi.

Dış bağlantılar



Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Novial
6 yıl önce

dillerin eksiklerini okuyucunun daha kolay kavramasını kolaylaştırmaktır. Bâleybelen İnterlingua Volapük Esperanto İdo Yapay dil An International Language4...

Yapay dil
2 yıl önce

yapılan Lingua Ignota ve 1580'de Muhyî-i Gülşenî tarafından yapılan Bâleybelen'dir. En yaygın yapay dil ise Esperanto'dur. 2003 Eurovision Şarkı Yarışması'nda...

Yapay dil, Esperanto, Gramer, İdo dili, Toki Pona, Kiril Türkçesi, Elfçe, Yapay dil
Esperanto
2 yıl önce

g t d Yapay diller Lingua Ignota · Bâleybelen · Esperanto · Idiom Neutral · İdo · İnterlingua · Ithkuil · Lincos · Lingua Franca Nova · Mari-Dari · Novial ·...

Esperanto, 1887, Hint-Avrupa dilleri, Lehçe, Ludwik Lejzer Zamenhof, Macarca, Musevi, Rotterdam, Rusça, Türkçe, Bitişken diller
İnterlingua
2 yıl önce

g t d Yapay diller Lingua Ignota · Bâleybelen · Esperanto · Idiom Neutral · İdo · İnterlingua · Ithkuil · Lincos · Lingua Franca Nova · Mari-Dari · Novial ·...

İdo dili
2 yıl önce

g t d Yapay diller Lingua Ignota · Bâleybelen · Esperanto · Idiom Neutral · İdo · İnterlingua · Ithkuil · Lincos · Lingua Franca Nova · Mari-Dari · Novial ·...

Volapük
6 yıl önce

g t d Yapay diller Lingua Ignota · Bâleybelen · Esperanto · Idiom Neutral · İdo · İnterlingua · Ithkuil · Lincos · Lingua Franca Nova · Mari-Dari · Novial ·...

Volapük, Dil, Esperanto, Romence, Taslak, İngilizce
Mari-Dari
6 yıl önce

g t d Yapay diller Lingua Ignota · Bâleybelen · Esperanto · Idiom Neutral · İdo · İnterlingua · Ithkuil · Lincos · Lingua Franca Nova · Mari-Dari · Novial ·...

Ithkuil
6 yıl önce

g t d Yapay diller Lingua Ignota · Bâleybelen · Esperanto · Idiom Neutral · İdo · İnterlingua · Ithkuil · Lincos · Lingua Franca Nova · Mari-Dari · Novial ·...